Afstandsonderwijs organiseren

Voor het vinden en delen van informatie en tips voor bestuurders, schoolleiders en leraren verwijzen we naar de volgende kanalen: 

• Via de website Lesopafstand.nl wordt beschikbare kennis vanuit Kennisnet en Wikiwijs gedeeld. Hier vindt u tips, tools en good practices. Zie hier ook de pagina 'Stappenplan onderwijs op afstand'. Met scenario 3 ‘alle leerlingen zitten thuis, maar zijn niet ziek’ kunt u stapsgewijs zorgen voor bijvoorbeeld het formuleren van een haalbare doelstelling, het op orde brengen van uw ict en het zorgen voor een heldere (ouder)communicatie. Aan de hand van praktijkvoorbeelden nemen scholen u mee in hun eigen ervaringen met het geven van les op afstand. Praktische informatie over online lesgeven biedt houvast voor het verzorgen van onderwijs. 
  Door het afstandsonderwijs zijn scholen gedwongen om goed na te denken over de inhoud van het onderwijsprogramma. Wat zijn – in deze bijzondere context – de juiste leerdoelen, leerinhouden en leeractiviteiten? Op de pagina 'Prioriteren leerdoelen' leest u hier meer over.

• Edualdo.nl is de plek waar leraren elkaar online kunnen ontmoeten en vragen, antwoorden en ervaringen met elkaar kunnen delen. Een aantal actuele thema's is nu extra uitgelicht: afstandsonderwijs, examinering, toetsing, digitale didactiek, coaching en mentoraat. Ook is er een speciale groep voor schoolleiders en teamleiders opgezet. 

• Zie ook de praktijkvoorbeelden en tools van Voortgezet Leren. 

• Op wijslijst.nl vindt u actuele en goede voorbeelden van afstandsonderwijs, geselecteerd door leraren en onderwijsondersteuners.

• VO-content bracht de publicatie 'Onderwijs op afstand uit' (febr. 2021). In deze publicatie vindt u informatie over: 

  • Alle leermiddelen van VO-content op een rij;
  • Inzet van de Stercollecties met Google Classroom;
  • (Formatief) toetsen met VO-content in Quayn en Woots;
  • Verrijken van afstandsles met digitale tools en interactie;
  • Hoe u kunt checken hoe het met leerlingen gaat met gebruik van Kracht in Controle; 
  • Tips om meer uit lessen op afstand te halen. 

•  Lesmaterialen voor onderwijs op afstand:
  - Uitgeverijen geven op hun websites informatie over de mogelijkheden voor onderwijs op afstand. De educatieve uitgeverijen staan klaar om scholen aan te sluiten op digitale leesmethodes.
  - Open lesmateriaal wordt meestal door leraren of door publieke instanties. Het lesmateriaal kan variëren van tekstuele en visuele instructies tot opdrachten voor leerlingen. Echt open lesmateriaal kun je ook nog aanpassen, door delen weg te halen, te wijzigen of toe te voegen. Een uitgebreid overzicht van aanvullend lesmateriaal per vak en waar u dit kunt vinden staat op lesopafstand.nl.
  - De Stercollecties van VO-content.nl bieden open digitale leerlijnen voor 13 vakken voor het voortgezet onderwijs, ontwikkeld door ervaren docenten en redacteurs. Het leerlingmateriaal is zonder kosten toegankelijk en uitstekend te gebruiken in afstandsonderwijs én op school. De Extra Programma’s bieden nog meer handvatten om het onderwijs op afstand goed in te vullen.
  - Hoe je zelf digitaal lesmateriaal kunt maken staat op Wikiwijs.

Privacy en ict

Op internet vindt u veel verwijzingen naar gratis tools en aanbieders die hun producten gratis ter beschikking stellen. Dit biedt scholen de kans om hun onderwijs te laten doorgaan, maar het brengt ook risico’s met zich mee, bijvoorbeeld op het gebied van privacy. Snel handelen moet op dit moment niet ten koste gaan van de privacy van leerlingen of de verplichtingen van het schoolbestuur om aan de AVG te voldoen. Lees meer:

• Privacy en informatiebeveiliging bij les op afstand: tips en aandachtspunten
• Privacy-quickscan van lesopafstand.nl.
• Over de inzet van videobellen welke maatregelen u kunt treffen als het netwerk trager wordt op school. 
• Ook deelt Kennisnet tips voor een goede aanpak bij videobellen, bijvoorbeeld op het gebied van privacy en het kiezen van de juiste tool. 
• Onderwijs op afstand is complex. Het vergt beleid en duidelijke communicatie, een draaiboek of protocol om veilig online te kunnen werken, de infrastructuur moet op orde zijn, de leerling en leraar digitaal vaardig, en de leermiddelen moeten aansluiten bij de doelstelling. Het artikel Les op afstand: alle ICT-randvoorwaarden al op orde? biedt informatie over randvoorwaarden ict en gedragsregels online onderwijs.
   

Ondersteuning bij de voorbereiding: stel uw vragen aan het Loket van Les op afstand.

Gespreksvragen 'In gesprek over leren op afstand'

De ervaringen die tijdens de eerste periode met afstandsonderwijs zijn opgedaan, kunnen een waardevolle bron zijn bij de verdere vormgeving van het onderwijs in de toekomst. De VO-raad en SLO hebben gespreksvragen opgesteld aan de hand waarvan schoolleiders en/of teamleiders (online) in gesprek kunnen met hun team over de geleerde lessen, om van daaruit de opgedane kennis en vaardigheden te borgen.

Ervaringen met les op afstand in 2020

In de Monitor hybride onderwijs delen leraren, schoolleiders, ouders en leerlingen hun ervaringen met onderwijs op afstand. Een van de geleerde lessen hieruit is dat ouders een helder lesprogramma en contact met de leraar als een belangrijk houvast ervaren in de ondersteuning van hun kind. Leerlingen kunnen pas goed met hun schoolwerk bezig zijn als ze weten wat er van hen verwacht wordt en als ze goede ondersteuning krijgen. Tips over oudercommunicatie en andere relevante onderzoeken vindt u ook op lesopafstand.nl.

Luistertip: podcast over afstandsonderwijs

In de podcast ‘Nablijven met…’ praat leraar Erik Ex met leraren Jasper Rijpma, Rolf de Jong en Dennis Goedbloed over het lesgeven tijdens de eerste lockdown. Ontdek hoe zij het online lesgeven aanpakken én maak kennis met de zeven didactische principes voor afstandsonderwijs.