Blog: lesgeven en afstand houden: ‘Alsof je ineens met links moet schrijven.’

26 augustus 2020

‘Het klinkt gek, maar een beetje meer top-down mag wel in deze bijzondere situatie. Dat werkte ook toen de scholen werden gesloten en we binnen twee dagen onderwijs op afstand moesten opzetten. Zeg maar hoe het moet, dan doen we het.’ Het zijn geen alledaagse woorden uit de mond van een leraar en hij kreeg in het gesprek dat ik had op SG Huizermaat in Huizen nog bijval van collega’s ook.

Toch gaat het op de brede scholengemeenschap nog niet op alle fronten hoe het moet. Het is dan ook pas de vijfde lesdag. Vooral de leswissel wordt door leerlingen en leraren kwetsbaar genoemd. Ondanks de goede regel dat eerst de kwetsbare leerlingen van klas wisselen, daarna de overige leerlingen en ten slotte de leraren. Maar nog niet elke leerling volgt de looproute en niet elke leraar weet de stroom van leerlingen te mijden. Veel gaat goed, maar er is meer discipline nodig om ervoor te zorgen dat deze enorme groep van 1300 leerlingen en personeel consequent de basisregels van hygiëne en vooral afstand toepast. Om het risico op besmetting te verkleinen.

Op de eerste herfstige dag in de zomer heten de schoolleiders Tanja en Paul alle leerlingen welkom en wijzen hen op het gebruik van handgel op de drempel van de school. Kletsnat, met een tas, een telefoon, een bos sleutels of iets anders in de ene hand doen alle leerlingen hun plicht. Op een manier die we van pubers kennen op dit voor hen ongemakkelijke tijdstip van de dag.

Zo ging het ook op het Calvijn College in Amsterdam een paar dagen eerder. Daar stond Hassan, de schoolleider, met zijn collega’s voor dezelfde klus. Zorgen dat iedereen zijn handen ontsmet op dit onzalige tijdstip. Op beide scholen is het nodig dat er iemand staat om de leerlingen hier aan te herinneren. Maar het werkt. Toch zijn er ook op het Calvijn zorgen. Op beide scholen meer over de leswissel dan over de les zelf. Beide schoolleiders baseren hun beleid op de richtlijnen van het RIVM en het protocol. Beschermende middelen zijn beschikbaar voor wie wil. In de les zelf overheerst de onwennigheid afstand te moeten houden van de leerlingen. Moeilijk in je kleine afgebakende territorium voor in de klas te blijven. Moeilijk om de achterste rij te bereiken. Of zoals een leraar op Calvijn het zei: ‘Het voelt onnatuurlijk, alsof je als rechtshandige ineens met links moet schrijven.’

Bij nagenoeg iedereen overheerst het gevoel dat het goed is dat alle leerlingen weer naar school kunnen. Maar er zijn ook zorgen. Bij de een (veel) meer dan bij de ander. Sommige leraren delen hun persoonlijke situatie en zijn desondanks op school om les te geven. Indrukwekkend om te horen dat de passie het wint van de risico’s. Juist om die risico’s te verminderen is het handhaven van de regels zo belangrijk. Dat vraagt om discipline. Dat bereikt je mede door duidelijkheid en het goede voorbeeld. Een beetje top-down in een beetje rare tijd.

Paul Rosenmöller