Boekrecensie: Authentiek leiderschap voor vrouwen - van macht naar kracht in 7 stappen (Holwerda, Tettero)
28 juni 2024
Recensie door Garin Gabriels, Afdelingsleider bij het Pieter Zeeman Lyceum, Zierikzee
Nee, dit boek is geen ‘zweefboek’ voor over-geëmancipeerde vrouwen die zich in de slachtofferrol wentelen. Integendeel, dit boek is een aanrader voor vrouwen die ambitie hebben, gebaseerd op onderzoek én praktijkverhalen van top-vrouwen.
Basis voor dit boek is het boek van Janet Hagberg: Real Power: stages of personal power in organizations. Dit boek beschrijft de 6 stappen (thema’s) die betrekking hebben op wat er allemaal op je pad kan komen als vrouw met ambitie. Hierbij spelen zowel externe (beeld van de mannen over vrouwen, organisatiecultuur) als interne factoren (cultureel bepaalde zaken, opvoeding) een rol.
De stappen: leerlingschap, bondgenootschap, zichtbaarheid, reflectie, zingeving, wijsheid.
Iedere stap geeft praktijksituaties en tips hoe je als vrouw met de situatie om kunt gaan. De schrijfsters hebben er een 7e stap aan toegevoegd; veerkracht. Daar waar ik zeker te spreken ben over de eerste 6 stappen en die zeker herkend zullen worden door andere ervaren vrouwelijke leidinggevenden, ben ik minder enthousiast over de 7e. Niet zozeer het thema, maar wel de insteek die gekozen is rondom de yoga-filosofie.
Ik gun iedere vrouw die ambitie heeft en hier ook mee aan de slag wil, dit boek én nog belangrijker: een goede vrouwelijke mentor binnen dezelfde organisatie, iemand die vanuit een hogere hiërarchische positie deze ambitie kan stimuleren.
Ook een aanrader voor mannelijke leidinggevenden voor net dat kleine beetje meer begrip.
Van macht naar kracht: niet alleen voor vrouwen
Door Bert Peene, freelancejournalist voor o.a. Managementboek Magazine en het VO-magazine
Voor het ontwikkelen van succesvol leiderschap bestaat geen recept dat altijd werkt (al willen sommige deskundigen anders doen geloven). Leiderschap gaat over invloed uitoefenen op je omgeving om de doelen te bereiken die jij belangrijk vindt. Je weet wat je wilt én je kent het speelveld waarin je je bevindt. Die twee samen bepalen of je als leider succesvol bent. Dat wil dus zeggen: of je je doelen bereikt hebt. En dat is in iedere situatie weer anders.
Weten wat je wilt is nauw verbonden met authenticiteit en daarover is de laatste jaren al heel wat geschreven. Nu dus weer door Jolanda Holwerda en Liesbeth Tettero. Authenticiteit is volgens de auteurs ‘best een ingewikkeld begrip’. Aan de ene kant wordt het gewaardeerd: je bent trouw aan je innerlijke en morele principes, je komt eerlijk over, speelt geen rol die niet bij je past. Aan de andere kant kun je ook té authentiek zijn. Dan verlies je op den duur het contact met (de mensen in) je omgeving.
Bovendien, houden Holwerda en Tettero hun lezers voor, heeft iedereen meerdere authentieke versies van zichzelf. We gedragen ons immers anders in verschillende situaties! Daarom nodigen zij de lezer uit om die versies van zichzelf beter te leren kennen en strategisch in te zetten. Ze gebruiken daarvoor het boek ‘Real Power: Stages of Personal Power in Organizations’ van de Amerikaanse auteur Janet Hagberg als belangrijkste bron van inspiratie. ‘Power’ gaat volgens Hagberg niet zozeer over controle uitoefenen over anderen, maar over het vermogen om effectief te zijn, een verschil in de wereld te maken en het recht om serieus genomen te worden. Daarom hebben Holwerda en Tettero het woord ‘power’ vertaald als ‘kracht’.
Om de ontwikkeling van Macht naar Kracht te kunnen maken, ontwikkelde Hagberg een model dat uit zes stappen bestaat:
- De kracht van leerlingschap
- De kracht van bondgenootschap
- De kracht van zichtbaarheid
- De kracht van reflectie
- De kracht van zingeving
- De kracht van wijsheid
Holwerda en Tettero voegen daar nog een zevende stap aan toe: veerkracht. Want, schrijven ze, je moet wel de kracht in jezelf blijven aanboren, ook als het tegenzit.
Dat het vaak tegenzit in situaties waarin vrouwen zich op een authentieke manier positioneren, mag voor wie een beetje bekend is met de dynamiek in organisaties, geen nieuws zijn. Organisatiecultuur heeft vaak sterk masculiene trekjes en die verander je niet zomaar. Toch hopen beide auteurs met hun boek een bijdrage te leveren aan een cultuuromslag; naar een ander, minder masculien ‘normaal’. Daarom is het boek ook voor mannen nuttig, schijven ze, en dat kan ik van harte onderschrijven. Niet zozeer omdat het de vertegenwoordigers van die masculiene cultuur de ogen kan openen – de bedoeling van de auteurs – maar omdat het stappenplan ‘van Macht naar Kracht’ waardevolle inzichten biedt voor íedere nieuwkomer in organisaties. Inzichten over hoe je je authenticiteit kunt bewaren, terwijl je toch geaccepteerd wordt om wie je als mens en professional bent.
De auteurs hebben voor hun boek een wat bedrieglijke titel gekozen, want het gaat veel meer over authenticiteit dan over leiderschap voor vrouwen. Het is ook geen boek over vrouwelijk leiderschap, want dat bestaat volgens hen niet, zoals er ook mannelijk leiderschap is. Holwerda en Tettero hierover: ‘Er zijn eigenschappen die feminien en eigenschappen die masculien geduid worden, en waaruit voor vrouwen en voor mannen specifieke verwachtingspatronen voortkomen.’ Wel is het zo dat mensen bij het woord ‘leiderschap’ in eerste instantie denken aan de masculiene eigenschappen en dat heeft vaak tot gevolg dat de professionaliteit en het potentieel van vrouwen wordt onderschat. Daarin een ommekeer brengen mag met dit praktische boek geen probleem zijn. De auteurs delen hun inzichten uit hun eigen praktijk en hebben een groot aantal oefeningen en tips opgenomen om direct aan de slag te kunnen met ‘deze innerlijke krachttraining’. Dat is precies wat het is: een innerlijke krachttraining. Dat blijkt ook uit de waarschuwing die de auteurs ergens in hun boek aan hun lezers meegeven: ‘Ga op onderzoek uit om erachter te komen wat bij jou past, maar laat je behoefte aan authenticiteit niet een smoes zijn om lekker in je comfortzone te blijven.’