De ‘pedaccer’ als motor voor schoolontwikkeling

Pedaccers

Op het Stedelijk College Eindhoven werkt Theo van der Maazen al sinds 2004 als docent pedagogiek-didactiek, kortweg ‘pedaccer’. Hij geeft een deel van de week les in het vak LifeStyle en heeft daarnaast taken op het gebied van onderwijsvernieuwing en -verbetering. In totaal telt het Stedelijk College zeventien ‘pedaccers’. Ze zijn verdeeld over een team met innovatietaken en een team dat werkt aan leerlingenzorg en kwaliteitszorg. Als pedaccer in het innovatieteam heeft Theo ‘de leukste baan ter wereld’, zegt hij. “Je kunt nog steeds je passie kwijt in het lesgeven, maar daarnaast kun je jezelf specialiseren.”

Portefeuilles

Gemiddeld hebben pedaccers 300 klokuren per jaar voor ontwikkeltaken. Ze hebben elk twee tot vier portefeuilles die passen bij hun kwaliteiten en interesses. Ook zijn ze twee aan twee verantwoordelijk voor de organisatorische aansturing van de leraren die coach loopbaanondersteuning en -begeleiding (lob) zijn in een jaarlaag. Zo is Theo als lob-coach betrokken bij jaarlaag 2 en heeft hij als hoofdportefeuille digitaal onderwijs. Ook houdt hij zich bezig met de ontwikkeling van leerdoeldenken en de samenhang tussen alle lopende ontwikkelingen. Zijn collega Anita Hermans (docent geschiedenis en wiskunde) heeft als portefeuilles leerddoeldenken, digitaal onderwijs en formatieve evaluatie. Ook stuurt zij de lob-coaches in jaarlaag 3 aan.

Verdieping

“Het leuke is dat je als pedaccer meer van de school te zien krijgt”, zegt Anita. “Onderwijs draait natuurlijk om het werk in de klas, maar er is van alles nodig om dat mogelijk te maken. Als pedaccer zie je meer van wat zich buiten het klaslokaal afspeelt. Je wordt bij overleggen betrokken, je kunt interessante taken op je nemen. Dat bood mij de verdieping waar ik na twintig jaar lesgeven behoefte aan had. Ik wil me ervoor inzetten dat onze leerlingen het onderwijs krijgen dat het best aansluit op hun behoeften. In deze functie kan dat.”

Schakelen

Anita heeft er nu een jaar als pedaccer opzitten. “Dingen uitzoeken, met vernieuwingen de diepte ingaan, collega’s enthousiast maken: dat bevalt goed. Wel vind ik het schakelen tussen lesgeven en pedaccertaken heftig. Je plant je werk als pedaccer tussen je lesuren door. Daardoor ga je vaak van les naar afspraak naar les naar afspraak. Dat ligt niet aan de roostermakers, die doen hun best om iedereen een optimaal rooster te geven. Maar het is druk, ook omdat je in je enthousiasme soms te veel taken oppakt. Dan moet je jezelf een beetje in bescherming nemen, bijvoorbeeld door in je POP-gesprek afspraken te maken met je leidinggevende. Wat doe je nu en wat doe je later?”

Gespreid leiderschap

Pedaccers functioneren op basis van gespreid leiderschap: ze hebben een voortrekkersrol die door iedereen in de school wordt erkend, zonder dat daar een hiërachische positie bij hoort. Met een knipoog zegt Theo: “Als pedaccer heb je in de hiërarchische lijn niks te zeggen en toch wordt er altijd naar je geluisterd.” In de praktijk werkt het prima, merkt Anita. “Leraren nemen je serieus. Een voorwaarde is dat je jezelf proactief opstelt. Als pedaccer ligt het initiatief vooral bij jou. Vaak beslis jij wanneer je een taak oppakt, wat daarvoor nodig is, hoe vaak je met andere pedaccers overlegt en hoe je collega’s enthousiast maakt.”

Functiemix

Het idee om nieuwe docentfuncties te creëren, werd in 2004 door het bestuur en management van het Stedelijk College zelf bedacht. In het kader van de functiemix kregen scholen geld om leraren te benoemen in LC- en LD-functies. Het Stedelijk College besloot de plekken niet ‘van bovenaf’ te verdelen, maar nieuwe functies te creëren. Geïnteresseerde leraren konden daarop solliciteren. “Zo word je geen LC- of LD-docent op basis van wat je hébt gedaan, maar op basis van wat je voor de school kunt gáán betekenen”, zegt Theo van der Maazen. “Je krijgt allemaal gedreven mensen op LC- en LD-functies en dat stimuleert de schoolontwikkeling.”

Tip: passie stimuleert schoolontwikkeling

Naast de pedaccer riep het Stedelijk College nog twee functies in het leven: docent-coach (geeft les en begeleidt collega’s) en docent-coöordinator leerlingzaken (geeft les en is verantwoordelijk voor regelwerk rondom leerlingen). Theo: “Die nieuwe functies hebben de schoolontwikkeling versneld. Het is wel een ingrijpende keuze. Je moet bijvoorbeeld ook functieomschrijvingen Docent LC pedagogiek-didactiek en Docent LD pedagogiek-didactiek, en competentieprofielen opstellen. Maar als je leraren de mogelijkheid geeft om zich te specialiseren in iets waar ze een passie voor hebben, geeft dat wel een mooie energie. Het zorgt voor ontwikkeling in de school: er gebeurt bij ons veel meer.”