Handle with Care: ‘Dit soort kleine gebaren maken een wereld van verschil voor leerlingen’

“Leerlingen krijgen na incidenten van huiselijk geweld lang niet altijd direct steun vanuit de omgeving; familie bijvoorbeeld weet vaak niet eens wat er speelt”, benadrukt van de Reep. “En als een hulptraject wordt opgezet (via Veilig Thuis) neemt dit enige tijd in beslag. In dit soort gevallen kunnen bijvoorbeeld leraren een belangrijke rol spelen. Zij zien kinderen vrijwel dagelijks, kunnen een vertrouwensrelatie opbouwen, en zij kunnen snelle steun bieden. Maar op school moet men dan wel weten dat zich iets heeft voorgedaan thuis.”

Met die reden heeft Augeo Handle with Care in Nederland geïntroduceerd.  Deze manier van samenwerken – die zijn oorsprong heeft in Engeland – wil realiseren dat elk kind dat thuis een ingrijpend geweldsincident meemaakt, de dag daarna steun krijgt op school. Hiervoor is afgesproken dat de politie in dit soort gevallen nog dezelfde dag via Leerplicht - minimale - informatie doorgeeft aan de school waar het kind op zit: de naam, geboortedatum en het codewoord ‘handle with care’. De school weet dan: deze leerling heeft even steun, extra aandacht en/of rust en ruimte nodig.

Handle with Care draait nu in pilotvorm op het Pantarijn. Van Noort: “Ik krijg de signalen binnen in een aparte mailbox. We nemen een leerling dan altijd even apart en vragen aan welke ondersteuning hij of zij behoefte heeft. Dit varieert van heel lang erover praten tot ‘laat me met rust’, en alles wat daartussen zit. Leerlingen weten in elk geval dat ze gekend worden en altijd bij iemand terecht kunnen, en dat het ook ok is als ze even de klas uit lopen, later een toets inhalen etc. Ze hoeven ook niet te vertellen waarom ze gestrest zijn of hun huiswerk niet hebben gemaakt. Dit soort – vaak kleine – dingen maken echt een wereld van verschil. Het is mijn ervaring dat het ontzettend veel rust geeft bij kinderen.  Ze zijn vaak ook opgelucht dat een school al weet wat er gebeurd is. En hetzelfde geldt vaak ook voor ouders. Het contact met hen wordt makkelijker; er is geen drempel of taboe meer.”

Werkwijze geformaliseerd

Het Pantarijn werd benaderd om deel te nemen aan de pilot, die werd opgezet in Wageningen. “We zeiden meteen ja”, aldus bestuurder Stella Efdé. “In de praktijk deden we eigenlijk al zoiets; er komt al jaren een agent bij ons op school die een keer in de week open spreekuur heeft en overlegt met zorgcoördinatoren. Deze agent checkte de dag voor het schoolbezoek ook al alle gedane meldingen bij de politie en als er een leerling van onze school bij betrokken bleek, werd dit besproken. Dit werkte goed, en met Handle with Care hebben we deze werkwijze nu kunnen formaliseren. De betrokken scholen, politie, gemeenten en leerplicht hebben de afspraken vastgelegd in een convenant. Dit is bijvoorbeeld ook belangrijk in verband met de privacywetgeving.”

De werkwijze van Handle with Care is ‘AVG-proof’, vult Van de Reep aan. “Het gaat om het organiseren van snelle steun aan slachtoffers. We voldoen aan de voorwaarden hiervoor uit het internationale Kinderrechtenverdrag en de Europese slachtofferrichtlijn. Bovendien klopt het met de afspraken rond het delen van informatie: er worden alleen minimale gegevens gedeeld, er is een gezamenlijk doel en de gedeelde informatie kan niet op een andere manier de school bereiken. Van Noort: “Maar een paar mensen bij ons op school hebben ook toegang tot de mailbox voor Handle with Care en mails worden direct gewist.”

Iedereen kan het initiatief nemen

Hoewel er wel plannen zijn om Handle with Care landelijk uit te rollen, bestaat er voor nu nog geen landelijke route voor Handle with Care. Er is echter wel al veel ondersteuning beschikbaar voor partijen die deze werkwijze ook willen invoeren in hun regio en school. “Iedereen kan het initiatief hiertoe nemen”, aldus van de Reep. “Belangrijk is dan om eerst te onderzoeken of er draagvlak voor is binnen de regio, én om Augeo te benaderen. Wij bieden kosteloos advies en materialen en leraren kunnen ook deelnemen aan een e-cursus over steun bieden in de klas.” Bovendien kunnen scholen gebruikmaken van het standaard convenant dat samen met Augeo in Wageningen en Heerlen is ontwikkeld; dit kan als voorbeeld dienen voor een eigen convenant”, vult Efdé aan.

Van Noort: “Vooral in het begin vergen dit soort dingen wel een tijdsinvestering: je moet partijen samenbrengen, werkprocessen afspreken en vergaderen. Maar als het eenmaal loopt, is die vergadering bijvoorbeeld nog maar eens in de drie maanden. En deze tijdsinvestering is echt van grote meerwaarde voor de leerlingen.”