Het schoolexamen in coronatijd; flexibel zijn maar de werkdruk beperken

Tijdens een pandemie weet je nooit wat er op je af komt. “Als de manier waarop we gewoonlijk werken nu niet past, denken we na over een betere aanpak”, zegt Annet Hersmis-van Schijndel, conrector onderwijs bij het Newmancollege in Breda (mavo, havo, vwo, technasium). Bij die overwegingen betrekt de school de leerlingen en ouders van de medezeggenschapsraad.

Zo werd dit schooljaar het examenreglement aangepast, met het oog op leerlingen die om corona-gerelateerde redenen geen toetsen kunnen maken. Hersmis: “Normaal gesproken mag je een gemiste schoolexamentoets inhalen. Wil je ook nog een tweede toets inhalen, dan vervalt het recht op herkansing. We vreesden dat leerlingen met gezondheidsklachten toch naar school zouden komen, om het recht op herkansen te behouden. Dat willen we absoluut niet, dus we hebben die regel geschrapt.”

Alleen afsluitende toetsen

Het Newmancollege verlaagde bovendien het aantal toetsen. Niet langer geven docenten een reeks kleine toetsjes over de net behandelde stof. Hersmis: “We hebben alleen de afsluitende toetsen uit het pta gehandhaafd.” De vaksecties mochten beslissen welke toetsen ze wilden handhaven voor de leerlingen in het voorexamenjaar. Afgelopen voorjaar, toen de huidige examenkandidaten nog in het voorexamenjaar zaten, besloten de docenten om de praktische opdrachten van exacte vakken uit het pta door te schuiven naar najaar 2020.

Verschijnselen? Thuis blijven!

CSG Liudger Raai in Drachten (havo/vwo) doet er alles aan om leerlingen met ziekteverschijnselen thuis te houden. Zij kunnen een gemiste toets op een ander moment inhalen. Directeur Ina Everts: “We willen absoluut niet dat deze leerlingen druk voelen om die toets te komen maken. Hoe we dat gaan vormgeven, hangt af van de grootte van de groep. Gaat het om een paar leerlingen, dan worden het individuele afspraken. Zijn het er meer, dan maken we een gezamenlijke planning. Afhankelijk van het aantal leerlingen gaan we dat regelen per vaksectie of voor de hele school.” Degenen die door corona een toets niet kunnen maken, kunnen gebruik blijven maken van de herkansingsregeling.

Verder heeft de school een paar leerlingen die al sinds het eind van de zomervakantie onderwijs op afstand volgen omdat ze zelf kwetsbaar zijn of uit een kwetsbaar gezin komen. Zij komen toetsen doen via een andere ingang en zitten dan in twee verschillende ruimtes waar niemand anders komt.

De bovenbouwleerlingen krijgen de mogelijkheid om alleen de instructie te volgen en de verwerking op eigen kracht te doen. Leraren plaatsen de huiswerkopdrachten en de lesvoorbereiding op SOMtoday. Leerlingen kunnen daar dan zelfstandig en individueel mee aan het werk. Docenten die thuiszitten maar zich niet ziek voelen, geven les via Teams.

Onderwijsassistent

Omdat er nu steeds meer leerlingen tijdelijk thuis zitten, is er bij Liudger Raai elke dag een schoolbreed moment waarop leerlingen die weer naar school mogen, toetsen kunnen inhalen. Everts: “Dit regelt onze onderwijsassistent, zodat we de docenten niet extra belasten.”

Sommige leerlingen vinden het fijn om thuis te werken en hun eigen werk in te plannen, ziet Everts. “Mogelijke achterstanden doen zich meestal voor bij degenen die het moeilijk vinden om zelf aan de slag te gaan.” Tijdens de lockdown nodigde de school deze leerlingen uit om op school te komen werken. Het motto van CSG Liudger is ‘Accent op aandacht’. Leerlingen die dreigen uit te vallen worden zo goed mogelijk begeleid, maar je moet ‘aandacht’ goed doseren. Everts: “We kijken per persoon wat nodig is. Sommigen hebben echt structuur nodig, maar bij anderen werkt het juist averechts als je teveel duwt en trekt.”

Minder overleggen

De combinatie van ‘gewoon’ en online lesgeven vraagt veel van leraren, zegt Everts. “Net als alle nieuwe veiligheidsregels.” Om de druk te beperken, worden alle overleggen die niet urgent zijn, uitgesteld. Liudger Raai doet ook een beroep op ouders. “Wanneer ouders ’s morgens melden dat hun kind niet kan komen, verwachten ze dat onze docenten zo snel mogelijk online instructie voor hem of haar regelen. Ik snap die wens, maar wij willen de docent indien nodig daar even de tijd voor geven. Het is in zo’n situatie heel belangrijk dat de locatieleiding docenten vraagt wat zij nodig hebben en zorgt dat de school hen ondersteunt.”

Alleen de instructie streamen

Het Newmancollege wilde het hybride lesgeven doenlijk houden en besloot dat leraren zich in principe alleen richten tot de aanwezigen in het klaslokaal. Leerlingen die de les via internet volgen, luisteren naar de instructie, loggen daarna uit en gaan zelfstandig aan het werk. Hersmis: “Collega’s merkten dat als je je op beide groepen richt, je iedereen tekortdoet. In juni kwamen de twee helften van elke klas beurtelings naar school. Het bij de les houden van de groep in de klas en de online aanwezigen kostte veel energie. Daarom hebben we inmiddels besloten om alleen de instructie te streamen. Als het nodig is, zullen we het weer zo gaan doen.” De gestreamde lessen werken volgens haar ook goed voor de betrekkelijk kleine groep leerlingen die nu thuiszit: “Degenen die afwezig zijn geweest, zeggen dat hun achterstand reuze meevalt. Ze hebben thuis gewoon verder gewerkt. De meesten komen na een paar dagen alweer op school, omdat er nu veel sneller wordt getest.”