Impressie VO-congres 2022: vlinders, vertrouwen en verantwoordelijkheid

De vraag die hiermee als rode draad door het congres liep was: hoe kan het onderwijs leerlingen zo goed mogelijk begeleiden, ‘van rups naar vlinder’, en hen helpen zich maximaal te ontwikkelen in de richting die past bij hun dromen, ambities en talenten?

De huidige omstandigheden zijn hierbij lastig, zo onderstreepten Henk Hagoort en Ingrid de Bonth, voorzitter en vicevoorzitter van de VO-raad, in de openingsspeech van het congres. We kampen met de naweeën van de coronacrisis; met veel leerlingen gaat het nog niet goed, ze kunnen zich bijvoorbeeld moeilijk concentreren en ervaren druk. Daarnaast hebben we te maken met het lerarentekort en is er steeds minder ruimte en vertrouwen vanuit de politiek voor schoolleiding en bestuur. “Desondanks zijn er veel plannen in de sector”, onderstreepten Hagoort en De Bonth, “waarbij drie ambities in verschillende bewoordingen steeds weer terugkomen: brede vorming, onderwijs op maat en gelijke kansen. Dit zijn de kernbeloften die we aan leerlingen willen doen.” 

Om deze beloftes te kunnen waarmaken zullen we aan de slag moeten met deze onderwijsthema’s, én zullen ook keuzes gemaakt moeten worden op het vlak van het genoemde lerarentekort, aldus de voorzitter en vicevoorzitter van de VO-raad. Hierbij verwezen ze onder meer naar het pleidooi van de VO-raad en vakbonden om de wettelijke onderwijstijd te verlagen en zo de aantrekkelijkheid van het vak te verhogen. Daarnaast is vertrouwen cruciaal, aldus Hagoort, tussen overheid en sector en tussen schoolleiding en leraren. “Dat vraagt om investeren in leiderschap, ook als sector zelf.” De VO-raad wil hierbij verder inzetten op betere verantwoording en de professionalisering van bestuurders en schoolleiders, onder meer via de introductie van een schoolleidersplatform.  

Ook samenwerking is geboden, tussen scholen en schoolbesturen, organisaties van leraren, ouders en leerlingen, overheid en vakbonden en andere onderwijssectoren. “Alleen samen kunnen we de puzzel leggen. Om onze beloftes aan leerlingen te kunnen realiseren heeft de VO-raad een agenda voor de komende periode gemaakt. Zie deze agenda als een uitgestoken hand om samen te werken op de genoemde thema’s. Hoe beter we dat doen, hoe meer ruimte dat geeft. Want daar gaat het ten diepste om: ruimte voor leraren om met voldoening hun vak uit te oefenen, ruimte voor bestuurders en schoolleiders om hun verantwoordelijkheid te nemen en - vooral ook -  ruimte voor leerlingen om te worden wie ze zijn." 

Video's

Hieronder kan je de gehele speech van Henk Hagoort en Ingrid de Bonth terugkijken. Inclusief de inleiding door Kajal Makhanlal, leerling van het Stanislas College in Delft.

Bekijk ook de speech die Marcel van Herpen (Centrum voor Pedagogisch Contact, auteur van ‘Ik, de leraar’, ‘Wij, de leraar’ en ‘Wij zijn leiders’) gaf op het VO-congres 2022:

Luister ook naar de podcast ‘Het mysterie van de goede leraar', abonneer je op het YouTube-kanaal van Marcel van Herpen en/of schrijf je in voor het CPC-congres (29 maart 2023 in Bussum). 

Presentaties workshops

Beeldimpressie en ervaringen bezoekers

                ​

​

​

Jeroen Sanders, rector Gerrit Komrij College:

“Fijn om van de nieuwe voorzitters van de VO-raad te horen wat de agenda is voor de komende jaren. Die is veelomvattend en complex. We hebben echt een grote uitdaging als sector en uiteraard ook voor mij om naar mijn school te vertalen. De balans tussen verantwoordelijkheid die past bij de vrijheid voor leerlingen maar ook voor collega's dat vond ik een mooie samenvatting voor het dilemma waar je heel de tijd mee bezig bent als schoolleider.”

Koen Janssen, directeur van Het Element: 

“De openingstoespraak waarin we met elkaar de handen ineen slaan om het samen met de leerlingen en leraren, met het leiderschap van ons ook en met het vernieuwen van het curriculum te doen; dat vind ik wel een belangrijk punt waarop we nu staan om tegenwicht te bieden aan het Haagse. En persoonlijk neem ik mee dat je altijd wel workshops hebt die je even weer herinneren aan bepaalde dingen. Een workshop die ik volgde ging bijvoorbeeld over vitaliteit, over goed voor jezelf en voor je organisatie zorgen. Het is altijd weer een beetje een wake up call als je hier komt, naast dat je hier een netwerk hebt dat je kan ontmoeten, waarbij je dan met elkaar ook aan refreshing doet voor het komende jaar.”

Femke Gerritsen, afdelingsleider atheneum 3, 4, 5, 6, Bertrand Russell College

“In meerdere lezingen en workshops kwam vandaag de metafoor ‘van rups uitgroeien tot vlinder’ terug die helemaal in het begin gebruikt werd bij de opening door een leerlinge. Dat was een hele goede en heeft echt een bijdrage geleverd voor vandaag. Ik vind het ook een heel mooi beeld en zie ook echt bij veel leerlingen dat het zo werkt. Als schoolleiders moeten we hier mede zorg voor dragen.

Hier zitten nog wel veel haken en ogen aan: hoe verander je iets in de school, zet je een verandering goed op? Wat ik hierover vooral heb onthouden, is: verandering lukt pas als je het eerst met elkaar binnen de school hebt gehad over wat de cultuur is, wat jij belangrijk vindt. Je kan pas tot verandering komen als je dat eerst hebt mogen uitspreken. Anders val je als het even tegen zit snel weer terug op oude patronen, en komt er dus ook geen verandering.”
 

​

​

Margot Prins, adjunct directeur Eduvier Onderwijsgroep:

 “Ik heb twee workshops gevolgd over leidinggeven: over coachend leidinggeven en leidinggeven aan een lerende organisatie. Bij de eerste zat er een stukje zelfkritiek in, jezelf onder de loep nemen: hoe sta je hierin, wat zou je kunnen verbeteren? Bij de tweede ging het over hoe je dit kan doen op wetenschappelijke basis, met behulp van websites met daarop onderzoeken bijvoorbeeld. Daarnaast vond ik de plenaire opening helder en herkenbaar. Wat ik verder geleerd heb? Het empathisch vermogen kan beter. Bij een teamvergadering bijvoorbeeld kan je eerst vragen: hoe zit je erbij, zijn er nog urgente zaken die spelen. Dus eerst aandacht hebben ook voor je collega’s in plaats van gelijk aftrappen met de vergadering.”
 

Vonneke Broshuis, conrector Bertrand Russell College:

“Ik ben na vandaag ervan overtuigd dat we er alleen maar uitkomen als we heel goed gaan samenwerken. Dat we qua organisatie een aantal dingen van het onderwijs echt heel anders moeten gaan doen. En dat belangrijker dan ooit het goed opleiden van nieuwe docenten is. We hebben een grote opdracht.”
 

Michael Scheffers, rector Maerlant:

“Wat ik vooral meeneem is het verhaal van de voorzitters, wat ik zelf ook herken. Er zijn allerlei subsidies en die zijn allemaal heel kortlopend. En ik hoop dat we daar als sector een vuist tegen kunnnen maken. Dat er een structureel plan komt en niet alleen geschoten wordt met losse flodders. De vraag is wat daar de effecten van zijn.”
 

Dorith Mols, adjunct-directeur Derooipannen:

“Een inspirerende dag. De opening met Marcel van Herpen was heel erg sterk. Ik neem ook mee dat we de problemen op school in een breder kader op moeten gaan lossen. Meer met ouders, jongerenwerkers en dergelijke. Niet meer alleen docent, mentor schoolleiding. Ook veel meer buiten de school kijken naar oplossingen, bijvoorbeeld voor het welbevinden van leerlingen.”