Inzet gelden Nationaal Programma Onderwijs: ‘Sluit aan bij je bestaande ambities en ga in gesprek met leerlingen’

Om kennis te kunnen opnemen, hebben leerlingen volgens het Ichthus Lyceum voldoende cognitieve vaardigheden nodig, moeten zij hun leren kunnen organiseren en ook hun welzijn is een belangrijke factor. Daarbij is de kunst, zegt Volmer, om niet te snel naar oplossingen te zoeken, maar eerst te meten en data te verzamelen. Het Ichthus Lyceum gebruikt verschillende instrumenten om deze drie aspecten te kunnen meten, en bij elkaar vormen deze de schoolscan. Volmer’s school brengt met behulp van Magister Managementinformatie Platform Magister en het programma Cum Laude cognitieve resultaten in beeld.

Voor het meten van executieve vaardigheden zoals plannen, organisatie, concentratie en samenwerking laat de school leerlingen vragenlijsten invullen. “Daarin worden voorbeelden gegeven van hoe je kunt plannen of organiseren en daarop scoort de leerling zichzelf”, legt Volmer uit. “Dat is een beetje subjectief, maar over het algemeen krijg je toch een aardig beeld.” De resultaten worden per leerling, groep en jaarlaag vastgelegd in een grafiek.

Voor het meten van het welzijn van leerlingen baseerde het Ichthus Lyceum haar vragen op een bestaande GGD-vragenlijst. Volmer: “Ons criterium daarbij is dat het welzijn in relatie moet staan tot leren. De leerling moet bijvoorbeeld een rustige plek hebben om te leren, moet lekker in z’n vel zitten en ’s nachts niet wakker liggen van zorgen over school.”

De school meet de leerresultaten, studievaardigheden en het welzijn vier keer per jaar. “Zo krijg je een goed beeld van de opbrengst, verbeteringen of verslechteringen op die terreinen”, aldus Volmer. “De data zijn ook een krachtig middel om je medewerkers te overtuigen en te laten inzien hoe de vlag erbij hangt.”

Grote verschillen

De rector ziet dat de onderlinge verschillen tussen leerlingen behoorlijk groot zijn. En leerlingen hebben moeite met het grotere beroep op hun zelfstandigheid vanwege corona. “Degenen die minder sterk zijn in plannen en minder gedisciplineerd zijn, hebben het moeilijk. Zij vormen een kwetsbare groep. Degenen die dit wel kunnen, doen het juist ontzettend goed.”

Om de verkregen informatie beter te kunnen duiden gaat de school regelmatig in gesprek met ouders en leerlingen. “Ouders krijgen hun kinderen moeilijk aan het werk en maken zich zorgen. Ze willen weten wat ze van de school kunnen verwachten en wat het langetermijnperspectief van hun kind is.”

Volmer: “Het eerste wat wij altijd doen, en dat zou mijn belangrijkste advies zijn aan andere scholen: ga in gesprek met leerlingen.” Voor elke jaarlaag bespreken klankbordgroepen de uitkomsten van de metingen. Mentoren leggen deze ook voor aan hun leerlingen. Dat leidt tot verhelderende gesprekken, vertelt Volmer. “We vragen dan: herken je dit? Wat vind je ervan? En: wat denken jullie dat er nodig is om te kunnen verbeteren? Onze docenten zeggen: er moeten meer lessen ingepland worden. De leerlingen zeggen: nee, alsjeblieft niet meer van hetzelfde, wij hebben liever een vragenuurtje of een helpdesk waar we vragen naar toe kunnen mailen.”

Lockdownprogramma

De jaarlaagcoördinatoren, mentoren en sectievoorzitters denken na over de vormgeving van een goed inhaalprogramma. Tot de zomer komt er een lockdownprogramma met in de ochtenden hybride lessen. In de middag zijn er ondersteunende lessen en studielessen waarin geoefend wordt met de executieve vaardigheden. Leerlingen kunnen elkaar dan ook ontmoeten, fysiek of online. Na de zomer wil de school een uitgebreider programma gaan bieden. Volmer: “We willen in elk geval een deel van de collectieve achterstand inlopen. We hebben tegen de vaksecties gezegd: jaag de stof er niet door, pas het tempo aan. Volgend jaar kunnen we die stof opnieuw programmeren.” Voor de individuele ondersteuning in executieve vaardigheden en extra lessen voor leerlingen die de draad zijn kwijtgeraakt, maakt het Ichthus Lyceum gebruik van studenten.

Volmer hoopt dat zijn school, door veel aandacht te besteden aan de zo cruciale studievaardigheden, een duurzaam effect mag verwachten. “Diezelfde vaardigheden hebben leerlingen straks immers ook nodig voor hun vervolgstudie.”