Opbrengsten PLEION pilot | Startende leraren op een vernieuwende school

Vernieuwend onderwijs

“Wij werken met studielabs of leerpleinen en doorbreken daarmee het gewone klaslokaal”, vertelt Elly Loman, rector en docent aardrijkskunde op PLEION-school Hyperion Lyceum. Het lesgeven op een leerplein is een voorbeeld van vernieuwend onderwijs dat niet of anders aan bod komt in de lerarenopleiding. “Het is wennen voor startende leraren. Je staat in een ruimte tussen zo’n 60 leerlingen, die je coacht in plaats van lesgeeft op de traditionele manier. Ook moet je nauw samenwerken met andere leraren, ofwel team teachen.”

Waarom is het wennen?

“Eigenlijk biedt onze lerarenopleiding alles aan om op een vernieuwende school te kunnen werken,” vertelt Amber Brand, docent op de lerarenopleiding van de Hogeschool van Amsterdam. “We merken wel dat onze studenten vaardigheden soms al eerder nodig hebben. Ze leren bij ons bijvoorbeeld over coaching in leerjaar 3. Loop je in je eerste leerjaar stage op een vernieuwende school zoals PLEION? Dan mis je deze vaardigheid nog.” Studenten vinden het ook lastig dat ze de zes fasen van een instructieles – waarover ze leren in de opleiding – vaak niet kunnen oefenen op een vernieuwende school. “Ze moeten de zes-fasen-structuur die ze leren zelf vertalen naar een leerplein met een stuk of 60 leerlingen.”

De weg vinden op een vernieuwende school

Hanneke de Graaff, voormalig schoolopleider op PLEION-school UniC en opleider aan de Universiteit van Utrecht: “We wilden graag iets maken, zodat startende leraren makkelijker hun weg kunnen vinden op een vernieuwende school.” Een aantal schoolopleiders van PLEION-scholen, zes lerarenopleidingen en Schoolinfo gingen samen aan de slag. Ze zochten eerst uit wat een leraar nodig heeft die op een PLEION-school gaat werken. Vervolgens hebben ze een set rubrics gemaakt waarin de vaardigheden staan die je specifiek nodig hebt om op een vernieuwende school te werken. Om startende leraren deze vaardigheden te kunnen leren, hebben ze ook workshops ontwikkeld met een handleiding.

Rubrics en workshops

Hanneke: “Door de rubrics word je je bewust van waar je staat. Waarin ben je heel goed en waarin wil je je verbeteren?” Amber: “Met de rubrics kunnen lerarenopleiders ook eenvoudiger zien welke ontwikkeling een stagiaire doormaakt op een vernieuwende school.” Hanneke: “Als je eenmaal weet waar je staat, is het handig om een gesprek aan te gaan over je verdere ontwikkeling. Praat met je leidinggevende of stagebegeleider over waarom je naar een ander niveau wilt en hoe je dit wilt gaan doen. Daarom hebben we ook workshops ontwikkeld waarin je leert welke stappen je kunt zetten om op een volgend niveau te komen.”

Elke school kan ermee aan de slag

Zowel lerarenopleidingen als stagescholen kunnen de rubrics en workshops gebruiken. “En niet alleen PLEION-scholen, maar voor elke vernieuwende stageschool zijn de rubrics en workshops relevant. Want het dwingt leraren om goed na te denken over waarom ze iets doen in hun les. Ik denk dat dit steeds meer gewoon wordt. Maar de ene school is hier verder mee dan de andere”, vertelt Elly.

Hoe gaat het verder?

Elly is enthousiast over de rubrics en de workshops: “Ik hoop dat de samenwerking met de lerarenopleidingen overeind blijft.” Elly vindt dat scholen meer moeten weten wat onderzocht is door lerarenopleidingen en wat werkt. En dat lerarenopleidingen meer moeten weten wat er op scholen gebeurt. Ze wil heel graag starten met stagelopen bij elkaar. “Ik loop dan mee bij een lerarenopleiding en zij bij ons. En niet alleen kijken hè, ook doen en ervaren.” Amber is het helemaal met Elly eens: “Stagelopen is een geweldig idee. Ik ben voor een onderzoekende houding. Als we meer bij elkaar kijken, wordt de maatschappelijke discussie over vernieuwend onderwijs minder een voor-tegen-debat. En meer een soort onderzoek over hoe we allemaal onze lespraktijk nog verder kunnen verbeteren.”