Samenwerken vanuit wantrouwen of vertrouwen | VO-praat met Jan Bransen

14 juni 2022

VO-praat is een video-reeks van de VO-academie waarin bevlogen sprekers in maximaal tien minuten hun verhaal vertellen. Telkens met een andere insteek, maar altijd over een onderwerp dat relevant is voor de onderwijssector. In deze aflevering gaat Jan Bransen (hoogleraar Filosofie van de gedragswetenschappen aan de Radboud Universiteit) in op het thema samenwerken. Hij laat zien dat er twee fundamenteel verschillende visies op samenwerken zijn. En dat heeft consequenties voor een schoolorganisatie.

De ene visie vertrekt vanuit de aanname dat we allemaal in principe onafhankelijk van elkaar functionerende personen zijn. Die aanname lokt een verlangen naar controle uit en wakkert een basaal wantrouwen aan. Deze visie is sinds de Verlichting behoorlijk dominant geworden. De andere visie vertrekt vanuit de aanname dat we allemaal van elkaar afhankelijke personen zijn en dat al ons handelen een gezamenlijk actorschap impliceert. Deze visie wijst vertrouwen aan als de fundamentele grondslag voor iedere samenwerking.

 

 

Het mooie aan vertrouwen is dat je het top-down in iedere samenwerking kunt laten groeien. Dat vereist wel moed, want waar vertrouwen heerst, is kwetsbaarheid een gegeven. Maar omdat kwetsbaarheid sowieso een kenmerk van het menselijk bestaan is, kunnen wij elkaar, en dus ook onze collega’s en leerlingen, niets beter voorleven dan de moed om anderen te vertrouwen. Dit verhaal is juist nu belangrijk omdat we in de samenleving aan de vooravond staan van een radicale transformatie. Groene en sociale duurzaamheid gaan echt iets van ons allen vragen. Het onderwijs zal mee moeten bewegen, maar kan – zeker op termijn – ook het verschil maken, door vertrouwen te laten groeien”, aldus Jan Bransen.
 

Lees meer