Ook bij veel vmbo’ers (bb en kb) kan vandaag de vlag uit. De VO-raad wil alle geslaagden, in het vmbo, havo en vwo, van harte feliciteren met deze – dit jaar extra – knappe prestatie, en leerlingen die nog moeten herkansen of in het tweede tijdvak examen(s) afleggen, veel succes wensen. Ook veel leerlingen uit het praktijkonderwijs ontvangen rond deze tijd hun diploma-uitslag; ook voor hen hartelijke felicitaties!
Joris Leeflang, vmbo kader, Het Element Amersfoort
"Mijn mentor had gezegd dat ik mijn best zou moeten doen om niet te slagen. Maar toch zat ik wel wat te trillen toen de telefoon ging." Ook Joris was geslaagd. Hij had het wel verwacht, ondanks eventjes de zenuwen.
"De coronamaatregelen hebben me niet zo in de weg gezeten. De lessen op school waren wel fijner dan online. Nu kon ik makkelijker vragen stellen." Het Element had enkele studenten geregeld die bijles konden geven voor een aantal vakken. Joris volgde wiskunde en economie. Ook gaven leraren extra lessen. "Ik ben door corona meer zelf gaan doen. Wel soms hulp vragen, maar ook leren niet afgeleid te raken door mijn telefoon. Ik weet nu ook dat ik op tijd moet stoppen. En op tijd beginnen aan dingen."
De drie tijdvakken voor het examen, mogen wel blijven. "Ik heb het niet nodig gehad, maar het is toch wel fijn om te weten dat het kan. Voor anderen die moeten herkansen is het ook een fijn idee."
Nu is het tijd om het te vieren in kleine kring met wat vrienden en familie. En plannen maken voor de toekomst: "ik wil graag naar het buitenland om bij Disney te werken. Daar zit ik over te denken. Ik ga daarom een vervolgopleiding media en design doen."
Hayad Ahmed, vmbo kader, Het Element Amersfoort
“Ik moest voor een vak vier boeken uit mijn hoofd leren, maar heb toch een zeven gehaald”, aldus Hayad Ahmed, die met vlag en wimpel is geslaagd voor haar vmbo-examen. En dat in een examenjaar dat toch wel moeilijker en stressvoller was, aldus de scholiere. “Alles was anders en we moesten het grotendeels zelf doen; zeker na de laatste lesdag half april, toen gingen we nog maar een paar keer naar school. Via school kon je wel bijles volgen en leraren boden ook extra hulp, je kon ze bellen via Teams.”
Maar voor Hayad was het vooral thuis zitten en daar ‘blijven leren, leren, leren en leren’. “Ik stond er wel goed voor, en was ook vroeg begonnen met samenvattingen maken enzo, dat hielp me wel. Ik had ook echt wel momentjes dat ik er geen zin meer in had. Maar het goed blijven leren gaf me wel motivatie, en mijn moeder, schoonfamilie en nichtje motiveerden me ook.”
‘Niet opgeven’ is dan ook hetgene dat Hayad zal onthouden over deze tijd. “Mijn kleinkinderen vertel ik later hierover: “Het was een moeilijke tijd, maar je moet dan gewoon doorgaan, ook al zit het tegen, want het komt altijd goed.” En een aantal dingen waren ook wel chill volgens Hayad, zoals het veel thuis kunnen zijn en dat je een vak kon wegstrepen en twee herkansingen had. “Al kan je volgend jaar beter weer terug naar het oude normaal gaan hoor; je zit zo lang te wachten op je eindexamen en wil je toch echt kunnen bewijzen.”
Naast soms chill vond Hayad het examenjaar ook wel bijzonder, met mooie dingen. “Toen ik hoorde dat ik geslaagd was kreeg ik meteen een confettikanon in mijn gezicht, en mijn familie had taart gekocht, ik moest me omkleden.. het werd helemaal een feestje. Daarna heb ik nog geshopt in Den Haag en ik heb een verrassingsvakantie gekregen, geen idee waar ik heenga. Ook krijgen we nog een diploma-uitreiking op school, op een locatie in het bos in Soest; alleen dat er dan allemaal jeugdfoto’s worden getoond is wat minder.. Maar dit zal ik ook allemaal zeker onthouden.”
Hayad gaat hierna de opleiding tot apothekersassistent volgen op het MBO Amersfoort.
Kaj te Beest, 6vwo, Amstelveen College
“Heel mooi”, noemt Kaj het moment toen hij hoorde dat de vlag uit kon. “Ik was er vrij zeker van dat ik zou slagen, maar toch.” Corona had wel invloed op het examenjaar, aldus Kaj. “Je leert echt minder goed door de online lessen, bent sneller afgeleid en de lessen waren soms ook minder goed. We konden ook wel naar school, maar ongeveer eind maart werd dat vooral optioneel. Soms is thuis blijven dan te verleidelijk, zeker als anderen ook lekker thuis zitten.” Hoewel leraren absoluut klaarstonden om te helpen, moesten examenleerlingen veel meer dan in andere jaren dus zelf initiatief nemen, aldus Kaj: om naar school te gaan, online lessen goed te volgen en thuis zelfstandig te leren. “Opeens ligt al die verantwoordelijkheid bij leerlingen. Voor sommigen is dat lastig geweest, zeker als je moeite hebt met bepaalde vakken. Zelf heb ik denk ik niet heel veel gemist qua leren, ik had het niet echt nodig bijvoorbeeld om vaak naar school te gaan en kon thuis zelf wel goed leren. Maar in een normaal jaar had ik toch wel nog beter geleerd.”
Een belangrijke les voor Kaj uit deze tijd is dan ook: als er iets belangrijks aankomt, dan moet je discipline hebben om je goed voor te bereiden. “Verder heb ik niet echt levenslessen opgedaan, maar ik ben wel blij dat de het eindexamen is doorgegaan. Misschien waren anders mijn cijfers wel hoger geweest, en dat ik heb genoten is ook wat veel gezegd, maar ik vond het wel echt leuk om in de gymzaal te zitten, de zenuwachtige hoofden van mijn klasgenoten te zien en dit samen met vrienden te beleven. Het is een mooie ervaring geweest.”
Het examen was ook een afsluiting van een periode van hard werken, aldus Kaj. “Als mensen het hebben over een coronadiploma… tja… ik vind het lastig om te kijken naar de mening van mensen van buitenaf, die niet anderhalf jaar thuis les hebben gehad. We mogen inderdaad een vak wegstrepen en hebben twee herkansingen, maar ik denk dat als je dusdanig minder goed les hebt gehad, dat misschien alleen maar logisch is. En veel vrienden hebben nog herexamens, dus het was echt niet te makkelijk.”
Kaj zou het goed vinden als er bij de examens van de komende jaren ook rekening mee wordt gehouden dat leerlingen de afgelopen jaren voornamelijk online lessen hebben gehad. Bijvoorbeeld door de twee herkansingsopties te behouden. “En lessen met kleine groepjes examenleerlingen zijn wel beter, maar dat wordt te duur denk ik.”
Volgend jaar gaat Kaj ‘Business administration’ studeren aan de UvA. Eerst volgt nog een diploma-uitreiking met hopelijk een ‘klein feestje’ en een lange zomervakantie. “De afgelopen tijd was best wel deprimerend, ik merkte dat iedereen de sociale contacten erg miste, zelf was ik ook wel somberder dan gewoonlijk. Het is lastig te zeggen, maar dit kan ook wel invloed hebben gehad op de examens. Maar nu zie ik iedereen steeds meer weer blij en gelukkig.”
Jesse van Voornveld, vmbo basis Technisch College Velsen
"Ik had wel goeie cijfers, ik moest alles fout hebben om nog te zakken denk ik." Geen stress dus voor Jesse van Voornveld. Hij is zonder herkansingen geslaagd voor zijn vmbo-diploma op het Technisch College Velsen. Van achterstanden heeft hij in zijn omgeving niets gehoord. "We konden natuurlijk gewoon naar school. Alleen met mondkapjes en meer afstand tussen de tafels. De lessen blijven eigenlijk gewoon hetzelfde."
De begeleiding bij de voorbereiding op de examens was voldoende, vindt Jesse. De focus lag op veel oefenexamens maken. "Op school maakten we examens van eerdere jaren en we konden thuis via een website oefenen. Dat was wel goed. Ik ben trots op hoe het ging, ik heb geleerd dat ik meer kan dan ik zelf dacht."
Jesse gaat dit weekend 'een borreltje doen' om het te vieren en is blij met de twee maanden vakantie. "Ik kan dan goed uitrusten voor volgend jaar. Dan ga ik naar het Nova College met Bouwmensen, dat zijn dan dagen van half acht tot half vijf. Ik heb er al een proefweek gehad. Dat was leuk, lekker buiten werken"
Amy van Houte, 6vwo, Reynaertcollege Hulst
“Ik vond het allemaal wel meevallen”, is steeds het antwoord van Amy als ze wordt gevraagd naar examen doen in dit ‘moeilijke’ coronajaar. “Ik ben op tijd begonnen met de voorbereiding, en er waren ook zeker voordelen dit jaar. Zo had ik meer tijd om thuis te leren, ik hoefde niet elke dag naar school.” En de nadelen? “Dat we niet elke dag naar school hoefden”, lacht Amy. “Daardoor konden we op school minder lesstof behandelen en moesten we sneller door de stof heen. We hebben toch een jaar lang een stuk minder lessen op school gehad. Zelf had ik hier niet echt last van en had ik ook niet echt extra uitleg of begeleiding nodig, maar dat verschilt per persoon. Ik hoor wel van vriendinnen dat het voor hen daardoor iets lastiger is geweest. Vooral voor sommige vakken, wiskunde is bijvoorbeeld altijd al lastig en met minder uitleg nog een stuk moeilijker. Je kon voor extra hulp trouwens wel bij docenten terecht hoor.”
De contacten miste Amy wel, al ‘viel ook dat allemaal wel mee’. Amy: “Je ziet minder mensen, en hebt daardoor wat minder motivatie; als je vaak met vriendinnen bent op school en elkaar kan steunen in examentijd, krijg je daar automatisch meer energie van. Maar ik zag mijn vriendinnen nog wel via sport en op school, en rond de toetsen hielpen we elkaar, ook via de telefoon en Whatsapp en videobellen. Dat videobellen vond ik leuk en online les krijgen ook. Natuurlijk is in de klas leuker, maar dan gaan we eerst nog kletsen en duurt het wat langer voordat alles op gang komt…”
Amy is uiteindelijk met goede cijfers geslaagd, zonder gebruik te maken van de extra mogelijkheden die leerlingen dit jaar werden geboden. “Maar die maatregelen waren wel fijn, bij vriendinnen heeft het geholpen.” Van een ‘coronadiploma’ is volgens de scholiere geen sprake. “Of je nu wel of niet van de geboden mogelijkheden gebruik hebt gemaakt, het is gewoon een normaal diploma dat evenveel waard is, omdat we net zo hard hebben gewerkt als we anders hadden gedaan. “
En dit jaar heeft ook veel extra kennis en ervaringen opgeleverd, aldus Amy. “Ik ben zelfstandiger geworden, doordat we meer dingen zelf moesten uitzoeken. En het is denk ik goed voor scholen om te kijken naar kleinere klassen, want meer persoonlijke aandacht werkte wel. En verder merkte ik dat je weinig opschiet met een negatieve houding, positief zijn is belangrijk. Het viel ook allemaal echt wel mee…”
Amy gaat nu eerst veel met vriendinnen afspreken en is druk met het voorbereiden van een act voor de diploma-uitreiking (het is nog onduidelijk hoe deze er precies uit gaat zien). Daarna gaat ze ‘Voeding en gezondheid’ studeren in Wageningen.
Karsten Heebing, 6vwo, Ludger College Doetinchem
Karsten is zijn vwo-examen goed doorgekomen en zelfs cum laude geslaagd. “Ik ben superblij dat ik mijn examens heb kúnnen maken. In februari stond ik er goed voor en leek het erop dat er geen examens zouden komen. Maar gelukkig zat ik toch in die gymzaal examen te doen en denk ik nu: ‘dat heb je toch maar even gedaan’. Ik ben er echt trots op.”
In aanloop naar de examens was Karsten wel gerust op een goede afloop. “Ik had wel verwacht te slagen, maar een à twee weken voor de examens vreesde ik wel bij biologie en wiskunde B dat ik misschien in wat onderwerpen te weinig les had gehad. Maar ik ben wel gedisciplineerd geweest in mijn schoolwerk, ik had er daarom wel vertrouwen in. Ook kregen we van de school een vergoeding om twee examentrainingen te volgen bij een externe organisatie. Dat hielp wel vond ik.”
Wat Karsten zou willen behouden in de toekomstige examens zijn de tweede herkansingen. “Ik denk dat het ook onder normale omstandigheden fijn zou zijn. Het 'duim leggen' op een vak was ook handig voor sommigen, maar is denk zonder de stress van dit jaar niet heel passend. Over het spreiden van examens ben ik niet zo enthousiast, het is voor zowel leerlingen als leraren vervelend om in het mooie weer te moeten werken. Dat werkt averechts.” Of het online thuisonderwijs moet blijven, is maar de vraag volgens Karsten. “Iedereen die ik sprak was het er wel over eens dat op school les krijgen veel beter is.”
Voor Karsten ligt de wereld nu open: “Ik ga eerst met vriendinnen door Europa reizen waar dat veilig is. En daarna in een tussenjaar stage lopen om mijn cv op te bouwen en examentrainingen te geven! En ik ga me alvast aanmelden bij een universiteit in Amerika.”