Advies Kritische Vrienden van de Lerarenagenda: versterk professionele cultuur op scholen
13 juli 2016
Om tot een professionele verbetercultuur op scholen te komen, is volgens de Kritische Vrienden een aantal voorwaarden noodzakelijk: de overtuiging bij leraren dat zij in zo'n cultuur willen werken, een schoolleiding die het goede voorbeeld geeft, een organisatie die samen verbeteren mogelijk maakt en de vaardigheden om samen te verbeteren.
Volgens de Kritische Vrienden hebben diverse scholen al goede stappen gezet in het realiseren van deze randvoorwaarden en daarmee in het versterken van een professionele cultuur op school, maar zijn tegelijkertijd nog verdere stappen nodig. Dit vraagt verdere inspanning van zowel besturen en scholen, de overheid en andere stakeholders. De VO-raad onderschrijft dit.
Actieplan
Volgens de Kritische Vrienden moeten scholen zelf de keuze maken om de professionele cultuur te willen versterken, maar kan de overheid hen wel hiertoe stimuleren door bijvoorbeeld goede voorbeelden van andere scholen een podium te geven. Daarnaast speelt de overheid een rol in het creëren van de juiste voorwaarden: ze kunnen bijvoorbeeld zorgen voor voldoende ontwikkeltijd voor leraren, subsidies voor professionalisering instellen en zorgen voor beloningen voor leraren die bezig zijn met ontwikkeling (in de vorm van tijd, professionele ruimte en geld). Daarnaast kan de overheid verder investeren in de kwaliteit van de lerarenopleidingen, zodat aankomend leraren binnen deze opleidingen meer de benodigde vaardigheden opdoen om samen te werken aan onderwijsverbetering.
Het advies van de Kritische Vrienden sluit daarmee aan bij het actieplan ‘Naar een aantrekkelijk lerarenberoep in een sterke sector’ dat de VO-raad afgelopen maart lanceerde. In dit plan pleit de VO-raad ervoor om meer tijd voor docenten te creëren om te werken aan de ontwikkeling van het onderwijs, en om de lerarenopleidingen verder te versterken.
Lees het gehele advies 'Naar een professionele cultuur op elke Nederlandse school in 2020' van de Kritische Vrienden van de Lerarenagenda. Dit advies wordt in september besproken met OCW.
Stap 2
De VO-raad heeft afgelopen schooljaar het programma Stap 2 opgezet. Dit programma helpt scholen de verbinding te maken tussen hun onderwijsinhoudelijke ambities, organisationele ambities zoals een professionele cultuur én het personeelsbeleid.
Scholen die de professionele cultuur willen versterken en borgen kunnen een afspraak maken met een ledenadviseur van Stap 2. Dit is een collega-schoolleider die dient als sparringpartner: samen kijkt u welke doelstellingen nodig zijn om de professionele cultuur in uw school verder te ontwikkelen en welke volgende stappen hierin gezet kunnen worden.
Daarnaast biedt Stap 2 mogelijkheden om aan vaardigheden te werken die helpen bij het versterken van de professionele cultuur, zoals reflecteren, observeren en feedback geven (via bijvoorbeeld collegiale visitatie en de bijbehorende training) en het borgen van de ontwikkelingen in de school (binnen de verdiepende training ‘Van zelfevaluatie en visitatie tot concrete stappen). Ook zijn er binnen de leernetwerken volop mogelijkheden om van en met andere scholen te leren over het realiseren van een professionele cultuur.