Adviescommissie over NPO: Richt je eerst op herstel van sociaal emotioneel welbevinden

In het advies geeft het Platform aan dat er ‘zonder relatie geen prestatie’ is en dat het belangrijk is om veel aandacht te besteden aan het herstel en het versterken van de pedagogische relatie tussen leerling en leraar, omdat die door de coronacrisis ernstig onder druk is komen te staan. Het platform noemt het bevorderen van motivatie en het welbevinden van leerlingen een krachtige manier om achterstand tegen te gaan. ‘Herstel van die relatie levert meer duurzame resultaten op lange termijn. Zowel voor het inhalen van leerachterstanden als voor de strijd tegen structurele kansenongelijkheid.’

NPO legt focus te eenzijdig op leerachterstanden

Hoewel het platform bevestigt dat de middelen van het NPO scholen in staat stellen belangrijke initiatieven voor leerlingen te ondernemen en ook van scholen hoort dat het NPO een impuls heeft gegeven aan de onderwijskundige opdracht van scholen en bijdraagt aan versterking van een kwaliteitscultuur, is het platform ook kritisch over het instrumentele karakter van het NPO. Het NPO stoelt in hun optiek teveel op een maakbaarheidsgedachte en legt de focus te eenzijdig op het inlopen van leerachterstanden. Daarmee staat dit advies in schril contrast tot de reactie van de Algemene Rekenkamer op het NPO.

Het platform presenteert in het advies – op basis van praktijkervaringen - enkele denk- en oplossingsrichtingen. Zo adviseert hij de minister een betere balans aan te brengen tussen leerrendement en sociaal-emotioneel welbevinden en scholen daarvoor meer ruimte te geven. Ook de mogelijkheid van meer onderwijstijd, het gespreid aanbieden van de leerinhoud en het anders inrichten van leerwegen geeft het platform als oplossingsrichting mee. Het platform beveelt verder aan scholen niet uitsluitend af te rekenen op resultaten en rendement. Het platform doet ook de suggestie om de menukaart als inspiratiebron in te zetten en niet als verplichte kost.

Gevolgen corona zijn in het onderwijsnog lang niet voorbij

De VO-raad vraagt al lange tijd aandacht voor het welbevinden en de leermotivatie van leerlingen. De aandacht hiervoor en het belang hiervan blijkt met name buiten het onderwijs weer onder te sneeuwen, in de reflex weer over te gaan op de orde van de dag. De gevolgen van de coronacrisis zijn echter nog lang niet voorbij.

We hebben ons daarom ook zeer kritisch uitgelaten over het besluit van de Inspectie om weer te starten met het geven van oordelen over de leerresultaten. Op dit moment zijn er veel leerlingen die zijn gebaat bij extra tijd en ruimte om de leervertragingen weg te werken en hun schoolloopbaan op een bij hun capaciteiten en potentie passend niveau af te sluiten. Scholen die de professionele afweging maken dat leerlingen baat hebben bij extra tijd mogen op geen enkele manier hinder ondervinden van de gevolgen voor het – voor een belangrijk deel op snelheid gerichte - onderwijsresultatenmodel.

Het Platform heeft de opdracht om het NPO vanuit het perspectief van jongeren in het gehele onderwijs te volgen en zo nodig ‘tegenwind’ te bieden aan het kabinet. Het advies is donderdag aangeboden aan de Tweede Kamer. De minister komt nog met een beleidsreactie op dit advies.