Afspraken over leenrechtvergoeding schoolbibliotheken

Op dit moment ontvangen rechthebbenden (auteurs, vertalers, illustratoren, uitgevers) niet altijd een vergoeding voor het uitlenen van bibliotheekboeken via scholen. Als deze boeken vanuit een reguliere schoolbibliotheek worden uitgeleend, is de school namelijk vrijgesteld van de afdracht van leenrechtvergoeding. Hierover ontstond een conflict, dat in juli vorig jaar is aangekaart bij minister Van Engelshoven van OCW door auteurs, illustratoren en uitgevers. Ook het onderwijs zag graag een structurele oplossing, temeer omdat de samenwerking tussen scholen en bibliotheken op het gebied van het lezen intensiveert. 

Hierop is overleg gevoerd en zijn de volgende uitgangspunten voor een oplossing geformuleerd: 

• Kinderen aan het lezen: Voor leesbevordering is het essentieel dat kinderen zoveel mogelijk lezen, ook thuis. Dat vereist dat kinderen de boeken uit de schoolbibliotheek mee naar huis kunnen nemen. 
• Schrijvers aan het schrijven: Kinderboekenauteurs zijn een essentiële schakel bij leesbevordering. Zij zorgen voor een rijke en actuele collectie kinder- en jeugdliteratuur. Het is van belang dat zij en andere rechthebbenden (zoals illustratoren en uitgevers) een billijke vergoeding krijgen voor hun werk, zodat het blijft lonen om kinderboeken te schrijven.
• Scholen werken aan leesbevordering: Een oplossing gaat voor scholen niet ten koste van de inzet op onderwijs (waaronder leesbevordering) en jaagt scholen niet onnodig op kosten of administratieve lasten voor het bijhouden van de uitleenadministratie. 
   

Afspraken 

Op basis van deze uitgangspunten is in het bestuurlijk overleg een aantal afspraken gemaakt. Zo zal worden gewerkt aan een wettelijke grondslag in de Auteurswet waarmee schrijvers, illustratoren en uitgevers voortaan recht krijgen op een leenrechtvergoeding voor het uitlenen van hun boek door onderwijsinstellingen. De huidige onderwijsvrijstelling komt dan te vervallen. 

Hierbij komen er geen financiële en/of administratieve lasten voor scholen, bibliotheken en gemeenten. Het ministerie van OCW neemt de financiering van deze vergoeding op zich. Hiervoor stelt het ministerie jaarlijks (indicatief) 3,5 miljoen  euro beschikbaar. In het najaar wordt onderzoek uitgevoerd om meer inzicht te krijgen in de mate van uitleningen in het po, vo en mbo.

Voor schrijvers, illustratoren en uitgevers die leenrecht hebben misgelopen voor de voorbije periode (2013-tot heden) komt tenslotte 6 miljoen euro compensatie beschikbaar.

Zie ook het nieuwsbericht van de auteursbond 'Misgelopen leenrecht jeugdboekenmakers gecompenseerd'.