Ambitieus Leesoffensief: flink investeren in leesvaardigheid

12 oktober 2020

2,5 miljoen Nederlanders lezen niet goed genoeg om succesvol deel te nemen aan de samenleving. Daarom doen achttien organisaties uit het veld van onderwijs, cultuur en jeugdgezondheid een dringend beroep op de onderwijsministers om gezamenlijk een actief en inclusief leesbeleid te maken, waarin leesplezier centraal staat.

Onder aanvoering van de Leescoalitie roepen de organisaties de politiek op een ambitieus Leesoffensief te starten. Voor een goed leesniveau zijn forse investeringen en daadkracht nodig om iedereen in Nederland gelijke kansen te bieden. 

De ministers van onderwijs lieten in september in hun reactie op de Staat van het Onderwijs al weten dat ze de zorgen over dalende leesvaardigheid delen. Uit PISA 2018 blijkt dat een kwart van de Nederlandse 15-jarigen onvoldoende leesvaardig is om zelfstandig mee te draaien in de maatschappij. Ons land bevindt zich daarmee onder het EU-gemiddelde. Daarnaast is het leesplezier van Nederlandse leerlingen het laagste ter wereld: het merendeel leest alleen als het moet. Ondanks alle inspanningen van scholen en tal van leesbevorderingsorganisaties verslechtert de leesvaardigheid. Vooral jongens, leerlingen in het vmbo en het mbo en leerlingen met een migratieachtergrond blijven achter. Hun leesmotivatie is vaak laag. Niet of nauwelijks kunnen lezen maakt dat leerlingen al vroeg op achterstand raken.

Ambities manifest

In het gezamenlijk opgesteld manifest staan drie stevige ambities: 

  1. Elke leerling verlaat school met voldoende leesniveau. Focus hierbij op groepen die het hardst achterblijven: jongens, leerlingen in het vmbo en mbo, jongeren met een migratieachtergrond.
  2. Alle (aanstaande) leraren en onderwijsassistenten zijn voldoende toegerust om goed en motiverend leesonderwijs te geven; pedagogisch medewerkers weten hoe ze leesbevorderend moeten werken. 
  3. De kunst van het lezen is een zorg voor iedereen en behoeft structurele aandacht. 

Het volledige manifest met daarin alle ambities en doelen staat op tijdvooreenleesoffensief.nl.

Rol VO-raad bij het Leesoffensief

Tegelijk met het aannemen van het manifest stuurde minister Slob een brief aan de Tweede Kamer over de stand van zaken van het Leesoffensief. Hierin beschrijft hij hoe OCW de aandacht voor leesvaardigheid binnen het onderwijs wil vergroten. Samen met de VO-raad en PO-Raad zijn vier communicatielijnen vastgesteld, die bijdragen aan het Leesoffensief. 

  1. aandacht genereren voor het leesoffensief bij besturen, schoolleiders en leraren;
  2. het verspreiden van concrete handvatten om te werken aan leesvaardigheid en leesmotivatie;
  3. informeren over de beschikbare financiële middelen die er voor de versterking van het leesonderwijs beschikbaar zijn;
  4. delen van goede voorbeelden. 

De VO-raad erkent dat werken aan een leescultuur een opdracht is voor alle scholen om zo verbetering in leesonderwijs mogelijk te maken.