Archiefwet: wettelijke bewaartermijnen voor openbaar gezagtaken

01 maart 2024

Op dit moment zijn er geen bewaartermijnen voor gegevens behorende bij de ‘openbaar gezagtaken’ van schoolbesturen in het primair en voortgezet onderwijs en de samenwerkingsverbanden. Tot deze taken behoort o.a. het afgeven van diploma’s en cijferlijsten door het bevoegd gezag. Na de inwerkingtreding van de nieuwe Archiefwet (waarschijnlijk in 2026) wordt het mogelijk voor het onderwijs om bewaartermijnen vast te stellen zonder al te veel administratieve lasten.
Op de ALV van 2 juni 2022 hebben de leden van de VO-raad de opgestelde concept bewaartermijnenlijst bekrachtigd. Zodra de vernieuwde Archiefwet in werking treedt, zal de (concept) groepsselectielijst worden ingediend bij het Nationaal Archief. Er zijn dan geen machtigingen meer nodig van ieder schoolbestuur of samenwerkingsverband vanwege het besluit op de ALV's.


Nu zijn schoolbesturen en samenwerkingsverbanden zelf verplicht om een lijst met bewaartermijnen op te stellen, een zogeheten selectielijst. De vernieuwde Archiefwet maakt het mogelijk dat de VO-raad (en de PO-Raad voor het primair onderwijs) een selectielijst opstelt die geldt voor de gehele sector. Er zijn dan geen machtigingen meer nodig van ieder schoolbestuur of samenwerkingsverband. Zij mogen individueel wel een afwijkende selectielijst opstellen. 

Archiefwet

In hoeverre is de Archiefwet van toepassing op het primair en voortgezet onderwijs en de samenwerkingsverbanden?
Dit hangt af van de rechtsvorm van uw organisatie: publiekrechtelijk of privaatrechtelijk. Privaatrechtelijke organisaties vallen enkel onder de Archiefwet voor wat betreft de openbaar gezagtaken. Dit geldt voor bijna alle schoolbesturen en de samenwerkingsverbanden. Bekijk in het overzicht 'Archiefwet in het funderend onderwijs' welke situatie van toepassing is.

Openbaar gezagtaken van onderwijsinstellingen

In het funderend onderwijs gaat het om de volgende vier openbaar gezagtaken:

  1. Vrijstelling van de leerplicht (Leerplichtwet, art. 11, 11a, 13a en 14)
  2. Afgifte diploma, getuigschriften en (voorlopige) cijferlijsten (Eindexamenbesluit VO)
  3. In- en uitdiensttreding van medewerkers (alléén openbaar onderwijs): het betreft de akte van aanstelling of akte van ontslag onder de Ambtenarenwet (van voor de invoering van de Wnra);
  4. Het toelaten en verwijderen van leerlingen (alléén openbaar onderwijs, zie WPO art. 40, WVO art. 27, WEC, art. 40). 
     

Openbaar gezagtaak van samenwerkingsverbanden

Voor de samenwerkingsverbanden po en vo geldt alleen de volgende openbaar gezagtaak: Afgifte van de toelaatbaarheidsverklaring  (WPO, art. 40, WVO art. 17a).

Op de openbaar gezagtaken is de 'Algemene wet bestuursrecht' van toepassing. Dat wil zeggen dat de besluiten van het bestuursorgaan vatbaar zijn voor bezwaar en beroep door belanghebbenden zoals leerlingen en ouders. 

Tijdlijn

In 2021 is met behulp van een werkgroep van schoolbesturen en samenwerkingsverbanden een concept groepsselectielijst ontwikkeld. Hierin zijn  bewaartermijnen opgesteld voor gegevens die horen bij de openbaar gezagtaken. In 2022 heeft de ALV goedkeuring uitgesproken voor dit concept. Zodra de vernieuwde Archiefwet in werking treedt, zal de concept groepsselectielijst worden ingediend bij het Nationaal Archief. Na goedkeuring door de minister van OCW wordt de selectielijst geldig verklaard voor de sector. Vanaf dat moment moet ieder schoolbestuur en samenwerkingsverband de inhoud hiervan toepassen, tenzij zij niet onder de reikwijdte valt (zoals publiekrechtelijke onderwijsinstellingen) of gebruik maakt van een eigen selectielijst (neem hiervoor contact op met het Nationaal Archief).

1. Concept groepsselectielijst goedgekeurd op de ALV van de PO-Raad en VO-raad  2022
2. Consultatie externe deskundige     Na goedkeuring nieuwe Archiefwet
3. Vaststellen groepsselectiebesluit via het Nationaal Archief Na goedkeuring nieuwe Archiefwet
4. Toepassen groepsselectiebesluit door schoolbesturen en samenwerkingsverbanden     Na publicatie in de Staatscourant


Advies: vernietig voorlopig geen gegevens die onder de Archiefwet vallen

We raden u aan om voorlopig geen documenten met persoonsgegevens te vernietigen die behoren tot een openbaar gezagtaak, waaronder diploma’s, cijferlijsten en getuigschriften. In het kader van de Archiefwet moeten deze belangrijke documenten worden bewaard. Bewaar ze op een aparte, extra beveiligde plek, waar alleen een selecte groep medewerkers toegang toe heeft. Zodra de groepsselectielijst is vastgesteld in de Staatscourant, kunt u de inhoud en dus de bewaartermijnen gaan toepassen in uw organisatie. 

Handreiking bewaartermijnen gegevens

De gegevens die niet behoren tot de openbaar gezagtaken, vallen niet onder de Archiefwet. Meer informatie over bewaartermijnen en een overzicht van alle bewaartermijnen voor het funderend onderwijs vindt u op de Aanpak IBP

Contact

Heeft u een vraag of opmerking? Stuur dan een e-mail naar Noëlle Steeghs, beleidsadviseur digitalisering: noellesteeghs@vo-raad.nl.