Besturen goed op weg met strategisch personeelsbeleid

21 maart 2017

De meeste besturen in het voortgezet onderwijs stemmen het personeelsbeleid goed af op de strategische doelstellingen. Dit blijkt uit een onderzoek naar strategisch HRM-beleid (sHRM) in het vo dat de Universiteit van Utrecht in opdracht van de VO-raad heeft uitgevoerd. Het beeld dat uit het onderzoek naar voren komt is aanzienlijk positiever dan het overheersende beeld in het publieke en politieke debat.

De VO-raad ziet goed strategisch HRM-beleid als een belangrijke voorwaarde voor het realiseren van gestelde onderwijsambities en onderstreept dat het dus belangrijk is dat scholen hier blijvende aandacht voor hebben.

Positief beeld

Uit het onderzoek van de Universiteit Utrecht onder 102 schoolbesturen in het vo komt een overwegend positief beeld naar voren: de meeste scholen bieden ruimschoots HR-voorzieningen aan hun medewerkers aan – met name gericht op ondersteuning van hun professionele bekwaamheid – en dit HRM-beleid wordt al behoorlijk goed afgestemd op het onderwijsbeleid en de schoolambities.

Het onderzoek laat ook zien dat er in de sector meer gebeurt op het gebied van strategisch personeelsbeleid dan wat doorgaans wordt verondersteld. Dit komt omdat vaak alleen wordt gekeken naar opzichzelfstaande HRM-activiteiten, zoals gevoerde functioneringsgesprekken. Activiteiten zoals lesobservaties en gesprekken naar aanleiding van feedback op de les, of het bevorderen van welzijn op het werk en de werk-privébalans, worden in de praktijk niet door alle betrokkenen als HRM-activiteiten herkend en benoemd.

Winst te boeken

Tegelijkertijd laat het onderzoek zien dat er nog winst is te boeken binnen de sector. Zo zijn er nog verschillen in de mate waarin en de wijze waarop besturen strategisch personeelsbeleid ontwikkelen en implementeren.

Daarnaast blijkt dat besturen nog in mindere mate concrete HR-maatregelen hebben ontwikkeld gericht op enkele afspraken in het sectorakkoord, zoals de ontwikkeling van differentiatie- en ICT-vaardigheden. Ook bieden besturen in aanzienlijk mindere mate HR-voorzieningen aan hun medewerkers gericht op actuele maatschappelijke issues (werkdruk, vitaliteit, werkzekerheid). Als belangrijkste belemmerende factoren ervaren vo-besturen het gebrek aan ruimte voor beleidsontwikkeling en regeldruk.

Aanbevelingen

In het onderzoek worden diverse aanbevelingen gedaan aan besturen om het strategisch personeelsbeleid verder te versterken. Zo wordt besturen geadviseerd om voor het eigen bestuur en hun school/scholen na te gaan in welke mate het HR-beleid de (onderwijskundige) opbrengsten realiseert die ermee worden beoogd. Ook doen de onderzoekers de aanbeveling om te werken aan de (verdere) ontwikkeling van een professionele leercultuur binnen scholen, de versterking van de positie van team- en afdelingsleiders en het maken van afspraken die zich richten op het vergroten van de professionele deskundigheid van schoolleiders op het gebied van strategisch HRM.

Brede definitie strategisch HRM

De VO-raad pleit ervoor om in de toekomst – zoals ook in dit onderzoek is gebeurd – uit te gaan van een congruente en brede definitie van strategisch personeelsbeleid, waarin naast opzichzelfstaande HR-activiteiten ook activiteiten als lesobservatie worden meegenomen en waarin zowel onderwijskundige opbrengsten als goed werkgeverschap beoogde doelen zijn. Een dergelijke brede definitie – die recht doet aan de werkelijke staat van strategisch personeelsbeleid in de sector – kan worden gebruikt bij de monitoring en verantwoording door de sector.

Ondersteuning voor scholen

De VO-raad biedt besturen en scholen als onderdeel van het project Stap 2 een zelfdiagnose-instrument aan (Spiegel Personeel & School), waarmee ze onder alle geledingen van directie, teamleiders, docenten, OOP’ers en P&O-/HRM-afdeling informatie kunnen verzamelen over hun personeelsbeleid, de implementatie en de resultaten ervan. Aan de hand van deze gegevens kunnen zij het gesprek tussen de verschillende geledingen organiseren, nagaan in hoeverre hun percepties overeenkomen en samen kijken hoe verbeteringen kunnen worden ingezet.

Daarnaast kunnen scholen ook met behulp van het katern Strategisch HRM en de leergang Strategisch HRM voor schoolleiders van de VO-academie aan de slag gaan met de versterking van hun personeelsbeleid.

Beperking onderzoek

Het onderzoek is gedaan op het niveau van schoolbesturen. Dat betekent dat de informatie die verzameld is betrekking heeft op het beleid zoals het schoolbestuur dat heeft vastgesteld en beoogd. Over de feitelijke implementatie daarvan, die meer of minder kan verschillen van het beoogde beleid, is nu (voor 2016) geen informatie verzameld.

Voor vragen over het onderzoek of strategisch HRM kunt u contact opnemen met senior beleidsadviseur Bas de Wit via basdewit@vo-raad.nl.