Brede oproep aan aankomend kabinet: zet fors in op gezondheid, ook in het onderwijs

De organisaties wijzen in hun brief op de huidige gezondheidscrisis: mensen zijn langer en vaker ziek, de druk op de gezondheidszorg neemt steeds verder toe en er bestaan grote gezondheidsverschillen tussen mensen. Het keren van deze ontwikkeling is heel belangrijk, zo onderstrepen ze: naast dat iedereen recht heeft op een goede gezondheid, is een gezondere bevolking een basisvoorwaarde voor een gezonde samenleving en economie. Gezondere mensen leveren betere schoolprestaties en participeren meer en beter op onze arbeidsmarkt en in de maatschappij, gebruiken minder of later zorg en zijn weerbaarder.

De organisaties vragen het aankomende kabinet daarom de onderstaande vier voorstellen - die aansluiten bij de belangrijkste aanbevelingen van de SER - mee te nemen in het coalitieakkoord. Ze geven hierbij aan tot een gezamenlijke aanpak te willen komen om zowel op de korte als langere termijn de gezondheid in Nederland te versterken.

• Zet gezondheid centraal in alle beleidsdomeinen. Er moet een coördinerend regeringscommissaris of minister van Gezondheid komen die de verantwoordelijkheid en het mandaat krijgt de transitie naar een gezonde samenleving te realiseren. Dit lukt als niet alleen de zorg, maar vooral ook andere - sociale, economische en fysieke - domeinen daar een bijdrage aan leveren.
• Werk aan een inclusievere en gezondere arbeidsmarkt. Ondersteun mensen met chronische aandoeningen en/of beperkingen beter bij het vinden en behouden van werk. Stimuleer werkgevers om te investeren in de vitaliteit en duur­zame inzetbaarheid van hun werkenden (waar zij nu gestraft worden met loonheffing), zodat zij kunnen blijven werken tot aan hun pensionering. Dat vraagt om aanpassing van de werkkostenregeling.
• Zet ingezet beleid versterkt voort. Ga door met de inzet in het Gezond en Actief Leven Akkoord, het Integraal Zorgakkoord en het Preventieakkoord en maak de financiering van gezondheidsbevordering structureel. Zorg ervoor dat sociaal-maatschappelijke problemen niet worden gemedicaliseerd, maar worden opgepakt binnen het sociale domein.
• Maak meer vaart met de Gezonde Generatie.

Werken aan een Gezonde Generatie: structurele ondersteuning voor scholen nodig

Belangrijk is volgens de organisaties om vanaf jonge leeftijd al een gezonde leefstijl te stimuleren. Scholen kunnen hier een belangrijke rol in spelen. De ondertekenaars willen dat werken aan gezondheidsbevordering - onder meer via het programma Gezonde School - de norm wordt in de onderwijssector, met bijzondere aandacht voor het aanbieden van gezonde maaltijden en meer bewegen gedurende de schooldag. Zij benadrukken dat scholen dan wel structurele financiering en ondersteuning dienen te krijgen voor het vormgeven en uitvoeren van hun eigen aanpak in deze.

Belangrijke randvoorwaarde hierbij is verder dat leraren niet extra belast worden. In dit kader wordt in de brief voorgesteld om gemeenten verantwoordelijk te maken voor de organisatie van schoolmaaltijden en cateraars scholen te laten ontzorgen op dit vlak.

Daarnaast wijzen de organisaties er in hun brief op dat inclusieve, gezonde schoolgebouwen en schoolpleinen een belangrijke randvoorwaarde zijn voor gezondheidsbevordering binnen scholen. Hiervoor is een versnelling in de integrale vernieuwing en renovatie van schoolgebouwen nodig, alsook een impuls voor schoolpleinen. Op 16 januari jl. overhandigde het Instituut voor Natuurbeschermingseducatie (IVN) de petitie ‘Alle schoolpleinen gezond en groen in 2030’  aan de Kamer, die goed aansluit bij bovengenoemde randvoorwaarde. Kanttekening hierbij is dat het groener en gezonder maken van schoolpleinen kosten voor extra onderhoud en schoonmaak met zich meebrengt voor scholen.

Specifiek noemen de partijen tenslotte de toenemende gevoelde mentale druk en de prestatie- en omgevingsdruk onder jongeren. Zij willen deze verminderen door in te zetten op het versterken van veerkracht en sociaal-emotionele vaardigheden en te komen tot latere schoolselectie.