Brede steun in de Tweede Kamer voor aanpak basisvaardigheden

Verschillend beeld van basisvaardigheden

Niet iedereen in de Kamercommissie Onderwijs heeft hetzelfde beeld heeft wat de basisvaardigheden nu precies zijn. Behoren – naast taal en rekenen/wiskunde - digitale geletterdheid en burgerschap nu wel of niet daartoe? Waar partijen als VVD en PvdA het belang van burgerschap en digitale geletterdheid onderstrepen, blijven met name D66 en PVV hameren op versmalling tot de basisvaardigheden taal en rekenen/wiskunde. De VO-raad is - zoals ook eerder aangegeven in de reactie op de brief van de minister over het Masterplan - een voorstander van een brede definitie van basisvaardigheden. In het voortgezet onderwijs doet een smalle insteek gericht op alleen taal en rekenen onvoldoende recht aan de drieledige opdracht van het voortgezet onderwijs en het brede onderwijsprogramma waar scholen dagelijks werk van maken.  De minister beaamt dat ook en geeft aan in het kader van het Masterplan basisvaardigheden ook te werken aan verdere verankering van burgerschap en digitale geletterdheid in het curriculum en scholen hierbij te ondersteunen. Zo start per 1 juli het Expertisepunt Burgerschap.

Basisteams

De fracties uitten vooral hun zorgen over de basisteams: door wie worden deze bemenst en hoe voorkom je dat experts het ‘overnemen’? Minister Wiersma benadrukte in het debat dat de echte expert de leraar is: ‘die willen we ontzorgen, ondersteunen en versterken’ en te streven naar een ‘hands-on’ publieke ondersteuningsstructuur. Hij erkende dat hij ook nog niet alle antwoorden heeft en eerst zicht wil krijgen op de behoefte om zo goed aan te kunnen sluiten bij de vragen van de scholen. Hij benadrukte verder dat hij de inzet van commerciële partijen drastisch wil beperken en ook eisen te stellen aan commerciële partijen zoals een keurmerk en het hanteren van vaste tarieven. De VO-raad is geen voorstander van het inrichten van een nieuwe ondersteuningsstructuur voor de basisvaardigheden en pleit ervoor om indien gewenst zoveel mogelijk gebruik te maken van bestaande programma’s en projecten. We vinden het belangrijk dat scholen en docententeams zelf of in regionaal verband – aansluitend bij hun visie en via een lerende aanpak - in staat worden gesteld om duurzaam te werken aan verbetering van de onderwijskwaliteit en aan de slag kunnen met de basisvaardigheden.

Zo’n 500 scholen in primair en voortgezet onderwijs kunnen komend schooljaar al beroep doen op een subsidiemaatregel, waarbij de kennisgedreven aanpak van het Nationaal Programma Onderwijs met een menukaart van effectieve interventies wordt overgenomen. De subsidiemaatregel wordt nu uitgewerkt en zal direct na de zomer opengesteld worden; van deze 500 scholen kunnen 150 scholen indien gewenst gebruik maken van aanvullende financiering en extra ondersteuning door basisteams bij het opstellen en uitvoeren van hun plannen. In de subsidiemaatregel worden ook de selectiecriteria opgenomen om aanspraak te kunnen maken op de aanvullende financiering en inzet van de basisteams.

Duurzame aanpak nodig

De VO-raad benadrukt nogmaals de noodzaak van gedegen onderzoek naar de onderliggende oorzaken van de verminderde leesvaardigheid onder jongeren, pleit voor een voortvarende aanpak om te komen tot een goed en helder landelijk curriculum en voldoende tijd en ruimte voor scholen en docententeams om hiermee aan de slag te gaan. Ook gerichte aandacht voor basisvaardigheden taal, rekenen, digitale geletterdheid en burgerschap in de lerarenopleidingen is nodig om een duurzame kwaliteitsslag te maken en jongeren een goed fundament mee te geven voor hun toekomst. 

Na de zomer komt de minister met een uitgewerkte aanpak van de basisvaardigheden in het funderend onderwijs en een subsidiemaatregel. Ook ligt er dan een voorstel voor de monitoring van de basisvaardigheden.