Eerste Kamer stemt wetsvoorstel afschaffen fusietoets weg

15 juni 2020

De Eerste Kamer heeft op 16 juni tegen het ‘wetsvoorstel afschaffen fusietoets in het funderend onderwijs’ gestemd. Het wetsvoorstel werd op 10 september 2019 door de Tweede Kamer aangenomen.

De coalitiepartijen stemden zoals verwacht voor het wetsvoorstel, evenals de SGP en 50Plus. Al in het regeerakkoord van Rutte II is aangegeven dat de fusietoets niet in de weg mag staan bij samenwerking tussen scholen in krimpgebieden. In het huidige regeerakkoord heeft het kabinet afgesproken de fusietoets te schrappen in het basisonderwijs en in het voorgezet onderwijs bij krimpproblematiek. Omdat bijna alle scholen in het vo te maken krijgen met krimp en het beleid gericht is op samenwerking, koos het kabinet ervoor om ook in het voortgezet onderwijs de fusietoets volledig af te schaffen en was deze zelfs al buiten werking gesteld.

Maar omdat de coalitie na de laatste Provinciale Statenverkiezingen en installatie van een nieuwe Senaat geen meerderheid in de Eerste Kamer meer heeft, was dit niet genoeg voor het afschaffen van de fusietoets. De kritische toon in het debat van vorige week wees daar al op.

De VO-raad is altijd kritisch geweest over de fusietoets en is ervan overtuigd dat de fusietoets eerder een gevaar oplevert voor het behoud van diversiteit, bereikbaarheid en kwaliteit van scholen, dan dat het daartegen bescherming biedt. Een fusie tussen scholen kan noodzakelijk zijn om een divers en hoogwaardig onderwijsaanbod in de regio in stand te kunnen houden. Wij hebben de Senaat dan ook, samen met de PO-Raad, met klem opgeroepen om voor de afschaffing te stemmen.

Lichte toets 

Nu het wetsvoorstel is verworpen, wordt teruggevallen op de huidige situatie dat in het funderend onderwijs alleen de lichte toets van toepassing is. De positie van de medezeggenschapsraden ten aanzien van fusies zal niet veranderen en het vereiste van overlap in de voedingsgebieden van scholen bij een institutionele fusie in het vo zal niet worden versoepeld. Een nieuwe invulling van een inhoudelijke toets vraagt om een nadere doordenking van het gehele complex van procedures rondom fusies. De minister acht het echter niet realistisch om opnieuw een CFTO in te richten.

Inzet VO-raad

De VO-raad blijft zich hard maken voor samenwerking tussen scholen om het hoofd te bieden aan krimp en in alle regio’s een goed onderwijsaanbod te behouden.