Gebrek aan nuance in Staat van het Onderwijs roept reactie op: Innovatieve scholen rommelen niet maar wat aan

In de Staat van het Onderwijs 2019 plaatst de inspectie vraagtekens bij de kwaliteitsverbetering die onderwijsinnovatie oplevert. Het is niet altijd duidelijk waarom een school voor een bepaalde vorm van maatwerk, flexibilisering of profilering kiest, aldus de inspectie. In het voorwoord adviseert inspecteur-generaal Vogelzang ‘(…) als u als leraar, schoolleider of bestuurder vernieuwingen voorneemt, maak dan tevoren inzichtelijk hoe dat bijdraagt aan de kern van het onderwijs, evalueer daarna, en stel waar nodig bij. (…) Het klinkt zo vanzelfsprekend, maar het gebeurt te weinig.’

Zoals te verwachten was, verdwijnt de geringe mate van nuancering die in het rapport wordt betracht vervolgens volledig in de verslaggeving in de media. Koppen als ‘Een hippe school is lang niet altijd een goede school’ en ‘Onderwijs vernieuwt zich een slag in de rondte, maar onderzoekt niet of dat werkt’ buitelen door de krantenkolommen.

Dit gebrek aan nuance ergert menigeen in het onderwijs. Het Profielenberaad, een landelijk netwerk van profielenorganisaties voornamelijk in het vo, spreekt in een brief aan de inspectie over ‘eenzijdige beeldvorming’ en vraagt zich af op welk onderzoek naar innovatieve concepten de inspectie zich baseert. En: ‘Waarom scheert u alle profielen over één kam en maakt u geen onderscheid tussen georganiseerde profielen met een kwaliteitszorgsysteem, en meer spontane, incidentele onderwijsvernieuwingen?’

In het tijdschrift Didactief bekritiseren onderzoekers Guuske Ledoux (Kohnstamm Instituut) en Monique Volman (UvA) het beeld dat innovatieve scholen onverantwoord bezig zijn en dat er weinig tot geen onderzoek naar de effectiviteit van vernieuwende onderwijsconcepten wordt gedaan. Zij wijzen op hun eigen onderzoekspraktijk: ‘Onze ervaring is dat deze [innovatieve] scholen graag gebruik willen maken van wat er vanuit de wetenschap bekend is over vernieuwingen en ook dat ze hun aanpak graag willen evalueren en delen.’