Groei in meldingen bij vertrouwensinspecteurs zet door

Vorig schooljaar hebben de vertrouwensinspecteurs van de inspectie voor het vo in totaal 801 nieuwe dossiers aangelegd op basis van binnengekomen meldingen, vergeleken met 772 het jaar daarvoor en 657 in 2021-2022.

Hierbij zien we al langere tijd een toename van het aantal meldingen over psychisch en fysiek geweld. Waarbij het steeds vaker gaat over ernstig en langdurig pesten, alsook over dreigende uitingen of (soms zware) mishandeling.

Het aantal meldingen over seksueel geweld, waaronder seksueel misbruik en seksuele intimidatie, nam daarentegen vorig schooljaar af. Wel is er een lichte stijging te zien in meldingen waarbij de beklaagde een met taken belast persoon is, zoals een leraar of conciërge.

Sociaal veiligheidsbeleid

In hoeverre er sprake is van meer sociaal onveilig gedrag op scholen, is lastig te zeggen; de inspectie heeft geen onderzoek gedaan naar de redenen voor het gestegen aantal meldingen. Hierbij kan bijvoorbeeld ook de toenemende maatschappelijke aandacht voor grensoverschrijdend gedrag en groeiende bekendheid van het meldpunt van de Vertrouwensinspectie een rol spelen.

Zeker is dat de verharding van de maatschappij ook de scholen binnenkomt en dat de school voor een ruime meerderheid van de leerlingen wel, maar nog niet voor alle leerlingen een  (sociaal) veilige omgeving is. Het is dus zaak voor scholen om hun sociale veiligheidsbeleid goed tegen het licht te blijven houden en hier structureel aan te blijven werken, in samenwerking met maatschappelijke partners zoals ouders, jeugdwerk, gemeenten en politie.

De VO-raad wil hierbij vooral doorgaan op de door de sector ingezette koers, met het accent op preventie en het versterken van de school als gemeenschap. Op veel scholen wordt geïnvesteerd in burgerschapsonderwijs, seksuele vorming en een veilige schoolcultuur, waarbij het gesprek wordt aangegaan over omgangsvormen en leerlingen en personeel dingen ook bespreekbaar durven maken. De school moet ook duidelijk communiceren naar leerlingen (en ouders) over de geldende sociale veiligheidsregels en de consequenties van overtreding hiervan. 

Tenslotte is belangrijk dat scholen meldingen en klachten goed (blijven) opvolgen. In dit kader willen we ook verder investeren in de professionalisering van leraren, gericht op het herkennen en erkennen van incidenten en vervolgens goed handelen en wanneer nodig doorverwijzen naar de juiste maatschappelijk partners. Ook investeren we in het informeren van scholen over beschikbare ondersteuning op dit vlak via onder meer Stichting School & Veiligheid (SSV).

In dit kader verwijzen we graag specifiek naar: 

• Artikel SSV 'Vijf tips om pesten te voorkomen' en de themapagina Pesten van SSV 
• E-learning 'Dialoog onder Druk'
• Themapagina SSV 'Agressief gedrag'
• Themapagina SSV 'Sociale media'
• Aanbod van Gezonde School op mediawijsheid en welbevinden
• Bureau Jeugd en Media
• Stichting Halt: School- en wijkaanpak

Op 9 april 2025 organiseert SSV daarnaast de tiende editie van de conferentie 'Met Alle Respect!', met onder meer keynotes over agressie en inclusie en een keur aan workshops over allerlei aspecten die te maken hebben met sociale veiligheid op school. Je kunt je nog aanmelden voor het online programma.