Inspectie deelt bevindingen en goede voorbeelden rond afstandsonderwijs

12 juli 2021

Wat kunnen we concluderen uit de ervaringen met het afstandsonderwijs in de tweede lockdown? Welke lessen zijn te leren om dit afstandsonderwijs verder te brengen, welke goede voorbeelden zijn er? De Onderwijsinspectie heeft tussen november 2020 en maart 2021 een (niet representatief) onderzoek gedaan naar de kwaliteit en organisatie van het afstandsonderwijs in het vo. De bevindingen en verzamelde goede voorbeelden zijn gebundeld in een factsheet, ter lering en inspiratie voor andere scholen.

Scholen kunnen de opbrengsten van dit onderzoek gebruiken om de hybride of digitale vormen van onderwijs verder te verbeteren, aldus de inspectie. Want, zo schrijft men: hoewel het in het belang van leerlingen is dat onderwijs zo veel mogelijk fysiek plaatsvindt, verdient het afstandsonderwijs een blijvende plaats in het onderwijsaanbod. De inspectie wil bijdragen aan de kennisdeling op dit vlak. 

Belangrijkste bevindingen

Scholen zijn afgelopen schooljaar tijdens de tweede lockdown opnieuw snel overgeschakeld naar afstandsonderwijs, zo wordt geconcludeerd. Schoolleiders en leraren lieten daarbij een groot lerend vermogen zien, en er zijn veel goede, innovatieve dingen gebeurd op dit vlak, aldus de inspectie. 

Bij het vormgeven van het afstandsonderwijs kwam wel een aantal aandachtspunten aan het licht. Zo blijkt de kwaliteit van de lessen sterk te variëren, omdat de competenties van leraren op dit vlak verschillen. Het online onderwijs vraagt van leraren een andere inzet en nieuwe vaardigheden. Het legt hiermee extra druk op hen; ook omdat veel docenten nog weinig scholing hebben gehad op dit vlak. En vooral de hybride lessen vragen enorm veel inspanning en schakelen van leraren.

Daarnaast blijkt het realiseren van actieve betrokkenheid, goede interactie en zelfstandig werken van leerlingen tijdens lessen een uitdaging. Voor leraren is het ook lastiger zicht te krijgen op in welke mate leerlingen de stof begrepen hebben, welke vorderingen ze maken, en welke leerlingen extra aandacht nodig hebben.  

Verder is het voor bestuurders en schoolleiders moeilijk gebleken zicht te krijgen op de kwaliteit van de afstandslessen, ook omdat zij het druk hadden met de coronamaatregelen. 

Overigens biedt afstandsonderwijs ook extra kansen. Zo zijn er leerlingen die beter presteren dankzij thuisonderwijs, omdat zij bijvoorbeeld extra of ander schoolwerk kunnen doen en meer zelfstandigheid ervaren.  

Zie voor meer informatie en lessen over afstandsonderwijs ook de website Lesopafstand.nl.  

Onderzoek naar effecten corona op leerlingen

De inspectie onderzoekt, naast dit onderzoek naar afstandsonderwijs, voor de zomer van 2021 in alle sectoren ook de effecten van zestien maanden corona op leerlingen en studenten. De verkregen input uit dit onderzoek kunnen scholen gebruiken om passende keuzes te maken bij de inzet van het Nationaal Programma Onderwijs. Naar verwachting zijn de uitkomsten van dit onderzoek in oktober bekend.