Inspectie: meer maatwerk in lerarenopleidingen mogelijk

18 september 2019

In het huidige stelsel wordt al maatwerk geboden aan mensen die een lerarenopleiding in deeltijd willen volgen (waaronder zij-instromers), maar tegelijkertijd liggen er nog veel kansen op dit vlak. Zo kan de aansluiting tussen de opleidingen en aankomende studenten nog beter, en ook is het aanbod aan routes nog erg onoverzichtelijk. Dit concludeert de Onderwijsinspectie in een recent onderzoek naar maatwerk in deeltijd lerarenopleidingen. De VO-raad deelt deze conclusies en pakt de handschoen – in samenwerking met andere betrokken partijen – op.

Uit het onderzoek van de inspectie komt naar voren dat lerarenopleidingen al veel routes en varianten voor verschillende doelgroepen aanbieden. Dit leidt echter tot onoverzichtelijkheid voor studenten en scholen. De inspectie adviseert daarom om te komen tot een overzichtelijk landschap van lerarenopleidingen op basis van doorlopende leerlijnen, en aankomend studenten en scholen via één loket beter te informeren en adviseren over de beschikbare routes naar het beroep van leraar en wat deze in de praktijk behelzen.

Ook blijken er – als studenten een bepaalde route gaan volgen – in de praktijk slechts beperkte mogelijkheden te zijn om het programma aan te passen aan hun individuele vooropleiding, werkervaring en leerbehoeftes. Daarnaast zijn er ook weinig mogelijkheden tot organisatorische aanpassingen die ervoor zorgen dat zij de opleiding kunnen combineren met andere werkzaamheden en hun privé-situatie. De lerarenopleidingen ervaren hierbij een spanning tussen het vasthouden aan de kwaliteit van de opleiding en de wens van scholen en potentiële leraren om snellere routes naar het leraarschap te realiseren. Ook de organiseerbaarheid van het maatwerk speelt een rol.

De inspectie adviseert in deze onder meer aan lerarenopleidingen om alle deeltijdstudenten een startassessment te laten doen, zodat zij goed zicht krijgen op de specifieke achtergrond, vaardigheden en mogelijkheden van de deeltijdstudenten en hen een daarbij passende opleiding kunnen aanbieden. Daarnaast roept de inspectie op om te komen tot een flexibel, meer modulair opgebouwd bevoegdhedenstelsel, met ruimte voor specialisaties. Tenslotte zouden lerarenopleidingen meer moeten samenwerken – onderling en met schoolbesturen - en een gedeelde visie op leraarschap dienen te ontwikkelen.

Prioriteit

De VO-raad onderschrijft bovenstaande conclusies en aanbevelingen. Eerder al riepen de leden van de VO-raad op om toe te werken naar een eenvoudiger en flexibeler bevoegdhedenstelsel, dat inspeelt op een robuuste, eigentijdse beschrijving van de bevoegdheid van leraren. Om tot meer maatwerk in de lerarenopleidingen te komen wil de VO-raad daarnaast inzetten op het meer realistisch erkennen van Eerder Verworven Competenties (EVC’s). Leraren en scholen moeten daar volgens de VO-raad een belangrijke rol in spelen.

De komende periode wil de VO-raad verder in gesprek met de lerarenopleidingen, andere sectorraden, het ministerie van OCW en scholen en besturen over de bovenstaande aanbevelingen en samen de handschoen oppakken. Dit is een van de speerpunten voor de komende periode.