Kabinet zet verder in op mentale gezondheid

13 juni 2022

Het kabinet heeft op 10 juni een aanpak gepresenteerd voor het versterken van de mentale gezondheid in ons land. Hierbij is er specifiek ook aandacht voor de jeugd en voor werknemers. De aanpak komt voort uit de zorgwekkende cijfers over het afnemende welbevinden van veel mensen in Nederland – mede veroorzaakt door de coronacrisis – en sluit aan bij eerder genomen initiatieven zoals het Nationaal Programma Onderwijs.

Het kabinet onderstreept in de Kamerbrief dat actie nodig is. Kijkend naar cijfers over de jeugd blijkt bijvoorbeeld dat circa 840.000 jongeren in Nederland mentale uitdagingen en/of klachten ervaren; 80.000 jongeren kampen met een depressie. Deze aantallen zijn de afgelopen jaren toegenomen, mede door de coronacrisis. Jongeren ervaren ook steeds meer schooldruk, zo bleek eerder uit het Unicef-rapport ‘Geluk onder Druk?’ en het rapport ‘Druk in het vo’ van SEO en het Trimbos-instituut

Via diverse actielijnen, waaronder een actielijn voor het onderwijs, wil het kabinet deze trend keren. Hierbij kiest het kabinet voor een meer structurele aanpak (in plaats van tijdelijke steunpakketten); ook worden bestaande initiatieven meegenomen om meer samenhang in de aanpak welbevinden te creëren.  

Via de actielijn onderwijs wordt onder meer ingezet op onderstaande: 

  • Opschalen van het thema ‘Welbevinden’ op scholen, o.a. via het programma Gezonde School (in verbinding met de andere leefstijlthema’s, zoals voeding en beweging).   
  • Via het NPO een verdere impuls geven aan het effectief werken aan mentaal welbevinden. Van de vo-scholen kiest 94% al voor interventies die onder andere op welbevinden gericht zijn. Welbevinden is ook het eerste thema dat is opgenomen in de recent gelanceerde kenniscommunity van het NPO
  • In 2022 een verdiepend onderzoek uitvoeren naar prestatiedruk en stress.  
  • Gegevensuitwisseling mogelijk maken over zorg- en ondersteuningsdomeinen heen, zodat de juiste informatie op de juiste plek terechtkomt voor de juiste preventie, ondersteuning en zorg. 


Doel is zo tot nog meer aandacht te komen voor welbevinden binnen scholen, het thema hier nog beter bespreekbaar te maken en onderwijsprofessionals handvatten te bieden om mentale problemen te signaleren, te voorkomen en aan te pakken. 

Om specifiek de toetsdruk – en daarmee de prestatiedruk – voor jongeren te verminderen, gaat OCW tot en met eind dit jaar verder het project ‘Leernetwerken formatief evalueren vo’ – van de Wageningen Universiteit, Hogeschool Utrecht, SLO en de VO-raad) – subsidiëren. 

Welbevinden werknemers

Binnen de aanpak is er ook een actielijn gericht op het welbevinden van werknemers, waaronder schoolmedewerkers. Hierbij wordt onder meer ingezet op het programma Brede Maatschappelijke Samenwerking Burn-outklachten (BMS), gericht op de preventie van burn-outklachten. De VO-raad overlegt deze zomer met het ministerie van SZW over wat dit programma voor de vo-sector kan betekenen.