Kamerbrief Lerarenstrategie roept vooral vragen op over koers nieuwe kabinet

Vorderingen

De grondtoon van de brief aan de Kamer is positief: de ministers schetsen een overwegend positief beeld van de vorderingen op de ambities uit hun lerarenstrategie en afspraken uit het Onderwijsakkoord en het Werkplan ‘Samen voor het beste onderwijs’.

De VO-raad deelt het beeld van de ministers dat de vorming van onderwijsregio’s in het voortgezet onderwijs naar verwachting vordert. Ook is de VO-raad blij met de start van de pilot onderwijstijd in het VO, waarvoor zich ruim 140 scholen hebben aangemeld. Daarnaast hebben de VO-raad en andere bij het Werkplan betrokken partijen inmiddels stappen gezet richting gezamenlijke betrokkenheid bij onder andere de herijking van de kennisbases van de lerarenopleidingen, met het inrichten van een opleidingsberaad.

De VO-raad heeft hoge verwachtingen van de in de brief genoemde implementatie van de resultaten van het Bestuursakkoord Flexibilisering Lerarenopleidingen. Onder andere een harmonisering van het EVC- en vrijstellingenbeleid en het werken met leeruitkomsten kan voor potentiële, toekomstige leraren de drempels verlagen om voor het beroep van leraar te kiezen en hen helpen om op een meer bij hen passende manier een bevoegdheid te halen. De VO-raad pleit ervoor om de implementatie in samenwerking met het scholenveld vorm te geven.  

Opvallende zaken

In de brief valt echter ook een aantal zaken op:

• Het valt op dat de ministers het wetsvoorstel Strategisch personeelsbeleid (SHRM) doorzetten, ondanks het zeer kritische advies dat de Onderwijsraad daarover recent uitbracht. Terwijl de Onderwijsraad adviseert om indienen van het wetsvoorstel te heroverwegen, schrijven de ministers slechts dat zij het ‘een waardevol advies vinden dat het ministerie van OCW de komende periode zorgvuldig zal bestuderen.’ Maar dat ‘het wetsvoorstel in principe na de zomer naar de Raad van State zal worden gestuurd.’. De VO-raad volgt de ontwikkelingen van dit wetsvoorstel kritisch.
• De VO-raad merkt ook op dat de ministers in de brief niets schrijven over het anders organiseren van het onderwijs. Een beleidsreactie op het Onderwijsraadadvies “Schaarste Schuurt” van juni 2023 laat nog steeds op zich wachten.
• De brief gaat kort in op de subsidie om de regionale samenwerking in onderwijsregio’s te versterken. Hiervoor wordt in 2025 de helft van de prestatieboxmiddelen SHRM ingezet. Over de resterende 50% van de middelen worden geen uitspraken gedaan. Dat is zorgelijk omdat de meeste besturen en scholen nu al bezig om de plannen voor 2025 en verder. De VO-raad heeft een dringend beroep op het ministerie gedaan om hier zo snel mogelijk helderheid over te krijgen.
• Als het gaat om de ontwikkeling van de onderwijsregio’s en de bijbehorende lerende aanpak, valt op dat de brief zich vooral richt op de feitelijke vorming van de regio’s tot een landelijk dekkend netwerk. De VO-raad ziet echter dat in veel regio’s ook al dit jaar concrete acties zijn ingezet (of voortgezet) om meer leraren voor het onderwijs te werven en behouden.
• De VO-raad vindt het belangrijk dat de door de minister aangehaalde lerende aanpak ook echt lerend wordt. Daarbij zullen we komend schooljaar ook voortdurend aandacht hebben voor de governance van onderwijsregio’s, monitoring van de ontwikkelingen en het samen opleiden in de onderwijsregio.
• Tot slot: de ministers schrijven dat er scherpe keuzes worden gemaakt om de belasting van leraren terug te brengen, maar lichten dat verder in de brief niet toe.
   

Koers nieuwe kabinet

De Kamerbrief over de lerarenstrategie vormde een van de laatste wapenfeiten van het demissionaire kabinet en de OCW-bewindslieden Dijkgraaf en Paul. Deze zomer zullen de nieuw aangetreden minister Bruins en staatssecretaris Paul de lerarenstrategie van het nieuwe kabinet uitwerken als onderdeel van het Regeerakkoord. De VO-raad heeft er in zijn eerdere reactie op het Hoofdlijnenakkoord van de coalitie er op aangedrongen dat het nieuwe kabinet topprioriteit maakt van de aanpak van het lerarentekort.