Kamerdebat over NPO: inzet op meetbare of merkbare resultaten?

24 mei 2022

‘Niet alles van waarde is meetbaar’. Dat is de boodschap die D66’er Van Meenen de Algemene Rekenkamer (ARK) meegaf in het Kamerdebat over het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) op 24 mei jl. Tijdens dit debat gingen de partijen vooral met elkaar in discussie in hoeverre de effecten van investeringen te vangen zijn in meetbare dan wel merkbare resultaten.

Met zijn opmerking refereerde Van Meenen aan het verantwoordingsonderzoek over 2021 van de ARK, waarin kritische kanttekeningen zijn geplaatst bij de doelmatigheid van het NPO en werd gepleit voor heldere doelstellingen aan de voorkant en een gedegen monitoring. In het debat ventileerden ook enkele oppositiepartijen vooral de ongerichtheid van de inzet van de middelen en het gebrek aan concrete doelstellingen en indicatoren. De regeringspartijen benadrukten hierop dat het vooral belangrijk is dat er in een crisiscontext geld beschikbaar is gesteld om leervertragingen in te lopen en te werken aan het welbevinden en dat, in de woorden van Van Meenen, ‘niet alle effecten dus even goed meetbaar zijn, maar wel merkbaar zijn in de scholen en in de klas.’ Ook Segers van de ChristenUnie benadrukte dat het ‘onzinnig is om alles tot achter de komma te willen verantwoorden’ en riep op tot vertrouwen in het onderwijsveld. De VO-raad steunt deze zienswijze. 

Inzet externen

De oppositiepartijen uitten ook hun zorgen over en stelden veel vragen bij de effectiviteit van interventies, de impact van het personeelstekort in het onderwijs en de inzet van externen. Enkele partijen vroegen met name aandacht voor de inzet van externe, commerciële partijen bij het NPO. Dit is – met het huidige tekort aan onderwijspersoneel - een groot dilemma. De Tweede Kamer heeft hier al eerder enkele moties over aangenomen, o.a. over het tegengaan van reclame over een commercieel aanbod in de scholen. Ook is er door enkele partijen op aangestuurd om meer waarborgen te eisen bij de inzet van commerciële partijen, zoals de verplichting van een VOG of de beschikking over een keurmerk. Minister Wiersma komt nog deze zomer met een voorstel voor uitwerking van deze moties en een stappenplan hoe kwaliteit en veiligheid bij de inzet van commerciële partijen geborgd kan worden. 

Steun voor bijsturing

Overigens uitten de oppositiepartijen in het debat ook steun aan de minister voor het voortvarend bijsturen van het programma, door de looptijd te verlengen, de doelen en indicatoren bij het verschijnen van de tweede voortgangsrapportage expliciet te formuleren en te komen tot een herverdeling van de financiën over de sectoren po en vo. 

Corona 

In de slipstream van het debat werd ook aandacht gevraagd voor de toekomstige aanpak van corona. Met name over het voorkomen van een nieuwe schoolsluiting, ventilatie en vakantiespreiding werden vragen gesteld. De minister gaf aan dat het ministerie volop bezig is met de uitwerking van de scenario’s. Hij verwacht ook nog adviezen van het RIVM, onder meer over de effecten van een vakantiespreiding. Van scholen wordt verwacht zich voor te bereiden op een eventuele toename van de coronabesmettingen; op korte termijn komt hier meer duidelijkheid over vanuit het ministerie.