Meer regie in de regio nodig tegen thuiszitten

Het afgelopen schooljaar is er voor 4733 thuiszitters een oplossing gevonden waardoor ze weer onderwijs krijgen, zo blijkt uit de brief die de bewindslieden van OCW, VWS en V&J aan de Tweede Kamer hebben gezonden. Dat is meer dan in het schooljaar 2016-2017, maar tegelijkertijd komen er ook steeds weer nieuwe thuiszitters bij. In het schooljaar 2017-2018 hebben er 4479 jongeren langer dan drie maanden thuisgezeten. In 2016-2017 waren dat er 4212. Reden voor de partners van het thuiszitterspact (de ministeries OCW, VWS en J&V, VNG, PO-Raad, Ingrado en VO-raad) om extra inzet te plegen.

De problematiek van thuiszitters is vaak complex; er zijn dan ook meestal veel partijen betrokken bij het zoeken naar een oplossing: de school, de ouders, de jongere, het samenwerkingsverband, de leerplichtambtenaar, jeugdhulp en soms ook justitie. Om de samenwerking tussen deze partijen te versterken, hameren de ministers op het belang van doorzettingsmacht en ‘casusregie’. Hiermee sluiten zij aan bij een van de adviezen uit het rapport van Marc Dullaert, aanjager van het Thuiszitterspact. Het is van belang dat hier in alle regio’s afspraken over gemaakt worden, waarbij de gemeente in eerste instantie de – niet hiërarchische – regie heeft.

Bij tweederde van de samenwerkingsverbanden is al sprake van een vorm van ‘doorzettingsmacht’, zo blijkt uit cijfers van de Inspectie. De VO-raad vindt dat hierbij aangesloten moet worden en dat we ervoor moeten waken weer een nieuwe bureaucratische laag toe te voegen. Samen met de andere pactpartners wil de VO-raad gaan monitoren waar extra ondersteuning nodig is om doorzettingsmacht en/of regie te organiseren.

Ook is het belangrijk het verhaal achter de cijfers te kennen. Voor een deel van de thuiszittende jongeren is onderwijs soms een tijdje geen goede optie. Voor hen is eerst andere ondersteuning nodig, zoals jeugdhulp. Het kan ook zijn dat een jongere moet wachten op instroom in een mbo-opleiding of jeugdzorg, of langdurig ziek is. De huidige berekening van het aantal thuiszitters houdt hier geen rekening mee. De cijfers bieden zicht op verzuimmeldingen, maar laten niet zien of er een passend aanbod voor onderwijs en/of zorg aan de thuiszitter is gedaan. Dit voorjaar zal Regioplan onderzoek doen naar de verhalen achter de thuiszitters; welke thuiszitters hebben binnen drie maanden een aanbod ontvangen in zorg en/of onderwijs en waarom zitten ze toch nog thuis?