Minister wil vaart zetten achter verbeteraanpak passend onderwijs en route naar inclusiever onderwijs

Naar aanleiding van onder meer de voortgangsrapportage passend onderwijs en de verzuimbrief sprak de Kamer op 30 maart uitgebreid met minister Wiersma over passend en inclusiever onderwijs. De minister gaf hierbij aan haast te willen maken. Hij wil onder meer de verbeteraanpak passend onderwijs aanscherpen en versnellen, onder andere door de hiervoor benodigde (twaalf) wetsvoorstellen te bundelen in twee à drie samenhangende bundels. Die bundeling sluit aan bij het eerdere pleidooi van de VO-raad om de 25 verbeterpunten niet los van elkaar op te pakken, maar vanuit een integrale visie, liefst in relatie met de ontwikkeling naar inclusiever onderwijs. Wiersma is daarin zeer ambitieus; hij heeft elf toezeggingen gedaan die dit jaar nog gerealiseerd worden, waarvan een groot deel nog voor de zomer. Zijn streven is ‘onderwijs waarbij je gezien en gehoord wordt als leerling, en waarbij je niet overprikkeld wordt of je verveelt als hoogbegaafde leerling’. 

Aanpak verzuim

Ondanks ieders inbreng zijn de thuiszitterscijfers zorgelijk, zo blijkt uit de verzuimbrief. Volgens de minister is er een trendbreuk nodig om deze cijfers te laten dalen. Hij benadrukte de focus op aanwezigheid, en wil onder meer het registreren van verzuim vergemakkelijken en tot verplichte registratie van alle soorten verzuim komen. Daarnaast gaf hij aan nader te willen kijken naar uitbreiding van de mogelijkheden van hybride onderwijs en de ‘digitale school’. De hoofdlijnennotitie ‘Initiatiefwet Leerrecht’, die Kamerlid Van Meenen (D66) uitdeelde tijdens het debat, gaat daar volgens Wiersma ook bij helpen. Voor de zomer heeft de minister een contourenschets van een plan van aanpak ‘Verzuim’ toegezegd.

Verbeteringen in de school

Wiersma benadrukte dat passend onderwijs pas gerealiseerd kan worden als het onderwijs goed is. Daarin speelt het masterplan basisvaardigheden een rol en een investering in goede leraren en schoolleiders. Ook wil de minister voortgang maken met de verbetering van de zorgplicht en is hij van mening dat een landelijke norm voor basisondersteuning daarbij gaat helpen. Hij stelde dat een meningsverschil over een passend aanbod voor een leerling niet mag leiden tot een melding bij Veilig Thuis. Er moet duidelijke informatie zijn voor ouders en scholen over passend onderwijs en wat ouders wel en niet kunnen verwachten van scholen, en er moet een link worden gemaakt met de meldcode 'Huiselijk geweld en kindermishandeling'.

Taken samenwerkingsverbanden

Kamerlid Westerveld (GroenLinks) constateerde dat de samenwerkingsverbanden steeds meer taken en verantwoordelijkheden krijgen. Ze pleitte ervoor om daar nog eens goed naar te kijken. In dat kader verwees de minister naar het programma van eisen bij de verbeteraanpak passend onderwijs voor schoolbesturen, samenwerkingsverbanden en leraren. Hij zegde toe om voor de zomer met een beschouwing te komen.

Inclusiever onderwijs

In het debat werd ook uitgebreid gesproken over de ambitie om tot inclusiever onderwijs te komen. Minister Wiersma zei een heldere, gedragen visie op inclusiever onderwijs te willen ontwikkelen. Ook wil hij een routeboek of stappenplan maken dat houvast biedt. 

Ook de oproep van Bert Wienen ‘Stel niet constant het individuele kind centraal’ - waarin hij meer aandacht vraagt voor de klas/context dan voor de individuele leerling - kwam aan bod. Naar aanleiding hiervan ontstond een interessant gesprek tussen de Kamerleden over enerzijds een ambitieuze routekaart naar inclusiever onderwijs met minder vrijblijvendheid, en anderzijds de behoefte aan een pragmatische en realistische oplossing. De Kamerleden onderstreepten het belang van normalisering en het niet te snel labelen, maar stelden tegelijker dat er wel goede ondersteuning of gespecialiseerd onderwijs moet zijn voor leerlingen die dat nodig hebben.  

Opvallend in het debat was dat alleen extra ondersteuning vanuit de jeugdzorg genoemd werd om inclusiever onderwijs te realiseren, terwijl de expertise van en de nauwere samenwerking met het (voortgezet) speciaal onderwijs daar ook een belangrijke bijdrage aan kan leveren.

Overige relevante toezeggingen

Naast de hierboven genoemde toezeggingen, heeft de minister nog een aantal zaken toegezegd die relevant zijn voor het vo:

• Kort na het debat komt de minister met een overzicht van de twaalf wetsvoorstellen – nodig om de verbeteraanpak passend onderwijs te realiseren - en een voorstel tot bundeling van de wetsvoorstellen.
• De minister komt met een plan van aanpak voor hoogbegaafde leerlingen.
• Er komt een beleidsreactie op het onderzoek naar rechtstreekse bekostiging van het praktijkonderwijs (het onderzoek is in april gereed).
• Met minister Dijkgraaf wordt gesproken over passend onderwijs in het vervolgonderwijs en een doorlopende lijn daarin.