Nog veel vragen over Nationaal Programma Onderwijs

Van scholen wordt gevraagd deze maand een analyse (‘scan’) te maken van wat op school- en leerlingniveau nodig is, om op basis daarvan in mei en juni een schoolprogramma te kunnen maken met interventies. Veel schoolleiders en bestuurders hadden vragen over de omvang en vorm van deze scan, ook in het licht van het krappe tijdpad. Scholen hebben nog altijd hun handen vol aan het hybride onderwijs en de zorg voor leerlingen, en er bestaat dan ook de logische vrees voor extra werkdruk. Uit de brief die OCW stuurde aan scholen wordt duidelijk dat scholen veel ruimte hebben in hoe ze de analyse vormgeven. Scholen kunnen bijvoorbeeld gebruikmaken van de data die er al zijn; op veel scholen zullen leraren en anderen in de school al langer bezig zijn om vertragingen in kaart te brengen. De scholen die dat willen kunnen bij de analyse gebruikmaken van een stappenplan dat OCW naar verwachting volgende week beschikbaar stelt.

Keuzeruimte bij interventies

Ook waren er tijdens de webinars veel vragen over de lijst van interventies (‘menukaart’) waar scholen straks uit kunnen kiezen: hoeveel keuzeruimte komt er, wat is de reikwijdte van de interventies? OCW denkt de lijst eind april beschikbaar te stellen. Duidelijk is wel dat deze zowel interventies bevat op cognitief, als op sociaal-emotioneel vlak. Ook is het de verwachting dat, zoals de VO-raad eerder bepleitte, de lijst veel ruimte biedt aan scholen om interventies passend bij de eigen school(soort) en leerlingen te kiezen. Daarnaast is er ruimte om juist in te zetten op ambities die er al waren binnen de school. Er is een internationaal voorbeeld van een overzicht van effectieve interventies van de Education Endowment Foundation in Engeland.  

Snel duidelijkheid over budget

OCW heeft een indicatie gegeven van waar scholen qua omvang van budget op kunnen rekenen (minimaal 700 euro per leerling per jaar) maar scholen krijgen pas in juni zekerheid over het exacte bedrag dat zij ontvangen. Van scholen wordt echter wel gevraagd in mei en juni al de interventies te kiezen die zij in willen zetten, en dit af te stemmen met de MR. De VO-raad pleit ervoor scholen al eerder duidelijkheid en zekerheid te geven over het budget, zodat ze ook in afstemming met de MR een voldragen plan kunnen bespreken.

Structurele middelen

De webinars laten zien dat de wens onder schoolleiders en -bestuurders groot is om zoveel mogelijk in te zetten op duurzame verbeteringen van het onderwijs. Het NP Onderwijs betekent weliswaar een forse investering in het onderwijs, maar deze is wel incidenteel en kent daarmee zijn beperkingen. Om uitdagingen in het onderwijs, zoals het lerarentekort, het hoofd te bieden, zal er ook structureel geïnvesteerd moeten worden. Zodra dat kan gaat de VO-raad in gesprek met een nieuw kabinet om zicht te krijgen op welke middelen structureel worden. Ook gaan we in gesprek met een nieuw kabinet over het over langere tijd uitsmeren van de middelen, zodat het bijvoorbeeld realistischer wordt om extra personeel (bijvoorbeeld leerlingbegeleiders of coaches) aan te nemen.

Scherpte in verantwoording en monitoring

Scholen zullen de komende tijd hun tijd en energie hard nodig hebben om met hun plannen voor hun leerlingen de gevolgen van de crisis, waar we nog midden in zitten, op te vangen. Het is daarom belangrijk om een goede balans te hebben tussen een goede verantwoording over inzet van de middelen, en beperking van de administratieve last in de scholen. OCW heeft in de brief aan scholen aangegeven dat van schoolbesturen wordt verwacht dat zij via het jaarverslag globaal aangeven welk deel van de middelen aan welke interventie is besteed. Ook geeft het schoolbestuur daarbij aan dat het plan op instemming van de medezeggenschapsraad kan rekenen. De VO-raad vindt het belangrijk dat er op sectorniveau een wetenschappelijk onderbouwde monitor wordt ingericht waarmee niet alleen de resultaten van het NP Onderwijs kunnen worden aangetoond, maar ook kan worden bekeken welke interventies een duurzaam effect blijken te hebben. Als het gaat om de monitoring is er nog veel onduidelijk. Het is belangrijk dat ook scholen snel weten wat er van hen ook op dat vlak verwacht wordt.

Overzicht extra financieringsstromen

Er zijn veel (tijdelijke) financieringsstromen bijgekomen in het onderwijs in het kader van corona. De VO-raad heeft een overzicht gemaakt.

De VO-raad blijft de ontwikkelingen rondom het NP Onderwijs nauwgezet volgen en blijft intensief in contact met de scholen hierover.