OCW zet in op leesvaardigheid en leesplezier

04 december 2019

De ministers van OCW starten een leesoffensief. Dit schrijven zij in hun reactie op het advies over leesbevordering van de Onderwijsraad en de Raad voor Cultuur, dat op 3 december tegelijkertijd met de beleidsreactie op het Pisa-onderzoek naar de Tweede Kamer werd gestuurd. In Pisa-2018 komt onder andere naar voren dat de leesvaardigheid van 15-jarigen in Nederland ten opzichte van 2015 significant gedaald is.

Eerder dit jaar presenteerden de Onderwijsraad en de Raad voor Cultuur hun leesbevorderingsadvies ‘LEES! Een oproep tot een leesoffensief’. Hierin constateerden zij dat Nederlandse jongeren steeds minder vaak en met steeds minder plezier lezen. Jongeren lezen nog wel veel korte teksten, maar besteden minder tijd aan ‘diep lezen’: het geconcentreerd lezen van langere teksten of boeken. De raden stellen dat mede hierdoor hun leesvaardigheid achteruit gaat.

Sterke infrastructuur

De raden doen drie aanbevelingen om een sterke infrastructuur voor leesmotivatie tot stand te brengen.

  • Voer krachtig en samenhangend leesbeleid: o.a. door lezen onderdeel te laten zijn van het curriculum, door het verplichten van bibliotheken om samen te werken met scholen in hun regio en door het stimuleren van scholen om te investeren in mediatheken en ‘leesbevorderaars’.
  • Zorg voor een rijk leesaanbod: o.a. door het versoepelen van normen van wat in de klas gelezen mag worden, het mee laten nemen van een boek naar huis en het verruimen van het leesaanbod op school.
  • Breng een leescultuur tot stand: o.a. door het binnenhalen van leesspecialisten (deskundigen op het gebied van leesbevordering). Ook vragen de raden extra aandacht te besteden aan jongeren die in een omgeving zitten waar niet automatisch een leescultuur is of die vanwege persoonlijke omstandigheden wat extra motivatie kunnen gebruiken.
     

Leesoffensief

OCW neemt deze aanbevelingen ter harte en wil middels een ‘leesoffensief’ de komende tijd (verder) inzetten op vier zaken. Zo is curriculumverbetering een belangrijk thema. In het advies over het nieuwe curriculum voor het vak Nederlands is leesmotivatie en leesplezier opgenomen en via een handreiking worden scholen voorzien van informatie over wat werkt in het leesonderwijs.

Daarnaast willen de ministers de komende tijd het initiatief nemen om een actie-agenda te maken met alle partijen die een rol spelen bij het lezen en de leescultuur. Dit moet medio 2020 resulteren in een agenda met ambities en concrete acties voor de komende jaren. Ook wordt nader bekeken hoe bibliotheken en gemeenten invulling geven aan hun leesbevorderende taken en wordt een breder en diverser jeugdboekenaanbod gestimuleerd. Het Nederlands Letterenfonds is gevraagd te onderzoeken hoe zij kan bijdragen aan meer diversiteit in het aanbod.

Ook de VO-raad onderstreepte in zijn reactie op Pisa-2018 het belang van een leesoffensief; een goede leesvaardigheid is een basisvaardigheid voor het leven en leren van leerlingen. Wij zijn dan ook blij met bovenstaande initiatieven en zullen onze input bijdragen aan de op te stellen actie-agenda. Ook gaan we de komende tijd in gesprek met de andere sectorraden, sociale partners en organisaties van leerlingen en ouders welke stappen we samen nog meer kunnen zetten.