Onderwijsraad adviseert heroverweging wetsvoorstel strategisch personeelsbeleid
05 juni 2024
Met het wetsvoorstel worden schoolbesturen verplicht om een strategisch personeelsbeleid te voeren en worden eisen gesteld aan de manier waarop dat beleid moet worden ingevuld. De Onderwijsraad constateert dat hiermee de vrijheid van inrichting, zoals vastgelegd in artikel 23 van de Grondwet, voor schoolbesturen wordt beperkt. De noodzaak voor deze inperking wordt volgens de raad onvoldoende aangetoond.
Ook de noodzaak van de arbeidsrechtelijke maatregelen in het wetsvoorstel wordt onvoldoende onderbouwd. De maatregelen beogen meer vaste contracten, meer voltijdbanen en minder externe inhuur. De raad wijst erop dat haalbaarheid van deze doelen in de praktijk sterk beïnvloed wordt door de vergrijzing, het lerarentekort, de deeltijdcultuur en de toegenomen incidentele bekostiging. De voorgestelde maatregelen staan hier los van. Daarnaast hebben de sociale partners op onderdelen al afspraken gemaakt in de collectieve arbeidsovereenkomsten van de betrokken sectoren. De raad constateert dat de voorgestelde maatregelen strategisch personeelsbeleid zelfs kunnen belemmeren, zeker bij compacte schoolbesturen en kleine vakken.
Reactie VO-raad
De VO-raad onderschrijft, net als de Onderwijsraad, het belang van goed strategisch personeelsbeleid voor de kwaliteit van het onderwijs en de aantrekkelijkheid van het beroep. De analyses van de Onderwijsraad vindt de VO-raad grotendeels herkenbaar. De adviezen sluiten aan bij een aantal principiële, zwaarwegende bezwaren van de VO-raad op het wetsvoorstel. In 2023, toen het wetsvoorstel open stond voor consultatie, heeft de VO-raad opgeroepen het voorstel op een aantal belangrijke punten aan te passen.
Het wetsvoorstel miskent namelijk fundamentele afspraken over arbeidsvoorwaardenvorming die wettelijk aan sociale partners is toebedeeld. Ook heeft de VO-raad veel kritiek op het topzwaar maken van het wetsvoorstel rond het versterken van strategisch personeelsbeleid met allerlei aanvullende onderwerpen en thema’s, zoals de arbeidsvoorwaardelijke thema’s en de positie van de schoolleider.
Henk Hagoort: “Wij vinden het belangrijk dat er goed strategisch personeelsbeleid op de scholen is. Wij vragen ons met de Onderwijsraad af of daar wel een wet voor nodig is en zijn blij dat de Onderwijsraad laat zien dat het wetsvoorstel in deze vorm in strijd is met het proportionaliteits- en subsidiariteitsbeginsel!”
Update wetstraject
Het kabinet streefde ernaar om het wetsvoorstel per 1 augustus 2025 in werking te laten treden. Naar verwachting geven zij voor het zomerreces een update aan de Tweede Kamer over de planning van het wetsvoorstel. De VO-raad beraadt zich over een strategie om besturen en scholen duurzaam te inspireren en/of te ondersteunen om te (blijven) werken aan goed strategisch personeelsbeleid en aantrekkelijk werk.