Home Nieuws Onderwijsraad pleit voor een duidelijke positie voor schoolbesturen

Onderwijsraad pleit voor een duidelijke positie voor schoolbesturen

28 september 2023

Naar aanleiding van maatschappelijke en politieke discussie en recente beleidsvoornemens zag de onderwijsraad aanleiding om uit eigen beweging een advies uit te brengen over schoolbesturen. In het advies stelt de Raad dat schoolbesturen een onmisbaar knooppunt zijn in ons onderwijsstelsel en dat de overheid hen ook als zodanig zou moeten respecteren, in plaats van besturen te passeren. Dit vraagt van besturen dat zij die belangrijke positie ook kunnen en willen waarmaken. De VO-raad ziet het advies als evenwichtig en als een broodnodige basis voor de verdere ontwikkeling van het bestuur in een consistenter onderwijsbestel.

Publieke belangen centraal stellen

Om af te kunnen wegen wat consistent is moet worden uitgegaan van publieke belangen. Vervolgens kan worden afgevraagd op welke niveau dit belang het best gediend kan worden. Daarbij moet door zowel overheid als schoolbesturen worden uitgegaan van subsidiariteit. De overheid zou alleen moeten centraliseren als het publieke belang daar evident mee gediend is. Hetzelfde geldt voor schoolbesturen, zij moeten nagaan op welk niveau verantwoordelijkheden binnen de organisatie kunnen worden belegd. Dat kunnen behelst ook een toerustingsvraag. De verantwoordelijke moet voldoende zijn toegerust om de verantwoordelijkheden waar te maken. Het is volgens de Raad van groot belang dat bekostiging zo veel mogelijk structureel en via schoolbesturen wordt uitgekeerd. De overheid dient daarbij de bestuurlijke verhoudingen te respecteren. Kortom: consistent te zijn. De VO-raad ziet dit advies dan ook als een belangrijke oproep aan de overheid en een heldere richting voor nieuw beleid, van een nieuwe kabinet.

Knooppunt zijn

Schoolbesturen hebben vervolgens de verantwoordelijkheid om coherentie aan te brengen, naar binnen en naar buiten. Zij moeten afwegen hoe het publieke belang het best gediend kan worden en welke strategie daarbij wenselijk is. De koers uitzetten dus. En daarbij stevig verbonden blijven met hun school of scholen en schoolleiders, leraren, leerlingen, ouders en allen die er belang bij hebben hierin meenemen. Wederzijds en stevig verbonden. Tegelijk vraag het van een schoolbestuur om voortdurend naar buiten te kijken. De samenwerking aan te gaan waar dat nodig is om publieke belangen te borgen. Dat alles is een complexe opgave en vergt goed bestuur. En dat vraag ook iets van het intern toezicht en de medezeggenschap.

Aan de slag

De VO-raad gaat in de komende periode in gesprek over en werk maken van het verder ontwikkelen van goed bestuur. Dit doen we op verschillende manieren. De Commissie Advies Goed Bestuur zal medio 2024 een advies uitbrengen aan de ALV van de VO-raad over de stappen die we als vereniging kunnen zetten in het ontwikkelen van goed bestuur en het aanscherpen van de governance code. De commissie gaat hierover in gesprek met de vereniging. Daarnaast wordt in de ALV van november 2023 een beroepsprofiel voor schoolbestuurders voorgelegd. Dit profiel vormt de basis en in 2024 werken we verder aan een systematiek, zoals bijvoorbeeld accreditatie, om aan de slag te gaan met dit profiel. Ook willen we werk maken van het versterken van de kwaliteitsontwikkeling binnen onderwijsorganisaties en specifiek inzoomen op de rol die het schoolbestuur hierbij kan spelen. Dit alles draagt bij aan goed en steeds beter bestuur, dat nog beter zal renderen in een consistent bestel, waarin besturen worden toegerust om hun positie in te nemen en vanuit die positie publieke belangen zodanig te dienen dat iedereen binnen de organisatie daarin zijn of haar eigen verantwoordelijkheid kan pakken.

Lees het Onderwijsraadadvies 'Een duidelijke positie voor schoolbesturen''