Oplopend lerarentekort vraagt om structurele maatregelen

08 januari 2020

Uit nieuwe ramingen voor de toekomstige arbeidsmarkt voor leraren blijkt dat, ondanks de maatregelen die zijn genomen, het lerarentekort in het voortgezet onderwijs de komende jaren meer stijgt dan verwacht. De VO-raad pleit voor structurele oplossingsrichtingen. Om op de lange termijn iets aan het tekort in het vo te doen, is het vooral van belang het bevoegdhedenstelsel te herzien.

Een belangrijke maatregel van het afgelopen jaar is de ‘Regionale aanpak lerarentekort’. In 25 regio’s werken vo-besturen met andere partners samen om het lerarentekort binnen het po en vo terug te dringen. Ook in 2020 en 2021 wordt hier 30 miljoen euro in geïnvesteerd. De nieuwe subsidieregeling Regionale Aanpak Personeelstekorten (RAP) - die nog open staat tot 1 maart 2020 - stimuleert het uitbreiden en versterken van de samenwerking binnen de regio, voor nieuwe en al aangesloten regio’s. Het uiteindelijke doel van de regeling is om tot een landelijk dekkend netwerk van regio’s te komen waarin - binnen het po, vo, mbo of sectoroverstijgend - wordt samengewerkt op het gebied van arbeidsmarktvraagstukken.

De VO-raad wil nogmaals alle besturen aanmoedigen de samenwerking in de regio te versterken en gezamenlijk op te trekken in de aanpak van het lerarentekort. Als sector kunnen we door samen te werken meer bereiken op thema’s als strategisch personeelsbeleid, begeleiding van startende leraren en anders organiseren. 

Meer nodig dan huidige maatregelen

In de brief die op 16 december naar de Tweede Kamer is gestuurd, zijn noodplannen aangekondigd die voor scholen in de G5 worden opgesteld, gericht op het basisonderwijs. Om op de lange termijn iets aan het tekort in het voortgezet onderwijs te doen, is het van belang om ook voor deze sector concrete stappen te ondernemen.

De VO-raad pleit voor structurele oplossingsrichtingen in de aanpak van het lerarentekort, waaronder de herziening van het bevoegdhedenstelsel. Het huidige bevoegdhedenstelsel staat onderwijsinhoudelijke ontwikkelingen te veel in de weg, maakt het lastig om maatwerk te bieden en bemoeilijkt het realiseren van een aantrekkelijk lerarenberoep. De VO-raad heeft een opleidingsbestel voor ogen dat recht doet aan de diverse behoeften van leerlingen, scholen en (toekomstige) leraren. Modularisering binnen de opleiding tot leraar kan ervoor zorgen dat doorlopende leer- en ontwikkellijnen aantrekkelijker worden. Een nog in te stellen commissie onderwijsbevoegdheden gaat in 2020 aan de slag om deze voornemens nader uit te werken voor het po, vo en mbo.

De VO-raad pleit in dit kader voor pilots. Op deze manier kan een eerste stap gezet worden in het bieden van meer maatwerk aan verschillende doelgroepen en het vergroten van de aantrekkelijkheid van het beroep. 

Werkgeverschap

Binnen de sector zelf wordt nader gekeken naar de rol van de werkgever als het gaat om het terugdringen van het lerarentekort. Zo is er aandacht voor de begeleiding van startende leraren via projecten van de VO-raad, waaronder het Platform Samen Opleiden en Professionaliseren. Ook zal binnen de VO-raad, onder andere met de themacommissie 'Professionele schoolorganisatie', het gesprek gevoerd worden over de veranderde arbeidsmarkt op basis van het rapport van de commissie 'Regulering van werk'. Hier gaat het bijvoorbeeld over de aantrekkelijkheid van het beroep, het benutten van zij-instromers en het bieden van ontwikkelperspectief voor leraren en ander personeel.