Pleidooi voor meer aandacht toegankelijkheid onderwijs

04 december 2019

Om het ‘Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap in Nederland’ te realiseren moeten staten een inclusief onderwijssysteem waarborgen: alle kinderen en jongeren moeten samen onderwijs kunnen volgen. Het gaat daarbij om toegang tot schoolgebouwen, informatie en communicatie, studiematerialen, het curriculum en studiematerialen. Dit stelt de College voor de Rechten van de Mens in haar jaarlijkse rapportage over de naleving van het verdrag. Het college benoemt hierbij een aantal aandachtspunten.

In de rapportage komt onder andere de toegankelijkheid van het onderwijs aan de orde. Er moet onder meer gekeken worden naar de fysieke toegankelijkheid van scholen, aldus het College voor de Rechten van de Mens. Bij renovatie of verbouwing van een school zou toegankelijkheid een aandachtspunt moeten zijn. In 2017 bleek 35,7% van de bezochte scholen onvoldoende toegankelijk, 27,9% van de scholen had geen mindervalidentoilet. 

Toegankelijkheid van dienstverlening

Naast zorg voor algemene toegankelijkheid dragen scholen ook zorg voor het verrichten van zogeheten ‘redelijke’ of ‘doeltreffende’ aanpassingen, tenzij dit een onevenredige belasting vormt voor de school. Het college constateert dat scholen niet altijd voldoende onderzoek doen naar de mogelijkheid om aanpassingen door te voeren. In de rapportage wordt een aantal voorbeelden genoemd waarbij het College van de Rechten van de Mens zich heeft uitgesproken over klachten. Heel belangrijk bij deze beoordeling is het overleg tussen de onderwijsinstelling, de leerling en diens ouders.

Toegankelijkheid van informatie en communicatie

Een ander aandachtspunt is de toegankelijkheid van informatie en communicatie, aldus het college. Voor leerlingen (en hun ouders) is het belangrijk om tijdig geïnformeerd te worden over mogelijkheden voor ondersteuning die een school kan bieden. 

Ook noemt het college dat op de lerarenopleiding meer aandacht besteed zou moeten worden aan het omgaan met personen met een beperking.

Thuiszitters 

Specifiek wordt in de rapportage aandacht gevraagd voor de thuiszittersproblematiek: leerlingen die niet naar school kunnen omdat het onderwijs voor hen niet toegankelijk is. Het gaat daarbij nadrukkelijk ook om mensen met een mentale of intellectuele kwetsbaarheid. Deze problematiek overstijgt overigens het thema van toegankelijkheid en raakt met name aan het recht op onderwijs zoals beschermd in artikel 24 van het VN-verdrag handicap. 

De VO-raad onderschrijft de genoemde aandachtspunten en adviezen en neemt deze mee in zijn beleidsvorming rond passend onderwijs. Ook voor scholen en samenwerkingsverbanden biedt het rapport belangrijke aanknopingspunten op dit vlak.