Rubriek Lerarentekort

13 september 2017

Bijna dagelijks krijgt de VO-raad signalen van scholen die moeite hebben om voldoende goede en bevoegde leraren aan te trekken. De tekorten concentreren zich in specifieke vakken en vooral in het eerstegraads gebied. Ook dit schooljaar starten weer veel scholen met onvervulde vacatures en de verwachting is dat als er niets gebeurt de tekorten de komende jaren verder zullen groeien. In deze rubriek besteden we aandacht aan ontwikkelingen rondom het lerarentekort en het lerarenberoep, en delen we met u wat we als VO-raad ondernemen om het tekort terug te dringen. Deze week: 'ontwikkeling van leer- en loopbaanpaden in het leraarschap'.

Tijdens de afgelopen Onderwijsweek was er veel aandacht voor de leraar; natuurlijk op de Dag van de leraar, maar ook op het Lerarencongres van de Onderwijscoöperatie en tijdens de Nacht van de leraar georganiseerd door de Hogeschool Leiden op 4 oktober jl. Ook de VO-raad benutte de week om met docenten in gesprek te gaan. Het ging over de maatschappelijke waardering voor de leraar, het lerarentekort en over leer- en loopbaanpaden van docenten. Opbrengst: enthousiasme én nieuwe inzichten.

In het kader van gesprekken over het lerarentekort, het Actieplan Leraren van de VO-raad uit 2016 en de Lerarenagenda van het Ministerie van OCW heeft de VO-raad de afgelopen tijd het initiatief genomen tot een brede samenwerking rondom de loopbaan en het beroepsbeeld van de leraar in het voortgezet onderwijs. Met de samenwerking wil de VO-raad het belang van doorlopende leer- en loopbaanpaden onder de aandacht brengen en deze beter in kaart brengen en stroomlijnen. De samenwerking bestaat uit een steeds bredere kring van enthousiaste betrokkenen vanuit de sector: van leraren uit het voortgezet onderwijs, tot bestuurders en schoolleiders, hbo en wo-lerarenopleidingen en -lerarenopleiders tot het ministerie.

Wat betekenen de ontwikkelingen in het onderwijs voor het beroep van leraar? Hoe zorgen we dat leraren beter voorbereid beginnen aan hun loopbaan en minder snel uitvallen? En welke loopbaanpaden zijn er of kunnen gecreëerd worden om een carrière in het onderwijs aantrekkelijker te maken? Allemaal vragen die in deze samenwerking moeten leiden tot een gedeeld beroepsbeeld, een gesprek over anders opleiden van docenten en meer perspectief binnen het beroep.

Tijdens bijeenkomsten als de Nacht van de leraar en op sessies tijdens het Lerarencongres was er opvallend veel enthousiasme onder leraren voor het op nieuwe en creatieve manieren nadenken over ontwikkelmogelijkheden in het beroep. Diverse leraren-in-opleiding en startende leraren reageerden soms verrast als het gaat de mogelijkheden in ontwikkelrichtingen die er denkbaar zijn, bijvoorbeeld het ontwikkelen van het onderwijs, het doen van onderzoek of het begeleiden van collega-docenten. In de sessies werd de VO-raad op haar beurt door diverse leraren, schoolleiders en bestuurders uitgedaagd om nog meer ‘out of the box’ te denken. Het onderwijs zal de komende jaren nog meer veranderen, wat vraagt dat van de leraar? En hoe gaan we in de toekomst om met de wens van sommige leraren om bijvoorbeeld een deel van hun werkweek een baan buiten het onderwijs te vervullen, als ‘hybride docent’?

De opbrengsten van alle gesprekken en bijeenkomsten zoals de Nacht van de leraar en het Lerarencongres worden de komende tijd gebruikt om te komen tot een gezamenlijke basis voor de sector waar het gaat om beroepsbeeld en leer- en loopbaanpaden van de leraar. Ondertussen wordt op allerlei plekken al aan de slag gegaan. Op lerarenopleidingen is het onderwerp van gesprek, sommige schoolbesturen hebben al aangegeven er binnen hun personeelsbeleid mee aan de slag te willen, en enkele opleidingsscholen willen in de regio gaan experimenteren met nieuwe leer- en loopbaanpaden.