Scholen over participatie: 'We spreken te weinig met leerlingen over het onderwijs'

In het kader van de Monitoringscommissie, die de naleving van de Code Goed Onderwijsbestuur VO evalueert, heeft de VO-raad opdracht gegeven tot een actieonderzoek op drie scholen: Trinitas Gymnasium in Almere, het Maaslandcollege in Oss en het Jacobus Fruytier in Rijssen. Het doel hiervan was om scholen concrete handvatten te geven om de participatie van leerlingen of ouders, ieder op hun eigen manier en passend bij hun ambities, vorm te geven.

Initiatieven participatie vaak ad hoc

Op de drie scholen zijn in de afgelopen jaren al meerdere initiatieven ontplooit om de participatie van leerlingen of ouders te bevorderen. Vaak gebeurde dit nog te ad hoc, waardoor de initiatieven geen blijvend karakter hadden. De drie onderzochte scholen bleken baat te hebben bij een logische en consistente ‘route’ waarbij stapsgewijs wordt gewerkt aan de participatie van leerlingen of ouders. De route verknoopt de behoeften van de doelgroep en de maatschappelijke opgave van de school en geeft deze een plek in de beleidscyclus van de school.

Voor scholen is het van belang om deze ambitie te ondersteunen. Daarbij is het van belang dat er een duidelijke ‘kartrekker’ is binnen de school, die voldoende ruimte, tijd en gezag heeft om aan de slag te gaan en het proces en de resultaten daarvan in te bedden in de beleidscyclus van de school. Ook een externe aanjager, die de scholen meeneemt in dit proces, kan daarvoor van waarde zijn.

De routes die de drie scholen hebben doorlopen zijn uitgebreid weergegeven in het onderzoeksrapport en bieden concrete handvatten voor andere scholen om met participatie van ouders en leerlingen aan de slag te gaan. De drie scholen zelf hebben geïnvesteerd in de participatie van ouders en leerlingen, in de vorm van een ouderraad, een klassenraad en een klassenraad georganiseerd per jaarlaag.

Wat gaat de VO-raad met de opbrengsten van dit onderzoek doen?

De opbrengsten van dit onderzoek worden meegenomen in de aanbevelingen die de Monitoringscommissie gaat doen voor de actualisatie van de Code Goed Onderwijsbestuur VO. Daartoe zullen in september vier ledenbijeenkomsten plaatsvinden (zie rechts).

Daarnaast zal de VO-academie begin 2019 een masterclass ‘Versterking ouder- en leerlingparticipatie’ gaan aanbieden. Hier kunt u, middels concrete handvatten, geïnspireerd aan de slag met uw eigen ambitie op het gebied van ouder- en leerlingparticipatie.

Leerling- en oudertevredenheid in Vensters

Dit schooljaar hebben ruim 400.000 leerlingen van bijna 1.100 scholen de Vensters-enquête leerlingtevredenheid ingevuld via Vensters of via een aangesloten leverancier. Ook veel ouders hebben een enquête ingevuld, bijna 175.000 ouders van meer dan 900 scholen. deze enquêtes kunnen als basis dienen om het gesprek over de behoeften van ouders en leerlingen te voeren.

Het onderzoek ‘Van ‘horizontale dialoog’ naar concrete participatie’ is uitgevoerd door Wisselwerkers Academic Entrepeneurs.