Scholenranglijsten slechte raadgever

06 februari 2017

Vormen ranglijsten van scholen zoals die van het weekblad Elsevier een betrouwbare bron bij het kiezen van een middelbare school? Deze vraag stond centraal in het televisieprogramma Radar van de AVROTROS op 6 februari jl. Scholenranglijsten waarbij scholen op basis van criteria als het slagingspercentage en het aantal zittenblijvers een beoordeling krijgen van onvoldoende tot, in het geval van Elsevier, ‘superschool’, zeggen maar weinig over de kwaliteit van het onderwijs in de volle breedte, aldus ervaren ouders en deskundigen in het consumentenprogramma. Ook de VO-raad adviseert leerlingen en hun ouders in een reactie de lijstjes fors te relativeren en zich breed te oriënteren bij de schoolkeuze.

Kijk de uitzending van Radar van 6 februari jl. terug. Het item over de scholenranglijsten start na 16.30 minuten.

Onderwijskwaliteit

In de uitzending komt onder andere Casper Hulshof, docent onderwijswetenschappen aan de universiteit van Utrecht, aan het woord. Wat hem betreft moeten ouders zich niet blind staren op dit soort scholenlijstjes. “Elsevier maakt winnaars en verliezers van scholen. Maar onderwijs is geen wedstrijd.” De criteria waar een lijst als die van Elsevier op gebaseerd is – slagingspercentages etc. – zeggen volgens Hulshof lang niet altijd iets over de onderwijskwaliteit. “Je weet bijvoorbeeld niet hoe die slagingspercentages tot stand kwamen. En het gaat ook om veel meer dan dit soort criteria: voelt een kind zich goed op school, kan een leerling zijn of haar ambities waarmaken etc.” Ook wijst de docent onderwijswetenschappen erop dat Elsevier helemaal geen rekening houdt met de leerlingpopulatie van een school.

Maatwerk

Scholen die minder op rendement gericht zijn en leerlingen bijvoorbeeld de kans geven om vakken op een hoger niveau te doen (met meer risico op lagere slagingspercentages etc.), scoren vaak minder goed in lijsten als die van Elsevier. Oneerlijk, aldus Godelieve Paasschens, afdelingsleider onderbouw op het Maarten van Rossem in Arnhem in de uitzending. “Onze school levert onderwijs op maat. Deze werkwijze wordt niet meegenomen in de beoordeling van Elsevier. Wat de leerlingen en school presteren, wordt niet goed weergegeven”.

Ook de VO-raad benadrukt in een reactie dat de ranglijstjes slechts een heel beperkt beeld geven van scholen, en weinig zeggen over de kwaliteit van het onderwijs in de volle breedte. De raad adviseert ouders dan ook om bij hun zoektocht naar een passende school voor hun kind het belang van ranglijsten flink te relativeren, en vooral te kijken wat past bij hun kind en zijn of haar talenten.

Scholen op de kaart

In het programma wordt de website scholenopdekaart.nl, initiatief van de vo-sector, genoemd. Middelbare scholen hebben deze website ontwikkeld om zo een completer beeld te schetsen van de prestaties van scholen. Ouders vinden hier naast informatie over examencijfers bijvoorbeeld ook informatie over de tevredenheid van ouders en leerlingen, de doorstroom binnen de school, het schoolklimaat en de inspanningen die de school doet voor jongeren die extra aandacht nodig hebben. Ook geven scholen een toelichting bij de behaalde resultaten waardoor ouders en leerlingen meer zicht krijgen op de visie en werkwijze van de school.

Lees meer over de wijze waarop scholen zich profileren en de informatiebehoefte van ouders die zich oriënteren op een middelbare school in het artikel 'Eigenheid voor het voetlicht' (VO-magazine feb 2017, vanaf pagina 38).