Steeds groter deel meldingen seksueel misbruik op scholen gaat over medewerkers

23 november 2021

Meldingen over seksueel misbruik en seksuele intimidatie op scholen gaan relatief gezien steeds vaker over gedrag van medewerkers. Daarnaast is in het vo het aantal meldingen over discriminatie en radicalisering hoger dan in voorgaande jaren, wat opvallend is gezien de gedeeltelijke schoolsluitingen. Dit concludeert de Onderwijsinspectie in haar jaarlijkse publicatie over meldingen die worden gedaan bij vertrouwensinspecteurs. De VO-raad vindt de cijfers zorgelijk en meent dat dit om actie vraagt.

In het schooljaar 2020/2021 ontvingen de vertrouwensinspecteurs van de Inspectie van het Onderwijs 391 meldingen uit het voortgezet onderwijs. 143 meldingen gingen over psychisch geweld, 84 over fysiek geweld, 72 over seksuele intimidatie en 50 meldingen over seksueel misbruik. Het aantal meldingen over discriminatie en radicalisering is respectievelijk 23 en 5 meldingen. 

Het aantal meldingen wat betreft seksueel misbruik en seksuele intimidatie is lager dan eerdere jaren. Wat betreft discriminatie en radicalisering is het aantal meldingen toegenomen. Doordat in dit jaar de scholen voor langere periode gesloten waren wegens corona, is een kwantitatieve vergelijking met voorgaande jaren niet goed mogelijk.

Meldingen seksueel misbruik en seksuele intimidatie

In het voortgezet onderwijs is in circa 80% van het aantal meldingen seksueel misbruik de betrokkene een met taken belast persoon. Dit is een toename van zo’n 11 procentpunt ten opzichte van het schooljaar 2019-2020. In de categorie seksuele intimidatie is het aandeel meldingen in het vo waarbij de beklaagde een met taken belast persoon is 49%. Dit is lager dan in 2019-2020, maar hoger dan in 2018-2019. 

Toename meldingen discriminatie en radicalisering

Het hogere aantal meldingen van discriminatie en radicalisering van leerlingen valt op, zeker gezien de schoolsluitingen in de afgelopen periode. Net als in voorgaande jaren gaan de meeste meldingen hierbij over discriminatie op grond van afkomst. 

Veilig schoolklimaat van groot belang 

De VO-raad vindt de cijfers van de vertrouwensinspectie zorgelijk. De toename van het deel meldingen over seksueel misbruik door een met taken belast persoon en de toename van meldingen over discriminatie en radicalisering bij leerlingen in het vo vragen om actie. Hierbij zijn vertrouwenspersonen in het onderwijs van groot belang. Evenals het investeren in een goed schoolklimaat, waarin iedereen zich veilig voelt om melding te maken van een onveilige situatie. Stichting School & Veiligheid kan besturen en scholen hierbij ondersteunen.

Samen met andere onderwijsorganisaties, zoals de PO-Raad, MBO Raad, Stichting School & Veiligheid, inspectie en OCW bereidt de VO-raad een gezamenlijke aanpak voor. In deze aanpak worden verschillende beleidsoplossingen verkend. Te denken valt aan een mogelijke Code Sociale Veiligheid, vergewisplicht, periodieke of continue VOG screening en meer aandacht voor professionalisering. 

Vertrouwensinspecteurs en meldplicht
Ouders, leerlingen, docenten, directies en besturen, maar ook vertrouwenspersonen kunnen de vertrouwensinspecteurs van de inspectie raadplegen wanneer zich in of rond de school problemen voordoen op het gebied van seksuele intimidatie, seksueel misbruik, psychisch en fysiek geweld of discriminatie en radicalisering. Als er een vermoeden is van seksueel misbruik (zedenmisdrijf) dan geldt in een aantal gevallen een meld-, overleg- en aangifteplicht. De inspectie zal deze regels de komende tijd extra onder de aandacht brengen. 

Het ministerie van OCW werkt momenteel aan een meldplicht voor scholen bij ernstige incidenten op het gebied van sociale veiligheid, en wil de meldplicht van alleen vermoedens van seksuele misdrijven uitbreiden naar ook vermoedens van seksuele intimidatie