Voldoende voorbereidingstijd en strategisch hrm cruciaal voor versterken differentiatie

Een van de doelstellingen uit het sectorakkoord vo is dat alle ervaren leraren in 2020 vaardig zijn in differentiëren. Van leraren wordt verwacht dat ze zich bewust zijn van verschillen tussen leerlingen, het onderwijs planmatig inrichten op deze verschillen (aanpassen van o.a. instructie en onderwijstijd) en mee kunnen bewegen met schoolbrede ontwikkelingen. Omdat blijkt dat er naast positieve ontwikkelingen ook nog (forse) aandachtspunten zijn op dit vlak, hebben de partijen laten onderzoeken hoe de differentiatievaardigheden versterkt kunnen worden.

Voorbereidingstijd

Het onderzoek toont aan dat knelpunten voor scholen en leraren om succesvol te differentiëren onder meer liggen in de onduidelijkheid over wat differentiëren in de praktijk betekent en in de tijd die leraren hebben om hun lessen gedegen voor te bereiden. Immers, een gedifferentieerde lesaanpak vergt meer tijd in de lesvoorbereiding. 

De VO-raad benadrukt dat differentiëren in de school belangrijk is om recht te doen aan de diverse talenten van individuele leerlingen, maar ook als het gaat om het succesvol uitvoering geven aan passend onderwijs. Om goede differentiatie mogelijk te maken is het inderdaad van groot belang dat docenten voldoende tijd hebben om lessen voor te bereiden. Eerder heeft de VO-raad het kabinet opgeroepen om per docent 100 uur ontwikkeltijd per jaar te financieren, om zo de kwaliteit van de lessen, en daarmee van het onderwijs, een stevige impuls te geven.

Strategisch hrm

Daarnaast is het van belang dat scholen werk maken van hun strategisch hrm-beleid. De VO-raad benadrukt in dit kader dat het belangrijk is dat er in de herijking van het sectorakkoord meer gekeken wordt naar de samenhang tussen de verschillende ambities op het gebied van strategisch hrm-beleid, waardoor niet meer op het niveau van de vaardigheden van de individuele docent wordt gestuurd, maar op het hrm-beleid van de school. Daarmee wordt onderkend dat het hrm-beleid van de school geen doel op zich is, maar een cruciaal middel om de ambities voor eigentijds en uitdagend onderwijs voor iedere leerling te verwezenlijken.

Onderwijsvisie

Tenslotte is het belangrijk dat scholen tot een bewuste, expliciete onderwijsvisie komen. Wat succesvolle aanpakken van differentiatie met elkaar gemeen hebben, zo blijkt uit het rapport, is dat ze goed doordacht zijn en integraal worden uitgevoerd, en een bewuste onderwijsvisie is daarbij van groot belang. De positie van de schoolleider is daarmee ook cruciaal. Immers, de schoolleider heeft als geen ander zicht op het versterken van de onderwijsvisie in het primaire proces, onder andere door middel van strategisch hrm-beleid.

Lees het gehele onderzoeksrapport 'Differentiatie en differentiatievaardigheden in het voortgezet onderwijs' met alle aanbevelingen.

Ondersteuning vanuit de projecten

Het project Stap 2 besteedt middels haar leernetwerk Differentieren aandacht aan het versterken van differentiatie in de school. Ook het Steunpunt Passend Onderwijs besteedt aandacht aan differentiatie, onder andere in de Scan Passend Onderwijs en de Collegiale Visitatie.