Voorstellen van ontwikkelteams nieuw curriculum bruikbaar als vertrekpunt kerndoelen

10 februari 2021

"Een dichtgetimmerd kerncurriculum gebaseerd op beheersingsdoelen zal een onbedoelde dynamiek van verantwoording (‘accountability’) op gang brengen met inzet van leerlingvolgsystemen, bijbehorende toetsing en inspectietoezicht, en daarmee de ruimte voor scholen en leraren sterk inperken." Dat zegt de wetenschappelijke curriculumcommissie in een advies aan minister Slob over de inhoud en het proces van de vernieuwing van het curriculum.

Eind januari heeft de wetenschappelijke curriculumcommissie twee adviezen uitgebracht, die de minister afgelopen week naar de kamer heeft gestuurd. Het eerste betreft de inhoudelijke en technische bruikbaarheid van de bouwstenen van de ontwikkelteams. Het tweede advies betreft de conceptopdracht aan SLO voor de ontwikkeling van kerndoelen voor het PO en de onderbouw van het VO. De commissie noemt de bouwstenen van de ontwikkelteams een bruikbaar vertrekpunt voor de ontwikkeling van kerndoelen. Ze noemt de opbrengst van Curriculum.nu rijk en divers en vindt dat de opbrengsten getuigen van professionele bezinning op vakken en leergebieden.

Kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming centraal zetten

De wetenschappelijke commissie onderschrijft de noodzaak voor de curriculumherziening, maar komt ook met meerdere kritische punten. Zo ontbreekt volgens de commissie een praktisch gemaakte denkwijze die richting gaf aan de al opgeleverde voorstellen van de ontwikkelteams. Dit was wel impliciet aanwezig, maar is niet consequent toegepast. De commissie beveelt hiervoor de drie domeindoelen kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming aan. Deze moeten ook duidelijk richting geven aan de ontwikkeling van de kerndoelen. De VO-raad is blij met deze denkwijze die herkenbaar is en gedragen wordt door het onderwijs, zoals ook de commissie aangeeft.

Kerndoelen moeten ruimte geven voor schooleigen keuzes

Om een breed curriculum te kunnen realiseren moeten de nieuwe kerndoelen aanbods-, streef- en of inspannings- en beheersingscomponenten bevatten. De VO-raad ziet net als de commissie het risico in van een te dichtgetimmerd stelsel gebaseerd op beheersingsdoelen. De commissie geeft aan dat meer duidelijkheid over de kerndoelen en eindtermen samen moeten gaan met de nadrukkelijke erkenning van de ruimte voor schooleigen keuzes en de professionaliteit van schoolleiders en leraren.

De commissie pleit voor nadere onderzoeken, bijvoorbeeld naar de samenhang van het curriculum. Ze zijn terughoudend met aanbevelingen over leergebiedoverstijgende vaardigheden omdat hiervoor te weinig empirisch onderzoek bestaat. Het vraagstuk van overladenheid binnen de 70% onderwijstijd moet verder onderzocht worden en vast onderdeel worden van een vaste cyclus van curriculumherijking.

Update 3 maart 2021: De verdiepende onderzoeken op de thema’s kansengelijkheid, samenhang en doorlopende leerlijnen en verbindende vaardigheden worden bij het derde tussenadvies over de eindtermen in de bovenbouw gevoegd. Dit derde tussenadvies wordt in juni opgeleverd. 


Nieuwe Tweede Kamer beslist over vervolg curriculum

In maart 2020 besloot de Tweede Kamer dat de curriculumherziening een vervolg zou krijgen nadat een wetenschappelijk curriculumcommissie de voorstellen van de ontwikkelteams had beoordeeld en advies zou geven over het vervolg. Het is de bedoeling dat de adviezen van de wetenschappelijke curriculumcommissie samen met een reactie van de minister besproken worden in de kamer. Omdat de curriculumherziening controversieel is verklaard, beslist de nieuwe Tweede Kamer over het vervolg. Demissionair minister Slob bereidt nog wel een reactie voor en stuurt deze na de verkiezingen aan de nieuwe Kamer.