Wegwijs in Welbevinden: 'Je hoeft het niet alleen te doen'

Recente cijfers over de mentale gezondheid van jongeren in ons land laten nog altijd een zorgwekkend beeld zien: een grote groep jongeren kampt met mentale klachten zoals angst, onzekerheid, eenzaamheid, somberheid of stress, of zelfs depressie of suïcidale gevoelens. De coronacrisis als mede-oorzaak heeft hierbij veel aandacht gekregen, maar ook andere maatschappelijke factoren spelen een rol. Denk aan individualisme, de nadruk op presteren, social media en actuele problematiek zoals oorlogen, de klimaatcrisis en de stijgende levenskosten.

Na de coronacrisis zijn veel scholen - met behulp van de NP Onderwijs-middelen - verder aan de slag gegaan met de vraag hoe zij de mentale gezondheid van hun leerlingen alsook van hun schoolteam kunnen versterken. Met de conferentie ‘Wegwijs in Welbevinden’ wilden de organisatoren* (onderwijs)professionals samenbrengen om opgedane kennis en ervaringen te delen en om hen wegwijs te maken in het bestaande ondersteuningsaanbod: wat zijn relevante tools en tips, welke organisaties bieden ondersteuning, welke wetenschappelijke kennis kan je verder helpen? Hiermee kunnen scholen verdere stappen zetten in het werken aan het welbevinden van hun leerlingen en team.

Foto: Erik van der Burgt van VRBLD photofilm

De conferentie bood onder meer keynotes van Ivo Dokman over belangrijke aspecten van groepsdynamiek en van Jelle Jolles over wat verwachtingen en prestatiedruk doen met onze jongeren. Marloes Kleinjan deelde daarnaast de laatste inzichten uit onderzoek naar de mentale gezondheid van kinderen en jongeren. Ook was er een uitgebreid workshopaanbod en organiseerden leerlingen van de Bossche Vakschool ontspannende activiteiten, zoals nagels lakken/plakken en massages. Rode draad van de conferentie was: 'Je hoeft het niet alleen te doen'. Een integrale aanpak is essentieel voor het versterken van het welbevinden van leerlingen en het team en dit vraagt om samenwerking van ouders/opvoeders, de wijk, leerlingen, directie, het team, mentor, de klas en maatschappelijke- en zorgorganisaties. 

Foto's: Esther Slinkman en Erik van der Burgt van VRBLD photofilm

Wegwijzer en handreiking

Tijdens de conferentie is ook een wegwijzer gepresenteerd met een overzicht van websites en tools die scholen verder op weg kunnen helpen bij het werken aan welbevinden. Deze wegwijzer is kosteloos te downloaden via de website van het Trimbos-instituut.

Ook is een kosteloze handreiking gelanceerd voor het organiseren van een studiedag over welbevinden. De handreiking bevat tips en praktijkervaringen rond de vragen: Wat laat je op zo’n studiedag aan bod komen? Hoe zorg je ervoor dat de dag effectief is en een vervolg krijgt?

Zie voor een overzicht van ondersteuningsaanbod rond welbevinden verder ook de themapagina van de VO-raad ‘Mentale gezondheid en welbevinden'.

Project Toetsdruk 

Afgelopen september hebben de VO-raad en LAKS het project Toetsdruk gelanceerd. Met dit project willen zij meer bewustzijn creëren binnen de sector van de weerslag die de toets- en prestatiedruk in het vo heeft op het welbevinden van jongeren en scholen ondersteunen die deze toetsdruk willen verminderen. Tijdens de conferentie werd met verschillende partijen op een interactieve manier stilgestaan bij dit thema. 

*De conferentie ‘Wegwijs in welbevinden’ van 14 oktober 2024 is georganiseerd door de Kenniscommunity van het Nationaal Programma Onderwijs, bestaande uit de PO-Raad, VO-raad, AVS, AOb, FvOv, Stichting Platforms vmbo, Sectorraad Praktijkonderwijs, Sectorraad GO en het ministerie van OCW.  Hierbij is nauw samengewerkt met Welbevinden op School, Gezonde School, de Coalitie Welbevinden (NJi, NCJ, NIP Schoolpsychologen, Gezonde School, Trimbos-instituut en Pharos) en het ministerie van VWS.