Welke succesfactoren zien scholen die onderwijs anders organiseren?

Het onderzoeksrapport bevat tips voor scholen die hun onderwijs anders (willen gaan) organiseren. Ter inspiratie worden ook van tien scholen de aanpak, gevolgen en opbrengsten van het anders organiseren beschreven in schoolportretten. Door het onderwijs anders te organiseren verwachten scholen hun leerlingen het beste voor te kunnen bereiden op het vervolgonderwijs, hun toekomstige baan en de maatschappij.

Grote tevredenheid door betrokkenheid en eigenaarschap

Een andere organisatie van het onderwijs heeft op verschillende manieren gevolgen voor het personeel. Docenten hebben een breder perspectief omdat zij intensiever bezig zijn met onderwijsontwikkeling, leerdoelen en leerlijnen, en vaak vakoverstijgend en interdisciplinair werken. In het algemeen is er meer en intensievere samenwerking tussen docenten, wat inspirerend is, maar ook het nodige vraagt van docenten. Docenten zijn tevreden met hun werk en halen er veel voldoening uit doordat ze betrokkenheid en eigenaarschap ervaren. In de praktijk blijkt daarnaast dat een andere wijze van organiseren een positief effect heeft op de tevredenheid en motivatie van leerlingen. Ook is de relatie tussen leerlingen en het personeel op scholen sterker geworden.

Deze opbrengsten zijn geen vanzelfsprekendheid voor anders organiserende scholen. Zelf wijzen de scholen op een aantal succes- en knelpunten als het gaat om het anders organiseren van onderwijs. Onder andere gaat dit over het belang van een goede visie, voldoende tijd voor het innovatieproces en draagvlak onder het personeel en personeelsleden die het innovatieproces mee willen helpen ontwikkelen.

Het onderzoek

Het onderzoek ‘Anders organiseren? Teamwork!’ is in opdracht van Voion uitgevoerd door het Kohnstamm Instituut en het CAOP met als doel actuele en relevante inzichten op te leveren over de impact van anders organiseren op leraren.

Niet alleen een onderwijskundig doel

De VO-raad ziet niet enkel het onderwijskundige doel van anders organiseren. Naast het onderwijskundige doel van anders organiseren, kan het ook perspectief bieden voor het leraarsberoep. Meedenken over ontwikkelingen in de school, meer samenwerken met collega’s en mogelijkheden voor professionalisering leveren voor leraren en ander personeel veelal een positieve bijdrage aan de ervaring van het werk.

De VO-raad ondersteunt en stimuleert in de sector ontwikkelingen in de scholen met het programma Voortgezet Leren. Thema’s als innovatiekracht en anders organiseren hebben hierin een belangrijke plaats. De nadruk wordt hierbij gelegd op de koppeling tussen onderwijsontwikkeling aan de ene kant en personeels- en organisatieontwikkeling aan de andere kant.