Wetsvoorstel doorstroomrecht vmbo-havo uitgebreid met havo-vwo

Uitwerking doorstroomrecht havo-vwo

De minister heeft een nota van wijziging naar de Tweede Kamer gestuurd waarin hij voorstelt om het wetsvoorstel ‘Gelijke kans op doorstroom vmbo-havo’ overeenkomstig aan te passen. Het beoogde doorstroomrecht havo-vwo werd in januari 2019 aangekondigd en krijgt dezelfde uitwerking als het doorstroomrecht vmbo-havo. Vwo-scholen mogen een gediplomeerde havist niet de toegang tot 5-vwo weigeren als deze voldoet aan de doorstroomvoorwaarde (een extra vak), die zal worden vastgelegd in een algemene maatregel van bestuur. Scholen kunnen er overigens nog steeds voor kiezen om geen voorwaarde te stellen aan de doorstroom. Dit is op verschillende scholen nu al staande praktijk.

Doorstroomvoorwaarde

De minister denkt erover een extra examenvak als doorstroomvoorwaarde te stellen: bijvoorbeeld een tweede moderne vreemde taal voor de profielen Economie & Maatschappij, Natuur & Gezondheid, Natuur & Techniek en wiskunde voor het profiel Cultuur & Maatschappij, indien de havist deze vakken niet in het keuzedeel of vrije deel heeft gevolgd. Cijfers van DUO laten zien dat leerlingen met een extra vak in de doorstroom havo-vwo succesvoller zijn dan leerlingen zonder extra vak (respectievelijk 80.6% en 72.2% ). Bijna alle havo-scholen bieden leerlingen nu al de mogelijkheid om een extra vak te volgen, maar daar maken op dit moment nog relatief weinig leerlingen gebruik van.

Het volgen van een extra vak betekent wel dat havisten al aan het eind van jaar 3 moeten besluiten of zij een extra vak gaan volgen om de mogelijkheid tot overstap naar het vwo te willen openhouden. Dit vraagt het nodige van het LOB-beleid van havo-scholen en ook leerlingen en hun ouders zullen hiermee rekening moeten houden.

Onderwijsresultatenmodel

De Inspectie van het Onderwijs zal vanaf 1 maart 2020 een correctiefactor voor opstroom toepassen. Daarmee heeft uitval in de doorstroom van havo naar vwo niet langer een negatieve invloed op het bovenbouwsucces. Voor de doorstroom vmbo-havo hanteert de inspectie dezelfde werkwijze.

Standpunt VO-raad

Vanuit het oogpunt van kansengelijkheid vindt de VO-raad het belangrijk dat leerlingen de mogelijkheid hebben om zich via doorstroom en diplomastapeling verder te ontwikkelen. Ook scholen willen leerlingen zoveel mogelijk (gelijke) kansen bieden. Een toelatingsrecht voor leerlingen met een extra vak, zoals de minister voorstelt, kan daaraan bijdragen. Daarnaast zijn wij blij dat de inspectie in de beoordeling van het bovenbouwsucces een correctiefactor voor doorstroom zal toepassen. Wij hebben ons de afgelopen jaren hiervoor ingezet.

Tegelijkertijd vragen wij aandacht voor de context waarin het doorstroomrecht wordt ingevoerd. Een extra vak zal niet alle problemen van de huidige gebrekkige programmatische aansluiting oplossen. Een goede programmatische aansluiting en verdergaande flexibilisering van zowel het onderwijs als de examinering in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs vinden wij noodzakelijk om de overstap van vmbo-havo en havo-vwo voor leerlingen structureel te verbeteren.