Wetsvoorstel vereenvoudiging Banenafspraak gaat door

22 juni 2023

Minister Carola Schouten (armoedebeleid, participatie en pensioenen) hoopt op korte termijn het wetsvoorstel voor vereenvoudiging van de Banenafspraak naar de Tweede Kamer te sturen. Dat schrijft ze in haar brief met plannen voor het versterken van de banenafspraak.

De afgelopen jaren zijn al veel stappen gezet om extra banen voor mensen met een arbeidsbeperking te realiseren. Schouten complimenteert alle werkgevers die deze banen mogelijk hebben gemaakt. Tegelijkertijd ziet de minister dat er nog een flinke slag gemaakt moet worden om de doelstelling van 125.000 extra banen te behalen. Om dit te stimuleren heeft ze een aantal acties uitgewerkt.

In de praktijk blijkt dat werkgevers de banenafspraak als ingewikkeld ervaren. Ook is de quotumregeling in de huidige vormgeving niet uitvoerbaar voor Belastingdienst en UWV. Om de mogelijkheden voor werkgevers om banen te realiseren te vergroten en de quotumregeling uitvoerbaar te maken, had het kabinet Rutte III al een wetsvoorstel voorbereid. Het moet de systematiek vereenvoudigen administratieve belemmeringen wegnemen. Schouten streeft ernaar om een geactualiseerde versie van dit wetsvoorstel op korte termijn aan te bieden aan de Tweede Kamer.

Onderscheid overheid en markt

Om meer banen te realiseren via samenwerking is in het ontwerpwetsvoorstel van het vorige kabinet uitgewerkt dat niet langer sprake is van een onderscheid tussen de overheid en de markt. Schouten wil het opheffen van dit onderscheid afhankelijk maken van realisaties bij de overheid. De minister gaat op dit punt het wetsvoorstel aanpassen. In haar huidige brief is nog niet nader uitgewerkt wat dit precies betekent. De VO-raad hoopt dat er snel meer duidelijkheid komt voor schoolorganisaties. Zij hebben diensten zoals schoonmaak, horeca, tuinonderhoud, et cetera vaak uitbesteed. Dit zijn bij uitstek werkzaamheden waarvoor juist banen voor de doelgroep kunnen worden gerealiseerd. Voor de realisatie van de banenafspraak blijft het dus belangrijk dat schoolorganisaties afspraken kunnen maken over de toewijzing van deze banen.

Quotumregeling

Schouten geeft aan dat de huidige quotumregeling een zwaar en ingewikkeld instrument is. Ze wil op dit punt het eerdere wetsvoorstel volgen. In het wetsvoorstel is er net zoals in de huidige quotumregeling eerst een periode van de vrijwillige banenafspraak. Mocht de quotumregeling worden geactiveerd, dan is niet langer alleen sprake van een heffing zoals in de huidige quotumregeling het geval is. In de nieuwe systematiek is bij activering naast een heffing ook sprake van een bonus, in de vorm van een verhoging van het bestaande loonkostenvoordeel banenafspraak. Een bonus kan volgens de minister een extra stimulans zijn om banen te realiseren. Schouten benadrukt dat de quotumregeling ook met de nieuwe systematiek een zwaar instrument blijft. Ze schrijft dat dit weloverwogen ingezet moet worden vanwege de grote gevolgen voor werkgevers.

Verbreden doelgroep

In de brief schrijft de minister verder dat er meer mensen tot de doelgroep Banenafspraak gaan behoren. Aangezien het om een beperkte verbreding van de doelgroep gaat, vindt de minister het niet nodig om de doelstelling voor de banenafspraak te verhogen. Ze schrijft ook dat loonkostensubsidie mogelijk wordt voor mensen in de WIA en dat ze loonkostensubsidie in de Wajong verder gaat verkennen. Daarnaast gaat Schouten onderzoeken hoe een vertaalslag kan worden gemaakt van doelgroepen/uitkeringssituatie naar ondersteuningsbehoeften. Uit onderzoek blijkt dat de beschikbare ondersteuning in het huidige stelsel sterk afhankelijk is van de uitkering die iemand ontvangt dan wel van de doelgroep waartoe iemand behoort. Niet de ondersteuningsbehoefte van de betreffende persoon is het uitgangspunt. Ook gaat de minister op termijn kijken of mensen met ‘beschut’ werk kunnen meetellen voor de banenafspraak.

De minister maakt ook afspraken met werkgevers om de matching te verbeteren zodat de kans op werk toeneemt voor mensen die tot de doelgroep banenafspraak behoren. De VO-raad hoort bij regelmaat dat er geen goede kandidaten gevonden kunnen worden.