Ashram College, Alphen aan den Rijn: “Leerlingen persoonlijk betrekken bij het onderwijs”

Verbiest kijkt vol tevredenheid terug op het eerste jaar. “Op alle punten hebben we fantastische stappen gezet. Kenmerkend is dat onze DNB-leerlingen zelf heel duidelijk kunnen aangeven wat er nou zo nieuw is aan DNB. Dat hebben zij bijvoorbeeld zelf uitgelegd aan collega’s van andere scholen en onze RvT.”

Vrijwillige basis

De Nieuwe Brugklas begon natuurlijk met een visie en een breed gedragen schoolplan: Ashram wilde leerlingen meer persoonlijk betrekken bij het onderwijs. Dit door richting leerlingen in te zetten op het zelf stellen van leerdoelen, zelfstandig werken en de ontwikkeling van 21st Century Skills, zoals onderzoeken en presenteren, bijvoorbeeld via vakoverstijgende projecten en thema’s. “Wel zal er altijd een wisselwerking blijven tussen ons aanbod en de attitude en mogelijkheden van de leerling”, zegt Verbiest. Die wisselwerking geldt eigenlijk ook voor docenten: “Om DNB van de grond te krijgen, zijn we begonnen vanuit vrijwilligheid. Docenten die al bij voorbaat in de onderliggende principes geloofden en dat stapje extra wilden doen voor de ontwikkeling van hun onderwijs, konden zich opgeven voor de projectgroep die zich bezig hield met de praktische invulling van DNB. Zo hebben we de aanwezige kwaliteiten optimaal benut.” Al is het volgens Verbiest niet erg als kwaliteiten nog ontbreken: “Wees dan alleen niet bang om daar waar nodig hulp in te schakelen.”

Rubrics

Kernelement van DNB is de vorm waarin voortgang in het individuele leerproces wordt gemeten. “We maken gebruik van een meer continue vorm van feedback. In plaats van alleen eindtoetsen, evalueren leerlingen zelf en met docenten op verschillende momenten in hoeverre leerdoelen zijn behaald. Dat maakt het eenvoudiger om vervolgdoelen te stellen. Leerlingen gebruiken onder meer een quick-scan gericht op hoofdvaardigheden en een long-scan om onderliggende deelvaardigheden (‘rubrics’) te evalueren. Meer dan toetscijfers maken rubrics duidelijk in hoeverre leerstof wordt beheerst en waar dat aan ligt. “Zo kunnen leerlingen en docenten makkelijker kiezen voor versnelling of vertraging.” Ook de toetsing is veranderd, of eigenlijk verbreed. “Je ziet DNB-leerlingen ook video’s maken of presentaties geven om te bewijzen wat ze hebben geleerd. Zo krijgen we een meer divers beeld.” En die aanpak doet een beroep op 21st Century Skills. Een punt voor het tweede DNB-jaar is nog het inzichtelijker maken van de voortgang op leerdoelen richting ouders en leerlingen. “Dat kost collega’s meer tijd dan voorzien.”

Alles verandert

Een school in verandering vraagt veel flexibiliteit en aanpassingsvermogen van het personeel, heeft Verbiest gemerkt. “Het loslaten van je vertrouwde werkwijze blijkt gewoon moeilijk. Oók als je enthousiast bent, kunnen stress en emoties loskomen bij je professionele ontwikkeling. Daarom hechten we aan goede begeleiding, onder meer via coaching door meer ervaren collega’s.” Als teamleider heeft Verbiest oog voor het mentale welzijn van collega’s. “Om zelfregulerend onderwijs te verzorgen, zijn DNB-docenten vakoverstijgend gaan samenwerken, zelf lesstof gaan arrangeren en lessen gaan produceren. Alles verandert: je rol, je onderwijs, het pedagogisch klimaat. Zelfs als je op papier helemaal voorbereid bent, werkt in de praktijk altijd wel iets anders uit dan voorzien. Daar houden we rekening mee door vakdocenten te betrekken bij het overleg en de evaluaties van de projectleiding en door iedereen continu te informeren over gebeurtenissen.” Dat geldt ook voor Ashram-collega’s ‘buiten’ DNB. “Misschien prikkelt hen dat om zelf met zelfregulerend onderwijs aan de slag te gaan.”

Meer informatie
Danny Verbiest
d.verbiest@ashramcollege.nl