Programma Week van de Starter

Goed leiderschap valt of staat met de bereidheid het eigen belang ondergeschikt te maken aan het teambelang. Mensen zullen je als leider alleen volgen als je toegevoegde waarde hebt voor de groep. De leider dient zowel de opdracht als zijn mensen. Hij is bescheiden, geeft richting, inspireert, mobiliseert de denkkracht van zijn mensen en beschermt hen tegen nodeloze focus op procedures en administatieve regelingen.
 

Over de spreker

Otto van Wiggen is Brigade-generaal buiten dienst en heeft 40 jaar dienstervaring in de Landmacht, waarvan de helft in leidinggevende functies. Varierend van een dienstplichtig peloton van 40 man tot een brigade van 2500 militairen.

Hoe gaat het op jouw school met startende leraren en hun begeleiding? Welke (hulp)vragen leven er bij hen en jou? Hoe betrek je mensen en hoe gaat het nu in de praktijk? Vragen waar je wellicht mee worstelt of niet aan toekomt. Tegenwoordig is er gelukkig steeds meer aandacht voor het structureel begeleiden van startende leraren. Omdat het belangrijk is voor hun professionele ontwikkeling en uitval kan voorkomen.  

Die begeleiding gebeurt meestal door verschillende mensen. Hoewel iedereen een eigen verantwoordelijkheid en rol heeft, is onderlinge afstemming belangrijk. Daarom is in gesprek zijn in de BSL-driehoek startende leraar, coach/begeleider en schoolleider noodzakelijk. 

Maak ruimte voor dit gezamenlijke gesprek. Doe je dat al of gaat het de eerste keer worden, zorg dan dat je het in de Week van de Starter op woensdag 11 oktober inplant. Dan zijn alle starters in het VO in Nederland tegelijk met hun collega starters en (bege)leiders in gesprek over hun ontwikkeling en welzijn.   

Als je je met je collega’s voor deze dag aanmeldt, ontvang je enkele weken voor de Week van de Starter extra informatie en handvatten voor het houden van het gesprek. 

Persoonlijk en Waarden Gedreven Leiderschap, De volgende stap! Bij een nieuwe stap in onze loopbaan komen er allerlei vragen en uitdagingen op ons pad. Hoe zorg ik ervoor dat ik die volgende stap vanuit kracht en vertrouwen tegemoet kan zien? Wat is daarin persoonlijk leiderschap tonen? Hoe heb ik oog voor de groei van de starter en hoe kan ik vanuit verbinding samen meer bereiken, met minder moeite? Deze en andere vragen komen aan de orde in deze inspirerende keynote.
 

Over de spreker

Gabriël Anthonio is een ervaren bestuurder, wetenschapper en auteur van meerdere beststellers op het gebied van leiderschap en persoonlijke ontwikkeling. Hij weet niet alleen het verstand maar vooral het hart van zijn gehoor aan te spreken. Naast theorie richt hij zich vooral op de praktijk en krijgen deelnemers ook handvatten mee voor de praktijk van alle dag.

In het onderwijsakkoord Samen voor sterk onderwijs (2022) is aangegeven dat er de komende jaren flink ingezet wordt op de begeleiding van startende leraren. Begeleiding wordt gezien als belangrijk instrument voor het behoud van startende leraren en het verhogen van de kwaliteit van het onderwijs, mits goed vormgegeven en meerjarig aangeboden. Onderzoek van onder andere de Rijksuniversiteit van Groningen heeft inzicht gegeven in de effectiviteit van begeleidingsarrangementen van starters en daaruit zijn vijf criteria naar voren gekomen waaraan begeleidingsarrangementen moeten voldoen. Hans en Marcelle duiden de vijf criteria als startpunt van een leven lang leren aan de hand van de BSL ontwerptool.  
 

Over de sprekers

Marcelle Hobma is ruim 30 jaar werkzaam in en voor het vo en mbo. Zij combineert een drietal functies. Als projectleider zij-instroom van de VU-Lerarenacademie werkt ze samen met projectleiders van andere lerarenopleidingen aan de totstandkoming en doorontwikkeling van inductiearrangementen en flexibele trajecten voor zij-instromers. Daarnaast heeft ze leiding aan het project RAP Groot-Amsterdam & Zuid – Kennemerland. Tenslotte is ze ook programmamanager ROSA (Regionale opleidingsschool Amstelland e.o.).

Hans van der Linden is vanaf 1981 werkzaam in het onderwijs (PO,VO) en de laatste 16 jaar als coordinator van de ROWF, een 'grote' opleidingsschool in Noord Holland. Vanuit die functie betrokken bij het platform samen opleiden en professionaliseren, en landelijke ontwikkkelingen op het gebied van samen opleiden en inductie.

Kristin Vanlommel stelt de vraag hoe we begeleidingsprogramma's voor startende leraren duurzaam kunnen ontwerpen en inzetten en gaat samen met de deelnemers op zoek naar antwoorden. Theorieën over duurzame onderwijsinnovatie worden besproken aan de hand van praktijkvoorbeelden rond startende leraren. Ze vertrekt van een integrale aanpak waarin ook gekeken wordt naar het belang en de invloed van visie, cultuur, structuur en beleid.
 

Over de spreker

Dr. Kristin Vanlommel is lector ‘Organiseren van Verandering in Onderwijs’. Ze plaatst het veranderproces als studieobject centraal: hoe kunnen we veranderprocessen in onderwijs organiseren, hoe kunnen we leren van veranderingen en wat hebben (teams van) professionals hiervoor nodig? Kristin werkt ook als gastprofessor aan de Universiteit Antwerpen. Ze ondersteunt (docenten)teams bij innovatieprojecten en heeft jarenlange ervaring met professionaliseringstrajecten voor schoolleiders rond schoolontwikkeling. Kristin bouwde internationale netwerken uit, zo is ze bestuurder van het International Congress for School Effectiveness and Improvement (ICSEI).

Tijdens deze sessie van Gerald Steverink staat de visie centraal: de visie op onderwijs, de visie op het lerarenberoep en de visie op (de begeleiding van) startende leraren. In een activerende bijeenkomst wordt, door het ontdekken van kernwaarden, nagedacht over visie op de ontwikkeling en begeleiding van startende leraren.

Over de spreker

Gerald Steverink houdt zich als trainer en lerarenopleider aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) bezig met de professionalisering van docenten. In de periode 2014-2019 was hij projectleider in de regio Nijmegen van het landelijke project Begeleiding Startende Leraren (BSL). Dit project heeft geleid tot de publicatie Begeleiding startende leraren 2014-2019. Namens de VO-raad geeft hij vorm en inhoud aan een landelijk leernetwerk BSL.

Te veel starters verlaten vroegtijdig het onderwijs en dat kunnen we ons met het oplopende lerarentekort niet permiteren. Het aantrekken en behouden van starters is een kwestie van goede begeleiding én goed personeelsbeleid. Piety Runhaar gaat in deze sessie in op drie thema's: het belang van HRM, wat het precies is en de rol van de leidinggevende. Met de kennis en ervaring van onderzoeken van BSL-trajecten schetst ze waar scholen tegenaan lopen. Zorgen dat er meer dialoog is over de uitvoering van hrm-beleid in school en zorgen dat leidinggevenden voldoende kennis over hrm-beleid hebben, geeft starters een ‘zachtere landing’ in het onderwijs.

Over de spreker

Piety Runhaar studeerde sociale en organisatiepsychologie aan de Universiteit Utrecht waarna ze haar loopbaan begon als trainer bij de Koninklijke Marechaussee. Daarna werkte Piety 8 jaar bij KPC Groep als senior consultant waar ze scholen adviseerde over hrm-beleid, professionalisering en verandermanagement. In 2008 promoveerde ze aan de Universiteit Twente op het onderwerp ‘het bevorderen van de professionele ontwikkeling van docenten’. Inmiddels is ze ruim 14 jaar universitair hoofddocent aan respectievelijk Universiteit Twente en Wageningen Universiteit met als specialisatie hrm-beleid in onderwijs.

In deze interactieve sessie ga je aan de hand van gesprekskaarten met elkaar in gesprek over het samenbrengen van beleid naar praktijk. Wat is er ingericht om jouw ontwikkeling te faciliteren? En hoe creëer je het goede gesprek over het onderwijs op school en wat jouw bijdrage daaraan is?

De professionele dialoog is essentieel om ontwikkeling van starters vorm te geven. Denk daarbij aan de dialoog met collega's, je begeleiders en je leidinggevende. Tijdens de sessie gaan deelnemers met elkaar op zoek naar manieren om praktijk en beleid t.a.v. begeleiding en ontwikkeling dichter bij elkaar te brengen door met elkaar uit te wisselen over vragen als: hoe maken jullie op school ruimte voor ontwikkeling? Wat werkt? Wat vraagt dit van jou?

Deze workshop wordt georganiseerd door Voortgezet Leren.

Mentoren zijn ervaringsdeskundigen, zij hebben zelf de stap als zij-instromer naar het onderwijs gezet en deze weg succesvol afgelegd.  Eenmaal bevoegd, zijn ze de perfecte match in het  ondersteunen van nieuwe zij-instromers. Een mentor heeft een heel eigen rol en is complementair aan de begeleiding vanuit de school en opleiding binnen SO&P. 

Tijdens deze activerende workshop, begeleid door Irma Nentjens, gaan we met elkaar in gesprek over hoe je deze extra begeleidingscapaciteit binnen je  eigen school kunt organiseren. We gaan in op hoe mentoring de werk-studie-privébalans van de starters kan optimaliseren om zo uitval te voorkomen. Tenslotte zoomen we in op het loopbaanperspectief van de mentoren. Aan het eind van deze workshop weet je hoe je mentoring op jouw school vorm kunt geven en wat daar voor nodig is.

Over de spreker

Onderwijs is de rode draad in het leven van Irma Nentjes. Al vanaf de basisschool wist ze dat ze lerares wilde worden. Irma heeft eerst 5 jaar voor de klas gestaan als docent Frans en met regelmaat ingevallen in het basisonderwijs. Daarna heeft ze bij Nuffic zich 15 jaar beziggehouden met internationalisering van onderwijs. De laatste 5 jaar als projectleider voor de vakken Frans en Duits. Eén langlopend traject bestond uit het werven, plaatsen en begeleiden van Frans- en Duitstalige mensen in een zij-instroomtraject. Zij fungeerden als vraagbaak en schokdemper, want de confrontatie met de Nederlandse onderwijscultuur is vaak groot. Sinds januari 2023 werk ze als beleidsadviseur Onderwijsarbeidsmarkt bij het CAOP en daarnaast werkt ze voor VOION en de Stichting van het Onderwijs.

Joseph Oubelkas werd in Marokko op 24-jarige leeftijd onterecht tot tien jaar celstraf veroordeeld. Wat doet dit met je als mens? En welke lessen kun jij als startend onderwijsprofessional meenemen? Joseph inspireert, ontroert en verbindt als energieke spreker. De ervaring van zijn onterechte gevangenschap deelt hij levendig, met passie, enthousiasme en zelfs humor. Hij neemt je mee in een rollercoaster waardoor je op het puntje van je stoel gaat zitten. Deze sessie raakt niet alleen het brein, maar vooral het hart. Het zal impact hebben waarbij je jouw eigen uitdagingen zult koppelen aan het verhaal van Joseph. Over moed tonen, keuzes maken, veerkracht, eigen verantwoordelijkheid nemen en persoonlijk leiderschap.

Die uitdagingen kunnen zijn:

• Hoe motiveer ik mijzelf als ik in mijn school met tegenslagen te maken krijg?
• Wat vraagt het om in mijn waarden te blijven geloven als die dagelijks worden bedreigd: ‘Wie ben ik en waar sta ik voor?’
• Hoe geef ik de collega's aan wie ik leidinggeef een teamgevoel en inspireer ik anderen?

Uiteindelijk ga je vol gedachten, ideeën en vooral positieve energie verder.

Over de spreker

Joseph Oubelkas (Raamsdonksveer, 10 september 1980) is een Nederlandse auteur en spreker. Hij werd bekend door zijn boek 400 brieven van mijn moeder, dat gebaseerd is op zijn waargebeurde verhaal.Op 24-jarige leeftijd wordt hij onterecht veroordeeld voor drugssmokkel. Hij krijgt 10 jaar celstraf en belandt onschuldig in een gevangenis in Marokko. Na zijn vrijlating besluit hij de verhalen van zijn tijd in de Marokkaanse gevangenissen en de vele brieven van zijn moeder te verwoorden in een romanachtige setting. Oubelkas wordt naar aanleiding van zijn verhaal uitgenodigd voor diverse radio- en tv-programma's, kranten en tijdschriften.

Wat heb je aan een leidinggevende die alles denkt te weten? Je wordt niet in een leidingevende positie benoemd omdat je het beter weet. Sterker nog: als je leiding geeft, kan je maar beter in staat zijn om momenten van niet weten te benutten, in plaats van ze uit de weg te gaan. Daarvoor is bewustzijn nodig van wat onzekerheid en ongemak met je doen. In deze workshop ga je dat ontdekken, inzien welke automatismen je inzet om onzekerheid te bestrijden en mogelijkheden zien om er ander mee om te gaan. Want 'weten' zou wel eens het einde van je creativiteit kunnen inluiden.

Over de spreker

Willem de Vos is theoloog, heeft gewerkt als leraar en als rector/ bestuurder in het voortgezet onderwijs en als senior-consultant in de publieke sector. Hij publiceerde over onderstromen in mens en organisatie, over leidinggeven zonder opsmuk en over Weetnietkunde. De Vos stelde 30 bundels op met korte verhalen met een moraal.

Werk legt beslag op de meeste mensen, voor een groot deel van hun dag, gedurende het beste deel van hun leven. Als werk zo’n grote impact op je leven heeft, dan mag je er wat van verwachten. Dan mag je verwachten dat je Mooi Werk hebt. Hoe groter de investering, hoe meer je ook terug wilt hebben. Dat geldt voor kapitaalinvesteerders, maar net zo goed voor wie tijd, aandacht en talent investeert om een goede schoolleider te worden.

Mensen met precies dezelfde taakomschrijving kunnen heel verschillende banen hebben. Blijkbaar is er een regelruimte in een baan waardoor mensen het werk een beetje naar hun eigen hand kunnen zetten. Als je die regelruimte nou goed kunt benutten, dan kun je verder. Dat analyseren en experimenteren met taken noemen we job crafting, en in deze workshop gaan we daarmee oefenen. Dat helpt jezelf om naar je werk te kijken, maar het is ook een eenvoudige tool om anderen te helpen bij het verkennen van hun duurzame inzetbaarheid.

Over de spreker

Dr. Mark van Vuuren is onder andere universitair hoofddocent organisatiecommunicatie aan de Universiteit Twente. Hij schreef samen met Luc Dorenbosch boeken over job crafting: Mooi Werk (2011) en Mooier werk (2018). Daarnaast is hij partner bij WhereWeMeet, waar hij strategie-trajecten begeleidt en ook het wespennest van samenwerking met beide handen aanpakt.

Als teamleider ben je een spin in het onderwijsweb: je communiceert met leerlingen en ouders, leidt docententeams en in het MT bepaal je mede het schoolbeleid. Als je dit niet goed organiseert heb je overal te weinig tijd voor en dreigt een overvolle Inbox. Daardoor heb je achterstallig werk. En dat leidt tot (emotionele) uitputting, het gevoel dat je achter de feiten aanloopt. Je werkdruk neemt dan toe en je plezier in het werk neemt af. Als dit lang duurt, liggen ziekteverzuim of zelfs een burn-out op de loer.

In deze workshop geven we tips om werk te delegeren en leer je ook zaken los te laten zodat je als teamleider rolvast functioneert en meer plezier in je werk hebt. Ook gaan we in op het effectief afhandelen van e-mails zodat je dagelijks een lege inbox hebt. De thema’s die zoal aan bod kunnen komen (afhankelijk van de behoeften van de deelnemers) zijn:

• Belangrijkste timemanagement principes
• Inzicht in werkdruk en werkdrukbeleving, hoe ontstaat werkdruk?
• Regie houden en grenzen stellen
• Tijdbesparende principes
• Juiste prioriteiten stellen
• Werken met een lege Inbox / interactie tussen mail en agenda

Over de spreker

Carel de Vries heeft ruim 25 jaar ervaring in het onderwijs: van docent tot bestuurder. Tevens is hij interimmanager in het hogere segment en verzorgt hij met plezier trainingen Timemanagement en coachingstrajecten voor docenten, teamleiders en directies in de onderwijssector. Hij is schrijver van het boekje “Timemanagement in (bijna) 10 seconden”.

In deze workshop nodigen we trainingsactrice Maureen Parinussa uit. Met haar gaan we aan de slag rondom uitdagende casuïstiek: Wat is je grootste uitdaging als leidinggevende? Welk gesprek is voor jou lastig om te voeren? Of waar ben je juist het meest benieuwd naar? In een veilige omgeving speel je met praktische situaties waar je als leidinggevende mee te maken hebt of gaat krijgen en waar je misschien tegenop ziet. Maureen gaat samen met jou op onderzoek uit naar welke kwaliteiten je kunt inzetten in bepaalde situaties en/of welke je nog kunt ontwikkelen. Dit doet zij op een integere en open manier met veel  inlevingsvermogen en een gezonde dosis humor.
 

Over de spreker

Maureen Parinussa is sinds 1991 werkzaam in het theater. Van 1993 t/m 1995 woonde ze in London en vanaf 1995 speelde ze in diverse voorstellingen door het hele land. O.a. bij Brisk, en Theatergroep Delta. Ook speelde zij in Goede Tijden Slechte Tijden en Onderweg naar Morgen. Als trainingsactrice zet zij zich in om gesprekspartners de mogelijkheid te geven te oefenen met het gedrag van een ander om zodoende inzicht te krijgen in het gedrag van zichzelf.

In deze workshop ga je aan de slag met FeeDialoog. Dit spel streeft er naar om gekregen feedback meer impact te laten hebben. Door de tijd te nemen het nader te bekijken, te reflecteren en op basis daarvan richting een concreet stappenplan te gaan, ben je klaar voor de vervolg stap; actie nemen o.b.v. de gekregen feedback. Van feedback ontvanger naar feedback gebruiker. Het FeeDialoog faciliteert met structuur en vragen een dieper verwerking van ontvangen feedback waardoor de feedback meer impact kan hebben. Toepasbaar voor schoolopleiders, schoolleiders, docenten en iedereen die in dialoog wil over persoonlijke ontwikkeling. Download de voorbereiding op de workshop.

Over de sprekers

Céline Lecluse en Noëlle Khalil zochten naar een manier om feedback en reflectie meer betekenis te geven in het leerproces van hun studenten. Inmiddels is hun feedbackspel in steeds meer scholen te vinden: zowel in het klaslokaal als bij de ontwikkeling voor (leidinggevende) teams.