Vavo Haaglanden: Studenten geven bijles onder begeleiding van lerarenopleiders

VAVO Haaglanden huurt studenten in via ICLON, het interfacultair centrum voor lerarenopleiding, onderwijsonderzoek en nascholing van de Universiteit Leiden. ‘Persoonlijk Assistent van de Leraar’ (PAL) is een traject van ICLON waarin studenten kennismaken met het onderwijsvak. Dit doen ze door docenten te helpen met ondersteunende werkzaamheden en het geven van extra aandacht aan leerlingen die daar behoefte aan hebben.

Op het VAVO Haaglanden verzorgen de studenten bijles onder de noemer ‘Studiesupport’. De bijlessen zijn kosteloos en toegankelijk voor alle leerlingen. Bas van Gool, directeur van het VAVO Haaglanden, vertelt: “Studiesupport is een zelfstandige voorziening binnen de school. Wat begon als een initiatief waarbij leerlingen elkaar bijles gaven, is nu uitgegroeid tot een integraal onderdeel van onze school waarbij studenten bijles geven.”

App

Via een app kunnen leerlingen zien welke student wanneer beschikbaar is voor welk vak. Bas: “Op deze manier kunnen ze een bijles boeken bij de student van hun voorkeur. Zo’n 150 leerlingen maken gebruik van Studiesupport en de bijlessen zijn altijd op individuele basis.” De bijlessen vinden plaats in het open leercentrum van de school. Bas: “Ik loop daar vaak doorheen en er heerst een goede sfeer. De studenten en de leerlingen zijn min of meer leeftijdsgenoten van elkaar. Dat is voor een leerling toch net even anders dan een leraar die klassikaal lesgeeft. De afwisseling tussen klassikaal les en bijles is goed.”

Leerlingen bepalen zelf

Waar voorheen leraren bepaalden of leerlingen bijles nodig hadden, bepalen leerlingen nu zelf of ze bijles willen. Bas: “Ik vind dat beter passen bij onze leerlingenpopulatie. Onze leerlingen hebben regelmatig een ingewikkelde privésituatie die drukt op hun schoolwerk; denk aan ziekte, mantelzorg voor ouders of armoede. Een docent kan daarom niet altijd goed inschatten waarom een leerling precies worstelt met de leerstof. Vaak is er namelijk meer aan de hand. Daarom hebben we gezegd: iedereen die dat wil, mag van Studiesupport gebruikmaken. Maar er zijn wel regels. Als je niet komt opdagen bij een bijlesafspraak, dan houdt het op een gegeven moment wel op.”

Examentraining

De studenten organiseerden dit schooljaar ook voor het eerst klassikaal examentraining in de meivakantie. De Studiesupportcoördinator inventariseerde eerst vooraf de behoefte per vak met de leraren. Bas: “Vervolgens hebben de studenten zelf de examentraining ontworpen onder leiding van de coördinator. De studenten kunnen dat goed, omdat ze de leerlingen al kennen. Zo’n 180 leerlingen deden mee aan de examentraining in de meivakantie, zonder daarvoor te moeten betalen. Ook voor de centrale examens van het tweede tijdvak geven studenten examentraining.”

Begeleiding van studenten

De studenten volgen allemaal vooraf een training bij ICLON. Ook organiseert ICLON intervisiebijeenkomsten en coaching voor de studenten. Bas: “Niet elke student die hier naartoe komt is ook daadwerkelijk geschikt. Je moet affiniteit met onze doelgroep hebben en we vragen toch een zekere mate van flexibiliteit, zeker omdat studenten op afroep beschikbaar zijn. Daarom hebben we afgesproken met ICLON dat we per student eerst een maand kijken of er wederzijds een match is. De studenten die overblijven hebben meestal een intrinsieke motivatie om les te geven. Ze zien het niet enkel als bijbaantje, maar zijn ook maatschappelijk betrokken.”

Studenten komen, studenten gaan

Sommige studenten blijven een tijdje bij het VAVO Haaglanden, anderen vervolgen op den duur weer hun eigen pad. Bas: “Er is een logisch verloop wat je nou eenmaal met studenten hebt. Velen gaan op zoek naar een vaste baan na afloop van de studie, die ben je dan kwijt. Er zijn ook studenten die bij ons solliciteren, maar die moeten dan wel een eerstegraadsopleiding doen. Dat is een eis, ook al voelt dat soms een beetje onrechtvaardig.”

Financiering

ICLON vraagt een eenmalig bedrag van 150 euro per geplaatste student aan de school voor de werving, training, intervisie en coaching. Daar bovenop komt natuurlijk het loon voor de studenten zelf. Dankzij subsidie van de gemeente Den Haag vanuit de Haagsche Educatieve Agenda, kan het VAVO Haaglanden het aanvullend onderwijs financieren. Bas: “Het is ook in het belang van de gemeente dat jongeren mét diploma de school verlaten. Op deze manier kunnen we het kosteloos ter beschikking stellen aan alle leerlingen. Maar als de financiering ophoudt, dan moeten we het stopzetten.”

Toekomst

Nu de bijlessen zo goed bevallen, is de school aan het kijken hoe ze meer gebruik kunnen maken van de studenten. Bas: “Studenten zijn bijvoorbeeld wel eens ingeschakeld bij het nakijken van opdrachten in de klas. Ik zou graag willen zien dat de studenten worden ingezet als assistent in de klas. Sommige klassen zitten bijvoorbeeld overvol, als je dan een student erbij zet kun je bijvoorbeeld extra groepswerk begeleiden. Ook kijken we of we het bijlesaanbod kunnen diversifiëren door in kleine groepen bijles aan te bieden, maar dan moet je dat wel in het rooster kunnen regelen. Dat is nog lastig.”

Bas besluit: “Voor het VAVO zijn we trots op hoe we dit hebben geregeld. Het werkt goed en dat krijgen we ook terug van alle kanten. Minder leerlingen haken vroegtijdig af. Ik denk ook dat dit model goed toepasbaar en interessant is voor reguliere vo-scholen.”