Funderend onderwijs: grip op kwaliteit leermiddelen moet beter
12 juni 2024
Aanleiding voor deze peiling waren de signalen uit het veld over de kwaliteit van leermiddelen en de marktwerking in de leermiddelenmarkt. Hiertoe hebben de AOb, CNV, AVS, FvOv, Stichting Platforms VMBO (SPV), Sectorraad Praktijkonderwijs, Sectorraad GO, Platform TL, VO-raad en PO-Raad de handen ineengeslagen en een vragenlijst onder hun achterbannen verspreid.
Zorgen
De respondenten vinden dat de leermiddelen onvoldoende aansluiten op de verwachtingen van het onderwijsveld. Zo geeft ongeveer de helft aan zorgen te hebben over de grote hoeveelheid lesstof en het gebrek aan zicht op wat bijdraagt aan het behalen van kerndoelen/eindtermen. Zo’n zestig procent van de respondenten geeft aan dat niet duidelijk is op basis van welke wetenschappelijke kennis de keuzes zijn gemaakt. Tot slot is er werk aan de winkel bij het verbeteren van het aanbod voor praktijkscholen en de toegankelijkheid van het materiaal voor leerlingen met een beperking.
Grip op kwaliteit
Het verbeteren van de onderwijskwaliteit is een grote opdracht. Het helpt dan niet dat onderwijsprofessionals onvoldoende grip hebben op de kwaliteit van leermiddelen. 86 procent van de respondenten vindt dat het onderwijsveld de regie moet krijgen bij het ontwikkelen van betere leermiddelen. Dit hoeven overigens niet altijd de onderwijsprofessionals zelf te zijn volgens de respondenten. Zij geven aan dat dit ook de vertegenwoordigers van onderwijsprofessionals kunnen zijn.
Ruim driekwart is van mening dat leermiddelen pas de markt op mogen als zij voldoen aan de criteria uit het onderwijs. De initiatiefnemers pleiten voor het opstellen van kwaliteitscriteria door de onderwijsprofessionals.
Sector wil meer keuzevrijheid in een eerlijkere markt
De respondenten uiten ook hun zorgen over het functioneren van de leermiddelenmarkt. Ruim tachtig procent van de respondenten maakt zich (veel) zorgen over de verplichte afname van verschillende leermiddelen, die niet afzonderlijk ingekocht kunnen worden. Ook de stijgende kosten van leermiddelen zijn een doorn in het oog, volgens ruim driekwart van de respondenten. De peiling is uitgezet vóór de bekendmaking van de voorgenomen btw-verhoging op leermiddelen. De btw- verhoging van 9 naar 21 procent maakt de zorgen nog urgenter.
Het is nodig dat het onderwijsveld meer regie krijgt op de leermiddelenmarkt. De marktwerking zorgt er momenteel voor dat de kwaliteit van leermiddelen onvoldoende is. Daarom maken we ons als collectief sterk voor meer invloed op de leermiddelenmarkt
Manifest ‘Meer grip op kwaliteit leermiddelen’
De uitkomsten van de peiling onder de achterbannen hebben geleid tot het manifest ‘Meer grip op kwaliteit leermiddelen’ dat vandaag per brief aan de Kamer wordt aangeboden. Met dit manifest zetten de initiatiefnemers een eerste stap naar passende leermiddelen en een eerlijkere leermiddelenmarkt. Als vertegenwoordigers van de onderwijsprofessionals roepen wij de marktpartijen en politiek op om samen met de onderwijssector aan de slag te gaan. Dit is hét moment, aan de vooravond van de invoering van de nieuwe, geactualiseerde kerndoelen. Door de inzichten, kennis en ervaring van de onderwijsprofessional beter te benutten, meer te luisteren naar de wensen vanuit de sector en de kosten beheersbaar te houden, dragen we gezamenlijk bij aan het versterken van de onderwijskwaliteit. En daar plukken de leerlingen van vandaag én morgen de vruchten van.
Update 4 juli
De Kamer heeft op 4 juli aan de minister verzocht om een reactie te geven op het manifest.