Kamer debatteert over vmbo: doorstroomtoets, praktijkgerichte programma’s en het vijfjarig vmbo

Doorstroomtoets

In het debat worden de zorgen rondom de doorstroomtoets besproken. Rooderkerk (D66) noemt dat er door de verschillende aanbieders en het verschil in resultaten nu geen uniforme lat is. Van Zanten (BBB) maakt zich zorgen over de verminderde toestroom in het praktijkonderwijs en de gevolgen daarvan voor leerlingen. Zij pleit voor meer uitzonderingsmogelijkheden voor basisscholen om een afwijkend advies dan de doorstroomtoets adviseert te geven.

Kansrijk adviseren en het vijfjarig vmbo

Door verschillende Kamerleden werd benoemd dat vmbo nog steeds niet de waardering krijgt die het zou moeten krijgen. Het belang van het vmbo voor de maatschappij wordt breed genoemd en gewaardeerd door de aanwezige Kamerleden. Pijpelink (GL/PvdA) wees de minister erop dat kansrijk adviseren nog steeds gericht is op een zo ‘hoog’ mogelijk theoretische opleiding te volgen. Zij pleit voor maatwerk voor leerlingen in plaats van een generieke oplossing en is ook voorstander van maatwerk binnen een vijfjarig vmbo. Rooderkerk (D66) vraagt om een driejarige onderbouw van het vmbo te onderzoeken. De minister heeft toegezegd om vier verschillende varianten van een  vijfarig vmbo te onderzoeken.  Zij noemt daarbij ook het onderzoek naar brede brugklassen om kansengelijkheid te stimuleren.

Praktijkgerichte programma’s

De praktijkgerichte programma’s riep meer discussie op in de Kamer. Een aantal partijen gaf aan zorgen te hebben over het verarmen van vmbo-tl door het aanbieden van praktijkvakken. Zo vindt Van der Hoef (PVV) dat een theoretische basis noodzakelijk is en dat met meer praktijkonderwijs de kansen voor leerlingen kunnen afnemen. Soepboer (NSC) maakt zich zorgen of praktijkonderwijs niet ten koste gaat van andere vakken of de doorstroom naar de havo. Hij vraagt zich af of praktijkonderwijs niet verwerkt kan worden in al bestaande vakken. De minister benadrukt dat er geen tegenstelling zit tussen de focus op basisvaardigheden en praktijkgericht onderwijs. Zij benadrukt het belang van zowel theoretisch als praktisch onderwijs. Er is een toezegging gedaan voor een jaarlijkse evaluatie van de pilots praktijkgerichte programma’s.

Onderwijsinspectie

Zowel Soepboer (NSC) als Rooderkerk (D66) stipten de negatieve weging door de Inspectie van zowel ‘afstroom’ als leerlingen die een extra jaar nodig hebben na instroom vanuit een internationale schakelklas aan. Daarop reageerde de minister dat het inderdaad zaak is dat leerlingen op de juiste plek terechtkomen en dat op doorstromen geen straf zou moeten staan.

Toezeggingen van de minister:

• Er worden vier varianten voor een vijfjarig vmbo uitgewerkt. Daarbij wordt het oriëntatiejaar waarvan nu een pilot loopt binnen het mbo, betrokken.
• In het najaar van 2025 ontvangt de Kamer het monitoringsrapport over de brede brugklas;
• Eind 2025 wordt het rapport van Stichting Platforms vmbo (SPV) over de inrichting beroepsgerichte bovenbouw vmbo verwacht;
• Er komt een jaarlijkse evaluatie van de pilots praktijkgerichte programma’s;
• Medio juli 2024 verschijnt de eerste evaluatie van de doorstoomtoets waarin ook aandacht is voor de verschillen tussen aanbieders;
• Eind 2024 komt er een update naar aanleiding van de motie Beertema/Paul over toetsing van praktische vaardigheden in doorstroomtoets;
• Najaar 2024 komt er een Kamerbrief over de herziening van het onderwijsresultatenmodel van de Inspectie waarbij de Internationale Schakel Klas zal worden meegenomen;
• De kamer wordt in de voortgangsbrief over het lerarentekort geïnformeerd over het tekort aan techniekdocenten.